Çok Boyutlu Ergen Değerlendirme Ölçeği (ÇBEDÖ): Türkçe’ye Uyarlama Çalışması

Çok Boyutlu Ergen Değerlendirme Ölçeği (ÇBEDÖ) ergenlik/gençlik dönemindebireysel ve sosyal sorunların şiddetini değerlendirmek için bir ölçme aracıdır.Bu ölçek bireylerin yaşamlarının işlevselliğini ortaya koyan depresyon; anne,baba ve aile ile ilgili problemler, stres, arkadaşlar ve okul ile ilgili problemler, saldırganlık,intihar düşüncesi, suçluluk duygusu, karmaşık düşünme, rahatsız edicidüşünceler, hafıza kaybı, alkol ve madde kullanımı olmak üzere 16 faktördenoluşmaktadır. Ölçek farklı bilim alanlarından uygulayıcıların kapsamlı bir dizideğerlendirme yapabilmelerini, tanı ve hedefli müdahale süreçlerini planlayabilmelerinikolaylaştırmak için tasarlanmıştır. Bu çalışmada ÇBEDÖ’nin Türkiye içingeçerliği ve güvenirliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğinikontrol etmek için Doğrulayıcı Faktör Analizi uygulanmış, 16 alt boyut birbirindenbağımsız ölçme yapacak şekilde yapılandırılmıştır. Faktör yükü 0,30’dan azolan maddeler ölçeğe dahil edilmemiştir. Araştırmada ÇBEDÖ’nin tüm alt boyutlarındanelde edilen “Cronbach Alpha” kat sayılarının 0,75 ile 0,95 arasında değiştiğibulunmuştur. Bu çalışma sonucunda ölçeğin Türkiye’de uygulanabilir olduğugörülmüş; Çok Boyutlu Ergen Değerlendirme Ölçeği’nin Türk toplumu için geçerlive güvenilir olduğu belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Ergenlik, Gençlik, Çok boyutlu ergen değerlendirme ölçeği(ÇBEDÖ), Çok boyutlu ölçme araçları

Anahtar Kelimeler:

Ergenlik, Gençlik, Çok boyutlu ergen değerlendirme ölçeği (ÇBEDÖ), Çok boyutlu ölçme araçları

-

Multidimensional Adolescent Assessment Scale (MAAS) is a measurement tool for evaluation of the intensity of individual and social problems in adolescence and youth period. This scale include 16 sub-factor which demonstrate to the functionality of indivual life such as depression, self-esteem, mother problems, father problems, stress, friend problems, school problems, agression, family problems, suicide, guilt, confused thinking, disturbing thoughts, memory loss, alchol abuse, drug abuse. Scale is designed to make a comprehensive assessment of a number of practitioners from different fields of science and simplify the process of diagnosis and be able to plan targeted interventions. This study aimed to determine the validity and reliability of MAAS for Turkey. To check the structure validity of the scale was applied Confirmatory Factor Analysis, 16 subscales is configured to make independent measurement.Items with factor loadings less than 0,30 was not included in scale. It is found in the research that Cronbach Alpha Values have changed betweeen 0,75 and 0,95 obtain from all sub-factors of MAAS. This study showed that the scale was found to be applicable in Turkey; it is determined to be valid and reliable of MAAS for Turkish Society

Keywords:

Adolescence, Youth, Multidimensional adolescent assessment scale (MAAS), Multidimensional assessment tools,

PDF

___

AERA, APA ve NCME (1999). Standards for Educational and Psychological Testing, Washington, D.C.: Author Pub.
AMIOT, C. E., BLANCHARD, C.M. ve P. GAUDREAU, (2008). “A Longitudinal Investigation of Co- ping and Self-Determination Processes”, Self and Identity,7: 204 – 224.
AVCI, Nazmi, (2007). Toplumsal Değerler ve Gençlik: Bir Değerler Sosyolojisi Denemesi, Ankara: Si- yasal Kitabevi.
BATICAN, Ericson Derecho, (2011). “Development Of Multidimensional Self-Concept Scale (Mscs) for Filipino College Students at the Ateneo De Davao University”, A Dissertation Presented to The Faculty of the Graduate School Ateneo de Davao University.
BRADFORD, Sally ve Debra RICKWOOD, (2012). “Psychosocial Assessments for Young People: A Systematic Review Examining Acceptability, Disclosure and Engagement, and Predictive Utility”, Adoles- cent Health, Medicine and Therapeutics, 3:111–125.
BÜYÜKÖZTÜRK, Şener, (2014).Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Ankara: PEGEM Akademi Yayıncılık.
COLE, David, (1987). “Utility of Confirmatory Factor Analysis in Test Validation Research”, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55: 584-594.
DUYAN, Veli, GALİPOĞLU, İsmail Galip ve Taner ARTAN, (2014). Dünü, Bugünü, Yarınıyla İnsanı Anlamak: İnsan Davranışının Kökenleri ve Sosyal Çevrenin Etkileri, İstanbul: Nar Yayınevi, Pp:448.
GIDDENS, Anthony, (2008). Sosyoloji (Yay. Haz.:C. Güzel), İstanbul: Kırmızı Yayınları.
GLISSON, Charles ve Anthony HEMMELGARN, (2002). “The Multidimesional Adolescent Assess- ment Scale: A Validation Scale”, Research on Social Work Practice, 12(1):82-106.
HUDSON, Walter, (1995). “The Brief Adult Assessment Scale”, Tallahassee, FL: WALMYR.
HUDSON, Walter, (1996). “Multidimensional Adolescent Assessment Scale (MAAS)”, Tempe, AZ: WALMYR.
http://www.ipsos.com.tr/node/1009. Türkiye’yi Anlama Klavuzu, IPSOS KMG.
KLINE, Rex B., (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (2nd Edition ed.). New York: The Guilford Press.
LIDDLE, Howard, (2009). Adolescent Drug Abuse: Clinician’s Manual the Clinical Innovators Series, Minnesota: Hazelden Center City, 55012.
LOU, Christine, ANTHONY, Elizabeth K., STONE, Susan, VU, Catherina M. ve Michael J. Austin, (2008). “Assessing Child and Youth Well-Being:Implications for Child Welfare Practice”, Journal of Evi- dence-Based Social Work, 5: 1/2.
MATHIESEN, Sally G., CASH, Scottye J. ve Walter W. HUDSON, (2002). “The Multidimensional Ado- lescent Assessment Scale: A Validation Study”, Research on Social Work Practice, 12 (1): 9-28.
SUNDEL, Martin ve Sandra SUNDEL, (2005).Behaviour Change in the Human Services: Behavioral and Cognitive Principles and Applications, Sage Pub., Pp.400.
SÜMER, Nebi, (2000). “Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar Ve Örnek Uygulamalar”, Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
TEZBAŞARAN, Ata, (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu (İkinci baskı), Türk Psikologlar Derneği Yayını: Ankara.
TÜİK, (2014). “İstatistiklerle Gençlik, 2013”, Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, Sayı:16055, 16 Mayıs 2014.
YÖRÜKOĞLU, Atalay, (2000). Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunlar (On Birinci Basım), İs- tanbul: Özgür Yayınları.
WHITEHILL, Kristin M., (2010). Youth Offender Diversion Alternative: YODA, USA:Texas Univer- sity.