Songül TÜMKAYA, Erdal HAMARTA, M. Engin DENİZ, Metehan ÇELİK, Birsel AYBEK

Duygusal Zeka Mizah Tarzı ve Yaşam Doyumu:Üniversite Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma

Bu arastırmanın amacı üniversite ögretim elemanlarının duygusal zekâ yetenekleri, mizah tarzları ve yasam doyumlarının akademik unvan degiskeni açısından anlamlı düzeyde farklılasıp farklılasmadıgını, duygusal zekâ yeteneklerinin, mizah tarzları ve yasam doyumlarını yordayıp yordamadıgını belirlemektir. Arastırma verileri Bar-On EQ Anketi, Mizah Tarzları Ölçegi, Yasam Doyumu Ölçegi ve Kisisel Bilgi Formu kullanılmıstır. Arastırmanın grubu Çukurova Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesinin farklı fakültelerinde çalısmakta olan 134 kadın ve 228 erkek olmak üzere toplam 362 ögretim elemanından olusmaktadır. Verilerin istatistiksel analizinde tek yönlü varyans analizi, tukey testi, Kruskal Wallis H-Testi, Mann-Whitney-U testi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıstır. Bu arastırmada ögretim elamanlarının duygusal zekanın kisisel beceriler, kisilerarası beceriler, uyum ve stresle basa çıkma alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılasma gözlenirken genel ruh durumu boyutunda ise farklılasmanın olmadıgı gözlenmistir. Ögretim elemanlarının mizah tarzlarının akademik unvana göre sadece saldırgan mizah tarzında farklılastıgı gözlenmis, arastırma görevlilerinin saldırgan mizah tarzı puan ortalamaları ögretim görevlisi, yardımcı doçent, doçent ve profesörlerden anlamlı düzeyde yüksek bulunmustur. Yasam doyumunun akademik unvana göre profesörlerin yasam doyumları arastırma görevlisi, ögretim görevlisi, yardımcı doçent ve doçent unvanına sahip ögretim elemanlarından anlamlı düzeyde yüksek oldugu saptanmıstır. Ögretim elemanlarının duygusal zeka yeteneklerinin mizah tarzlarını ve yasam doyumlarını anlamlı düzeyde yordadıgı görülmüstür.

Anahtar Kelimeler:

ANAHTAR SÖZCÜKLER: Duygusal zeka, mizah tarzı, yaşam doyumu, öğretim elemanları

EMOTIONAL INTELLIGENCE, HUMOR STYLE AND LIFE SATISFACTION: A STUDY ON UNIVERSITY ACADEMIC STAFF

The aim of this research was to examine if the academicians’ emotional intelligence ability predicts their humor styles and life satisfaction and if academicians’ emotional intelligence ability, humor style and life satisfaction differs with regards to academic degree variable in significant levels. For data collection, Bar-On EQ Inventory, Humor Style Scale, Life Satisfaction Scale and Personal Information Form were used. The participants were 362 academicians from different faculties of Cukurova and Selcuk University, 134 female and 228 male. For statistical analysis, one-way Anova, Tukey test, Kruskal Wallis H-Test, Mann-Whitney-U test and multiple regression analysis were used. Whereas academicians’ emotional intelligence ability was investigated with regards to their academic degree, significant difference was seen in interpersonal relation skills, adaptation and coping with stress subscales and there was not any significant difference in personal skills and general psychological situation subscales. When academicians’ humor styles were investigated with regards to their academic degree, aggressive humor style grades of research assistants were higher than lecturers, assistant professors, associate professors and professors in significant level. When academicians’ life satisfaction were investigated with regards to their academic degree, professors’ life satisfaction levels were higher than research assistants’, lecturers’, assistant professors’ and associate professors’ in significant level. It was seen that the academicians’ emotional intelligence ability explains and predicts their humor styles and life satisfaction in significant level.

Keywords:

-,

PDF

___

Acar, F.T. (2001). Duygusal Zeka Yeteneklerinin Göreve Yönelik Ve İnsana Yönelik Liderlik Davranış- ları ile İlişkisi: Banka Şube Müdürleri Üzerine Bir Alan Araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Acar, F. (2002). Duygusal zeka ve liderlik. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12, 53-68.
Akman, Y., Kelecioğlu, H. Ve Bilge, F. (2006). Öğretim elemanlarının iş doyumlarını etkileyen faktör- lere ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 30, 11-20.
Aspinwall, L. G. ve Taylor, S. E. (1992). Modeling cognitive adaptation: A longitudinal investigation of the impact of individual differences and coping on college adjustment and performance . Journal of Personality and Social Psychology, 63, 989-1003.
Austin, E. J., Saklofske, D.H., ve Egan, V. (2005).Personality, well-being and health correlates of trait emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 38, 547-558.
Aysan, F., ve Harmanlı, Z. (2003). Yaşam doyu- munu yordamada yaşam uyumu, özyeterlik ve başa çıkma stratejileri. VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongre- si. Malatya.
Barut, Y. ve Kalkan, M. (2002). Ondokuz Mayıs Üniversitesi öğretim elemanlarının tükenmişlik düzey- lerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 65-76.
Bar-On, R. (1996). The era of the EQ: Defining and assessing emotional intelligence. Poster session presented at the annual convention of the American Psychological Assocation, Toronto, Canada.
Berk, R. A., ve Nanda, J. P. (1998). Effects of jocular instructional methods on attitudes of anxiety and achievement in statistics courses. Humor, 11 (4), 383-409.
Brackett, M. A., Mayer, J. D., ve Warner,R. M. (2004). Emotional intelligence and its relation to everyday behaviour. Personality and Individual Differences, 36, 1387-1402.
Chemers, M. M.; Hu, L. ve Garcia, B. F. (2001). Academic self-efficacy and first-year college students performance and adjustment. Journal of Educational Psychology. 93. 55-64.
Ciarrochi, J.V., Chan, A. Y. C. ve Caputi, P. (2000). A critical evaluation of the emotional intelligence construct. Personality and Individual Differences, 28, 539-561.
Constantine, M.G. ve Gainor, K.A.(2001). Emotional ıntelligence and empathy: Their relation to multi-cultiral counselling knowledge and awareness. Professional School Counselling, 5, 2, 131-137.
Çeçen, A.R. (2007) Humor styles in predicting loneliness among Turkish university students. Social Behavior and Personality, 35 (6), 835-844.
Deniz, M. E. ve Yılmaz, E. (2004). Üniversite öğ- rencilerinin duygusal zeka yetenekleri ve yaşam do- yumları arasındaki ilişki. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi.
Deniz, M. E., ve Yılmaz, E. (2006). Üniversite Öğ- rencilerinde Duygusal Zeka ve Stresle Başa Çıkma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Türk Psikolo- jik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 25, 17-26.
Deniz, M. E., Öztürk, A. ve Hamarta, E. (2007). Duygusal Zekanın Yaşam Doyumunu Yordama Gücü. I. International Symposium Emotional Intelligence and Communication, 7-9 Mayıs 2007- İzmir.
Diener, E, Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49 (1), 71-75.
Doğan, B. ve Moralı, S. (1999). Üniversite Öğre- tim Elemanlarının Sporla İlgili Tutumları İle Yaşam ve İş Doyumu Düzeylerinin Spor Yapma Alışkanlıkları İle İncelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 3 (1), 16-27.
Elias, M., Tobias, S. ve Friedlander, B. (1999). Emotionaly intelligent parenting. NewYork: Harmony Boks.
Fitnesss, J. (2001). Emotional intelligence and intimate relationship. In J. Ciarrochi, J. P. Forgas, J. D. Mayer (Editör), Emotional intelligence in everyday life. Ss. 98-112. Philadelphia: Psychology Pres.
Friedman, H., Halpern N. ve Salb, D. (1999) Teaching statistics using humorous anecdotes. Mathematics Teacher, 92 (4), 305-308.
Frone, M. R., Russell, M. ve Cooper, M. L.(1992). Antecedents and outcomes of work-family conglict: testing a model of the work-family interface. Journal of Applied Psychology, 77, 65-78.
Furnham, A., & Petrides, K. V. (2003).Trait emotional intelligence and happiness. Social Behavior and Personality.31 (8), 815-824
Gold, Y. (1988). Recognizing and coping with academic burnout. Contemporary Education, 59 (3), 142-145.
Goleman, D. (1995). Emotional intelligence. New York: Bantam.
Goleman, D. (1998). Working with emotional intellegence. New York: Bantam.
Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review. Review of General Psychology, 2, 271-299.
Gündoğar, D., Sallan-Gül, S., Uskun, E., Demirci, S. ve Diljin Keçeci (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri 2007;10:14-27
Hughes, D. L. ve Galinsky, E. (1994). Gender, job and family conditions and psychological symptoms. Psychology of Women Qyarterly, 18, 251-270.
Hugelshofer, D. S., Kwon, P., Reff, R. C. ve Olson, M.L. (2006). Humour’s role in the realtion between attributional style and dysphoria. European Journal of Personality, 20, 325-336.
Janes,L.M. ve Olson, J.M. (2000). The behavioral effects of observing ridicule of others. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, ss.474-485.
Kazarian,S.S. ve Martin,R.A. (2004). Humour styles, personality, and well-being among lebanese university students, Europen Journal of Personality, 18, 209-219.
Kinnunen, U. ve Mauno, S. (1998). Antecedents and outcomes of work-family conflict among employed women and men in Finland. Human Relations, 51, 157- 177.
Kossek, E. ve Oseki, C. (1998). Work-family confilct, policies and the job life satisfaction relationship: a review and directions for organizational behavior-human resources research. Journal of Applied Psycgology, 83, 139-149.
Koyuncu, M. (2001). Üniversite öğretim elemanla- rında tükenme duygusu ve organizasyondan ayrılma isteğine etkisi. 9.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 349-360.
Köker, S. (1991). Normal ve Sorunlu Ergenlerin Yaşam Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniveristesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Kuiper, N. A., Martin, R. A. ve Dance, K. A. (1992). Sense of humor and enhanced quality of life. Personality and Individual Differences, 13, 1273-1283.
Lopes, P. N. Brackett, M. A., Nezlek, J., Schültz, A., Sellin, I. ve Salovey, P. (2004). Emotional intelligence and social intraction. Personality and Social Psychology Bulletin, 30, 1018-1034.
Lopes, P. N., Salovey, P. ve Straus, R. (2003). Emotional intelligence, personality and the perceived quality of social relationships. Personality and Individual Differences, 35, 641-655.
Mayer, J. D., Caruso , D. ve Salovey, P. (1999). Emotional intelligence meets traditional standards for an intelligence. Intelligence, 27, 267-298.
Mayer, J. D. ve Salovey, P. (1995). Emotional intellegence and construction and regulation of feelings. Applied and Preventing Psychology, 4, 197-208.
Martin, R. A. (2001). Humor, Laughter and physical health: Methodological issues and research findings. Psychological Bulletin, 127, 504-519.
Martin, R. A. (2003). Sense of humor. In S. J. Lopez, C. R. Snyder (Editör), Possitive psycholohical assesment: A handbook of model and measures, ss.313-326. Washington. DC: American Psychological Association.
Martin, R. A. ve Lefcourt, H. M. (1983). Sense of humor as a moderator of the relation between stressors and moods. Journal of Personality and Social Psychology, 45, 1313-1324.
Martin, R. A. ve Lefcourt, H. M. (1984). The situational humor response Questionnaire: Quantitative measure of sense of humor, Journal of Personality and Social Psychology, 47, 145-155.
Martin, R. A., Puhlik-Doris, P., Larsen, G., Gray, J. ve Weir, K. (2003). Individual differences in uses of humor and their relation to psychological well-being: Development of he Humor Styles Questionaire. Journal of Researc in Personality. 37, 48-75.
Mayer, J. D. , Salovey, P. ve Caruso, D. R. (2004). Emotional intelligence: Theory, findings and implications. Psychological Inquiry, 15, 197-215.
Murat, M. (2003). Üniversite öğretim elemanların- da tükenmişlik. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (19), 25-34.
Palmer, B., Donaldson, C., & Stough, C. (2002). Emotional intelligence and life satisfaction. Personality and Individual Differences 33 (2002) 1091–1100
Pellitteri, J. (2002). The relationship between emotional intelligence and ego defence mechanisms. The Journal of Psychology, 136 (2). 182-194.
Perrewe, P. L., Hochwarter, W. A. ve Kiewitz, C. (1999). Value attainment: an explation for the neggative effects of work-family conflict on job and life satisfaction. Journal of Occupational Health Psychology, 4, 318-326.
Rusbult, C. E., Bissonnette, V. L. ve Arriaga, X. B. (1998). Accommodation processes during the early years of marriage In T. N. Bradbury (Editör), The developmental course of marital dysfunction. Ss.74- 113. New York: Cambridge Universty Pres.
Saarni, C. (1997). Emotional competence and self- regulation in children. In P. Salovey, D. Sluyter (Edi- tör), Emotional development and emotional intelegence. ss. 35-66. New York: Basic Boks.
Saklofske, D. H., Austin, E.J. ve Minski, P.S.(2003). Factor structure and validity of a trait emotional intelligence measure. Personality and ındividual Differences, 34, 702-721.
Salovey, P. ve Mayer, J. (1990). Emotional intellegence. Imagination, Cognition and Personality. 9 (3), 185-211.
Scheier, M. F. ve Carver, C. S.(1992). Effects of optimism on psychological and physical well-being: Theoretical overview-an empirical update. Cognitive Therapy and Research. 16. 201-228.
Schutte, N. S., Malouf, J. M., Hall, L. E., Haggerty, D. J., Cooper, J. T., Golden, C. J. ve Dornheim, L. (1998). Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 25, ss. 167-177.
Svebak, S. (1996). The development of the sense of Humor Questionnaire: From SHQ to SHQ-6 Humor. International Journal of Humor research, 9, ss.341- 362.
Talbot, L. A. (2000). Burnout and humor usage among community college nursing faculty members. Community College Journal of Research & Practice, 24(5), 359-374.
Taylor, G. J. (2001). Low emotional intelligence and mental illness. In J. Ciarrochi, J. P. Forgas (Editör), Emotional intelligence in everyday life: A scientific enquiry, ss.67-81. Philadelphia, PA: Taylor ve Francis.
Thomas, L. T. ve Ganster, D. C. (1995). Impact of fanily-suppurtive work variables on work-family conflict and strain: A control perspective. Journal of Applied Psychology, 80, ss.6-15.
Todd-Mancillas, W. R. (1988). Academic burnout: A call to action. Thought and Action, 4 (2), 65-74.
Torok, S. E., McMorris, R. F. ve Lin, W-C. (2004). Is humor and appreciated teaching tool? Perceptions of professors’ teaching styles and use of humor. College Teaching, 52 (1), ss.14-20.
Tümkaya, S. (1999). Çukurova Üniversitesi öğre- tim elemanlarının tükenmişlik düzeyleri. 4. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri, Anadolu Üniver- sitesi Eğitim Fakültesi Yayınları. Yayın No: 51, 47-60.
Tümkaya, S. (2006). İş ortamı ve mizah yoluyla başa çıkmanın öğretim elemanlarındaki tükenmişlikle ilişkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 889-921.
Tümkaya, S. (2007). Burnout and humor relationship among university lecturers, Humor: International Journal of Humor Research, 20 (1), 73- 92 .
Yerlikaya, E. E. (2003). Mizah Tarzları Ölçeğinin Uyarlama Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal zeka ve eğitim açısından doğurguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 7 (25), 139-146.
Zins, J., Travis, L. ve Freppon, P. (1997). Linking research and educational programming to promote social and emotional learning. In P. Salovey, D. Sluyter (Editör), Emotional development and emotional intelligence.ss. 257-274. New York: Basic Boks.
Ziv, A. (1988). Teaching and learning with humor: Experiment and replication. Journal of Experimental Education, 57, ss.5-15.