NASLAR VE İÇTİHATLAR ÇERÇEVESİNDE SABAH NAMAZI VAKTİNİN TESPİTİ HAKKINDA BİR İNCELEME

Vakit, pek çok ibadetin yerine getirilmesinde önemli bir şarttır. Vakitli ibadetlerden biriside namazdır. Namaz için vaktin belirlenmesi olmazsa olmaz bir şarttır. Bütün namazlar için önemli olan vaktin belirlenmesi, sabah namazı için ise ayrı bir önem arz etmektedir. Zira sabah namazı vaktinin girişi de çıkışı da pek çok fıkhî hükmü etkilemektedir. Bunların başında sabah namazı vaktinin girişini belirten Fecr-i sadık’ın (hakiki fecr’in) doğuşu gelmektedir. Fecrin doğuşu üç tane ibadetin vaktini belirlemektedir. Bunlar; Sabah namazının vaktinin girişi, yatsı namazının vaktinin çıkışı ve oruç ibadetinin başlangıcı, bir diğer ifadeyle imsak vaktinin başlangıcıdır. Kur’an ayetlerinde ve Hz. Peygamberin hadislerinde bu konuda bilgiler verilmiş, Müslüman âlimler de asırlar boyunca derledikleri eserlerde bu hususta gerekli açıklamalarda bulunmuşlardır. Günümüzde de bu alanda araştırmalar devam etmektedir. Ortaya çıkan yeni durumlar göz önünde bulundurularak ulusal ve uluslararası düzeyde bir takım çalışmalar yapılmaktadır. Bizim bu çalışmamızda bu bağlamda incelemedir

Anahtar Kelimeler:

Fecir, Sabah Namazı, Vakit, Nas, İçtihat

An Analysis Concerning the Determinatıon of the Time for Facr Prayer on the Basis of Qur’an, the Sunnah, and Islamic Jurisprudence

Salaah is a prayer which is strictly related to the time. The determination of the true time is a sine qua non of the prayer. Although it is important for each prayer during a day, calculation of the time of dawn prayer has a particular importance. There are plenty of fiqh rules regarding the beginning and ending time of the dawn prayer. The most important of these are the appearance of the second dawn called Al-Fajr As-Sadiq and calculating three other times of worship, which are the beginning time of dawn prayer, the ending time of the isha prayer and the time to stop eating during the month of fasting, in other words the beginning of the imsak. With the informations coming from the verses of the Qur’an and the hadiths of the Prophet Muhammad (pbuh), Muslims also have come up with explanations about this issue in fiqh books that have been compiled for centuries. There are still some studies conducted on the topic, by taking into consideration current issues. In this study, we shall explain regarding the determination of the time of dawn prayer within the frame work of Qur’an, the Sunnah and ijtihad.

Keywords:

Key Words: Fajr, Dawn Prayer, Time, Qur’an and the Sunnah, Ijtihad,

PDF

___

Ahmed b Hanbel, Müsned, Tahk.: Şuayb el- Arnavut ve Diğerleri, Müessesetü’r Risale, 1999, www.temawy.com
Bayındır, Abdülaziz, Ekvatordan Kutuplara Namaz ve Oruç Vakitleri, Süleymaniye Vakfı, Din ve Fıtrat Araştırma merkezi, 18 Temmuz 2012
Beyhaki, Ebu Bekir Ahmet b. Hüseyin b. Ali, es-Süneni’l-Kübra, Tahk.: Muhammet Abdülkadir Ata, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut,1994
Bilmen, Ömer Nasuhi, Büyük İslam İlmihali, Bilmen Basım ve Yayınevi, İstanbul
Buhari, Muhammed b. İsmail, Sahih Buhari, Mektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul, 1981.
Buhari, Muhammed b. İsmail, Sahih Buhari, Tahk.; Mustafa Dîb Boğa, Daru İbn Kesir, Beyrut, 1987.
Cassas, Ebubekir Ahmed b. Ali er-Razi, Ahkâmla-Kur’an, Daru’lKitabi’l-Arabi, Matbaatü’l-Evkaf el-İslamiye, 1335
Cezerî,,Abdurrahman, “Kitabü’l-Fıkhi Ale Mezahibi’l-Erbaa” Daru’lFikri, 1972
Cürcânî, Şerif Ali b. Muhammed, et-Tarifâr, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1983
Damat efendi, Abdullah b. Şeyh Muhammed b. Süleymani, Mecmau’l Enhur Fi Şerhi Mülteka’l Ebhur, Daru İhyau’t-Turasi’l-Arabi, ts.
Dârukutni, Ali b. Ömer Ebu’l Hasan, Sünen-i Darukutni, Tahk.: Muhammed Haşim el-Yemâni, Daru’l-Marife, Beyrut, 1966
DİB, Din İşleri Yüksek Kurulunun 10-11/06/2009 tarihli Kararları
DİB, İlmihal (iman ve ibadetler), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2005
Elmalı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, Eser Kitabevi, İstanbul, 1971
Feyruzebâdi, Muhammet b. Yakup, el-Kamusu’l-Muhit, Tahk.: Müessesetü’r-Risale Tahkik Bürosu, Müessesetü’r-Rsale, 1987
Feyyumi, Ahmet b. Muhammet Ali el-Mukri, el-Mektebe el-İlmiyye, Beyrut, Gönenç, Halil, Büyük Şafii İlmihali, Yasin Yayınevi, İstanbul, 2011
Halebi, İbrahim b. Muhammed b. İbrahim, Mülteka’l- Ebhur, Tahk.: Vehbi Süleyman Ğavcı, Müessesetü’r- Risale, 1989
Hamidullah, Muhammed, İslama Giriş, Çev.: Kemâl Kuşcu, İrfan Yayınevi, İstanbul 1973
İbn Abidin, Muhammet Emin, Haşiyetü Reddü’l-Muhtar, Daru’lKahraman, İstanbul1984
İbn Hümam, Kamalüddin Muhammed b. Abdulvahit es-Sivasi, Şerhu Fethu’l-Kadir, Daru’l-Fikir, Beyrut, 1977
İbn Kudame, Ebu Muhammed Abdullah b. Ahmed b. Muhammed, elMuğni ve Şerhu’l Kebir, Daru’l-Kitabi’l Arabî, Beyrut 1982
İbn Mâce, Muhammed b. Yezid, Ebu Abdullah el-Kazvini, Tahk.: Muhammed Fuat Abdülbaki, Daru’l-Fikir, Beyrut
Karaman, Hayrettin, İslam’ın Işığında Günün Meseleleri, İz Yayıncılık, 2012, s. 100 Karaman, Hayrettin, Namaz Vakitleri ve Kutuplarda Namaz, www.HayrettinKaraman.net Leknevî Muhammed Abdulhay, el-Fevâidü’l-Behiyye, Daru’l-Marife, Beyrur.
Malik b. Enes, el-Müdevvene, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, c. I, s. 184, (http://www.raqamiya.org)
Mercanî, Şihabüddin Harun b. Behauddin, (ö. 1306 h.) Nazuratu'l-Hak fi fardiyetti'l-İşâ ve inlem yegibı’ş-Şefak, Kazan matbaası, Rusya, h. 1287
Merğinani, Burhaneddin Ali b. Ebubekir, El-Hidaye, Daru’l-Fikir, Beyrut, 1977 (İbn Hümam’ın Şerhu Fethi’l Kadiri ile beraber basılı)
Molla Aliyyü’l Kari, Hüseyin b. Muhammet Sait Abdülgani, İrşadu’sSarî, Beyrut, Daru’l-Kitab
Muhammed b. Abdullah el Hatip et-Tebrizi, Mişkatü’l-Mesabih, el Mektebetü’l-İslamî, 1985/1405
Musulî, Abdullah b. Mahmud b. Mevdud, el-İhtiyar Li Ta’lil-Muhtar Daru’l-Marife, Beyrut, Lübnan, 1975
Müslim b. Haccac el-Kuşeyri en-Nisaburi, Sahih Müslim, Mektebetü’lFaysaliyye, Mekke-i Mükerreme
Müslim b. Haccac, Sahih Müslim, el-Mektebetü’l-Faysaliyye, Mekke-i Mükerreme.
Müslim b. Haccac, Sahih Müslim, Tah.: Muhammed Fuad Abdülbaki, Daru ihya Türasü’l-Arabî, Beyrut.
Nevevi, Ebu Zekerya Muhyiddin b. Şeref en-Nevevi, el-Mecmu, Daru’lFikir Paçacı, İbrahim, “Akşam Namazı Vaktinin Çıkışı ve Yatsı Namazı Vakti” İbrahimpacaci.com.
Râfiî, Abdülkerim b. Muhammet b Abdülkerim, el Aziz fi Şehi’l-Veciz, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1997
Sadullah b. İsa el Müfti, Şerhu’l-İnaye, Daru’l-Fikir, Beyrut, 1977 (İbn Hümam’ın Şerhu Fethi’l Kadiri ile beraber basılı); Semerkandi, Aladdin Muhammet, Tuhfetü’l-Fukaha, Duru’l-Kütübi’lİlmiyye, Beyrut, 1984
Şafiî Muhammet b. İdris, el-Umm, Daru’l-Marife, 1393
Şelbî, Şehabüddin Ahmet b. Muhammet, Haşiyetü’ş-Şelbî Ala Tebyinü’lHakaik
Şerhu Kenzü’d-Dakaik, Daru-l-Kitabi’l-İslâmi
Zeylaî, Fahreddin Osman b. Ali, Tebyinü’l-Hakaik Şerhu Kenzü’dDakaik, Daru-l-Kitabi’l-İslâmi
Zihni Efendi, Mehmet, Nimet-i İslâm Büyük İslam İlmihali, Huzur Yayınevi.