Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel çizgide adı göç ve göçmen kelimeleri sıkça anılan yerlerden biri de Samsun’dur. Osmanlı döneminde önce Kafkas göçleri ile başlayan bu göç ve iskan süreci Balkan göçleri ve mübadele ile devam etti. Samsun bu süreçte sadece dış göçlere değil aynı zamanda iç göçlere de sahne oldu. I. Dünya Savaşı yıllarında Rus işgaline uğramış yerlerden kaçan pek çok göçmene Samsun yıllarca ev sahipliği yaptı. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde ise Doğu Anadolu’dan asayiş ve güvenlik sorunu nedeniyle yerlerinden kaldırılan ailelerin iskân birimlerinden biri yine Samsun oldu. Zorunlu göç ve iskân niteliğindeki bu nüfus hareketinde nakledilen aileler devlet imkânları ile taşınmış ve sahile yakın olmayan bölgelerde iskân edilmişlerdir. Samsun’a bu şekilde yerleştirilen ailelerin üretici konuma gelene kadarki iaşe ihtiyaçları, ev ve arazi ile birlikte üretim vasıtaları ve de sağlık ihtiyaçları yine devlet imkânları ile karşılanmıştır.Anahtar Sözcükler: Samsun, Doğu Anadolu, Zorunlu Göç, İskân