Prof. Dr. Deniz TAŞCI, Prof. Dr. A. Çiğdem KIREL, Yrd. Doç. Dr. Güzin KIYIK KICIR

Medya Endüstrisinde Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının, Örgütsel Bağlılık Konusu Bağlamında Karşılaştırmalı Analizi

Öz Entelektüel sermaye, fiziksel ve finansal sermayenin dışında işletmeleri başarıya ulaştıran önemli bir güçtür. Medya gibi insan odaklı bir sektörde gerek insanın, gerekse ürettiklerinin kurumlara katacağı artıları düşündüğümüzde entelektüel sermayenin medya endüstrisi için önemi yadsınamaz. Türkiye’de iş gücü devir hızı yüksek olan medya kuruluşlarında, çalışanların bağlılığını özel ve kamu sektörü ekseninde analiz etmeye çalışan bu araştırma, bir doktora tezinden esin alınarak geliştirilmiştir. Psikolojik sözleşme kavramından hareket eden tezden farklı olarak, araştırmayı örgütsel bağlılık konusu bağlamında inceleyen bu çalışmaya, ayrıca özel-kamu karşılaştırması dahil edilmiştir. Araştırma kapsamında medyanın çeşitli alanlarında çalışan 8 kişi ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Kamu ve özel sektör karşılaştırmasında örneklemin dengeli olabilmesi amacıyla her iki sektörden 4’er katılımcıya ulaşılmıştır. N-Vivo 8 yardımıyla içerik çözümlemesi yaparak analiz edilen tüm bulgular, araştırma için yeni geliştirilen bir veri kodlama cetveliyle değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı medyada faaliyet gösteren kamu ve özel sektör çalışanlarının örgütsel bağlılıklarını sorgulamak, aynı zamanda bağlılığı etkilediği varsayılan faktörleri karşılaştırmalı olarak analiz etmektir. Araştırmada her iki sektör yapısı için artı ve eksiler vurgulandıktan sonra, bulgulanan sorunlara ilişkin öneriler de geliştirilmiştir. Sonuç olarak; özel medya kuruluşlarında tespit edilen sorunlar iş güvencesinin azlığı, yönetim baskıları ve maddi şartlardaki yetersizlikler olurken, kamuda siyasi etkileşimlerin kadro ve yönetime etkisi, idarecilerin çalışanlara göre oransal fazlalığı ve kadrolu-sözleşmeli çalışan ayrımı temel problemler arasında yer almıştır. Her iki sektörde de işe duyulan sevgiden kaynaklanan bağlılığın güçlü olduğu görülmektedir. Ayrıca medya sektöründe tespit edilen sorunlar nedeniyle örgütsel bağlılık türleri içinde en çok devam bağlılığına ilişkin temalarla karşılaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Örgütsel Bağlılık, Medya Yönetimi

PDF

___

Adaklı, G. (2006). Türkiye’de Medya Endüstrisi Neoliberalizm Çağında Mülkiyet ve Kontrol İlişkileri. Ankara: Ütopya Yayınları.
Allen, N. J., Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization. Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
Arslan, A. (2006). Günümüz Türkiye’sinde Medya Gerçeği, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, ISSN: 1303-5134, www.insanbilimleri.com (Erişim Tarihi: 12.08.2011).
Awamleh, A. K. H. N. (1996). Organizational Commitment of Civil Service Managers in Jordan: A
Field Study. Journal of Management Development, Vol:15, No:5, 65-74.
Aytaç, S. (1997). Çalışma Yaşamında Kariyer Yönetimi Planlaması, Geliştirilmesi, Sorunları. (s. 18-30). İstanbul: Epsilon Yayınları.
Barış R. (2010). Medya Peyzaj- Türkiye’de Medya Başlıklı Yazı, http://translate.googleusercontent.com/translate_c?hl=tr&sl=en&tl=tr&u= http://www.ejc.net/media_landscape/article/ turkey/&rurl=translate.google.com.tr&usg=ALkJ rhhduH0ogxtyd23P3zZgZDuvW0zWpw (Erişim Tarihi: 15.02.2011).
Bayram, L. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 127-132.
Becker, H. S. (1960). Notes on the Concept of Commitment. American Journal of Sociology, 66, 32-42.
Bergman M. E., (2006). The Relationship Between Affective and Normative Commitment: Review and Research Agenda, Journal of Organizational Behavior J. Organiz. Behav. 27, 645–663.
Bozkurt, T., Turgut, T. (1999). Çalışanların Toplam Kalite Yönetim Uygulamalar ile İlgili İş Tatminleri ve Kültürel Sayıltıları Arasındaki İlişkiler. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 2, Haziran.
Chen, Z. X., Francesco, A. M. (2003). The Relationship Between the Three Components of Commitment and Employee Performance in China. Journal of Vocational Behavior, 62 (3), 490-516.
Cole M. S., Bruch H. (2006). Organizational Identity Strength, Identification, and Commitment and Their Relationships to Turnover Intention: Does Organizational Hierarchy Matter?, Journal of Organizational Behaviour J. Organiz. Behav., 27, 585– 605. Cuyper N. D., Notelaers G., De Witte H. (2009). Transitioning Between Temporary and Permanent Employment: A Two-Wave Study on The Entrapment, The Stepping Stone and The Selection Hypothesis, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 82, 67–88.
Çakır, Ö. (2001). İşe Bağlılık Olgusu ve Etkileyen Faktörler. (s. 80-164). Ankara: Seçkin Yayınları.
Edmund C. Stazyk E. C., Pandey S., K., Wright B. E. (2011). Understanding Affective Organizational Commitment: The Importance of Institutional Context, The American Review of Public Administration, 41 (6) 603–624.
Elloy, D. F., Everett, J. E. (1991). An Examination of the Correlates of Job Involvement. Group and Organization Management, 16 (2), June.
Erdil, O., Keskin H., İmamoğlu, S. Z., Erat, S. (2004).
Yönetim Tarzı ve Çalışma Koşulları, Arkadaşlık Ortamı ve Takdir Edilme Duygusu ile İş Tatmini Arasındaki İlişkiler: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17‐26.
Erdoğmuş, H. (2006). Resmi Özel İlk Öğretim Okullarında Çalışan Yöneticilerin Kişisel Özellikleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Gül, H. (2002). Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2 (1), Ocak 2002, 40.
İşbaşı, J. Ö. (2000). Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir Turizm Örgütünde Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Karpuzoğlu, E. (2001). Büyüyen ve Gelişen Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma. İstanbul: Hayat Yayınları.
Kavi, A. (1998). Relationship Between Commitment and Organizational-Professional Conflict. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kejanlıoğlu B. (2004). Türkiye’de Medyanın Dönüşü- mü. Ankara: İmge Kitabevi.
Kıyık G., Ataman E. Ö. (2010). Problems of Human Resources in the Media Management in Turkey and the Solution Model Developed with regards the New Management Concepts, The Eighth International Conference on the Humanities University of California, Los Angeles, USA.
Kıyık, G. (2011). Psikolojik Sözleşme Kavramının, Türkiye’de Medya Sektörü Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi ve Analizi. Doktora Tezi. Eskişehir: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kidd J. M., Smewing C. (2001). The Role of The Supervisor in Career and Organizational Commitment, European Journal of Work and Organizational Psychology, 10 (1), 25–40.
Kovach, K. A. (1995). Employee Motivation: Addressing a Crucial Factor in Your Organization’s Performance. Employee Relations Today, 22, 93-105.
Lazarus, R. S. (1991). Progress on a Cognitive-Motivational-Relational Theory of Emotion, American Psychologist, 46, 819–834.
Leiter M. P., Maslach C. (1988). The Impact of Interpersonal Environment on Burnout and Organizational Commitrnent, Journal of Organizational Behavior, 9, 297-308.
Loi R., Hang-Yue N., Foley S. (2006). Linking Employees’ Justice Perceptions to Organizational Commitment and Intention to Leave: The Mediating Role of Perceived Organizational Support, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79, 101–120.
Lord A., Hartley J. (1998). Organizational Commitment and Job Insecurity in a Changing Public Service Organization, European Journal of Work and Organizational Psychology, 7 (3), 341–354.
Lum L. , Kervin J., Clark K., Reid F., Sirola W. (1998). Explaining Nursing Turnover Intent: Job Satisfaction, Pay Satisfaction, or Organizational Commitment?, Journal of Organizational Behavior, 19, 305–320.
Marique G., Stinglhamber F., Desmette D., Caesens G., De Zanet F. (2012). The Relationship Between Perceived Organizational Support and Affective Commitment: A Social Identity Perspective, Group & Organization Management, 38 (1) 68–100.
Medyada İstihdam, (2007). Medyada İstihdam Olanaklar/Sınırlılıklar, Ulusal Toplantı, 27 Nisan 2006. Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kırkıncı Yıl Kitaplığı, No: 1.
Meyer, J. P., Allen, N. J. (1984). Testing the Side-Bet Theory of Organizational Commitment: Some Methodological Considerations. Journal of Applied Psychology, 69, 372-378.
Meyer, J. P., Allen, N. J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1, 61-89.
Moorman, R. H. (1991). Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviors: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship? Journal of Applied Psychology, 76, 845-855.
Mowday, R. T., Porter, L. W. & Steers, R. M. (1982). Employee-Organization Linkages: The Psychology of Commitment, Absenteeism and Turnover. Newyork N.Y: Academic Press.
Organ, D. W. (1998). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome. Lexington: MA: Lexington Book.
Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan Örgütsel Destek ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, D.E.Ü.İ. İ.B.F. Dergisi, 18 (2), 113 -130.
Pearson C. A. L., Chong J. (1997). Contributions of Job Content and Social İnformation on Organizational Commitment and Job Satisfaction: An Exploration in a Malaysian Nursing Context, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 70, 357- 374.
Porter, L., Steers, R., Mowday, R., Boulian, P. (1974). Organizational Commitment, Job Satisfaction and Turnover among Psychiatric Technicians. Journal of Applied Psychology, 59, 603-609.
Sargut, S. (2001). Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim. (s. 58) İstanbul: İmge Yayınları.
Scandura T. A., Lankau M. J. (1997). Relationships of Gender, Family Responsibility and Flexible Work Hours to Organizational Commitment and Job Satisfaction. Journal of Organizational Behavior, 18, 377–391.
Selimoğlu, E., Yılmaz, H. B. (2009). Hizmet İçi Eğitimin Kurum ve Çalışanlar Üzerine Etkileri, Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, www. paradoks.org/makale/yil5_sayi1/esoglu-hbyilmaz51.pdf (Erişim Tarihi: 03.09.2010)
Severin, W.J. & Tankard, J.W. (1994). İletişim Kuramları. A.A. Bir, S. Sever (Çev.). Eskişehir: Kibele Sanat Merkezi.
Seymen, O. A. (2008). Örgütsel Bağlılığı Etkileyen Örgüt Kültürü Tipleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Detay Yayıncılık.
Shore T. H., Bommer W. H., Shore L. M. (2008). An Integrative Model of Managerial Perceptions of Employee Commitment: Antecedents and Influences on Employee Treatment, Journal of Organizational Behavior J. Organiz. Behav., 29, 635–655.
Silverman, D. (1993). Interpreting Qualitative Data: Methods for Analysing Talk, Text and Interaction. London: Sage Publication.
Simosi M. (2012). Trajectories of Organizational Commitment: A Qualitative Study in a Greek Public Sector Organization, International Journal of Cross Cultural Management 13 (1) 111–130.
Smith, H. W. (1975). Strategies of Social Research: The Methodological Imagination. New Jersey: PrenticeHall Iuc., Englewood Cliffs.
Somers M. J., Birnbaum D. (1998). Work-Related Commitment and Job Performance: It’s Also The Nature of The Performance That Counts, Journal of Organizational Behavior J. Organiz. Behav., 19, 621–634.
Staufenbiel T., König C. J. (2010). A Model for The Effects of Job Insecurity on Performance, Turnover Intention, and Absenteeism, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83, 101–117.
Stazyk E., C., Pandey S. K., Wright B. E. (2011). Understanding Affective Organizational Commitment: The Importance of Institutional Context, The American Review of Public Administration, 41 (6) 603–624.
Sturges J., Guest D., Conway N., Davey K. M. (2002). A Longitudinal Study of The Relationship Between Career Management and Organizational Commitment Among Graduates in The First Ten Years at Work, Journal of Organizational Behavior J. Organiz. Behav., 23, 731–748.
Sturges J., Conway N., Guest D., Liefooghe A. (2005). Managing The Career Deal: The Psychological Contract as a Framework for Understanding Career Management, Organizational Commitment and Work Behavior, Journal of Organizational Behavior J. Organiz. Behav., 26, 821–838.
Tang, T. L., Kim, J. K. (1999). The Meaning of Money Among Mental Health Workers. Public Personel Management, 28 (1), 15-27.
Tascı D., Kırel A. Ç., Kıyık G. (2011). Psikolojik Sözleşme Kavramanın, Medya Sektörü için Özel Kurumlarda ve Kamu Kuruluşlarında Karşılaştırmalı Analizi. 19. Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi, Cilt 1, 489-494, Çanakkale.
Tiryaki, T. (2005). Örgüt Kültürünün Örgütsel Bağlı- lık Üzerine Etkileri. Yüksek. Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.
TRT Kurumsal Web Sayfası, (2013). http://www.trt. net.tr/Kurumsal/anasayfa.aspx (Erişim Tarihi: 10.05.2013)
Ünlüer, A. O. (2006). Medyada Etik Söylem ve Medya Etiğini Biçimleyen Temel Belirleyiciler Üzerine Bir Değerlendirme. Küresel İletişim Dergisi, 2, 1-15.
Vandenberghe C., Panaccio A., Ben Ayed A. K. (2011).
Continuance Commitment and Turnover: Examining The Moderating Role of Negative Affectivity and Risk Aversion. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 84, 403–424.
Weiner, Y., Vardi, Y. (1980). Relationships Between Job, Organization and Work Outcomes: An Integrative Approach. Organizational Behavior and Human Performance, 26, 81-96.
Weiner, Y. (1982). Commitment in Organizations: A Normative Wiev. Academy of Management Rewiev, 7, 418-428.
Yang H., Sanders K., Bumatay C. P. (2012). Linking Perceptions of Training with Organizational Commitment: The Moderating Role of Self-Construals, European Journal of Work and Organizational Psychology, 21 (1), 125–149.
Yazıcı, A. (2010). Medya Sektöründe Yaşanan Gelişmeler ve Çalışma Hayatına Etkileri. (s. 25-28). Eskişehir: Açıköğretim Yayınları.
Yıldırım, A., Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.