Prof. Dr. Serap ÇABUK, Arş. Grv. Selin KÖKSAL ARAÇ

Materyalizmin Moda Giyim İlgilenimine Etkisi Üzerine Bir Araştırma

Öz Son yıllarda moda giyime yönelik televizyon programlarının, sosyal medya paylaşımlarının ve moda ikonlarının artması üzerine bu tür konulara olan eğilimin materyalistik değerler ile ilişkisi tartışılmaya başlamıştır. Bu çalışmada materyalizmin moda giyim ürün ilgilenimine, moda giyim ürün ilgileniminin ise moda giyim satın alma ilgilenimine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Ayrıca materyalizmin moda giyim ürün ilgilenimine etkisinde yaşın ve cinsiyet kimliğinin düzenleyici rolünü test etmek ve cinsiyete göre moda giyim ürün ilgileniminin farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmek de amaçlanmaktadır. Adana İli’nin en büyük alışveriş merkezinde tüketicilere anket uygulanmış ve 438 adet geçerli anket sağlanmıştır. Elde edilen veriler üzerinde faktör analizi, basit doğrusal regresyon, çoklu regresyon, hiyerarşik regresyon ve t-tesi analizleri yapılmıştır. Araştırma bulguları, materyalizmin moda giyim ürün ilgilenimini; moda giyim ürün ilgileniminin ise moda giyim satın alma ilgilenimini pozitif yönde etkilediğini göstermektedir. Moda giyim ürün ilgilenimi cinsiyete göre farklılık gösterirken; “sahip olma ve lüks düşkünlüğü” boyutunun moda giyim ilgilenimine etkisi yaşa ve bireyin feminenlik seviyesine bağlı olarak farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Materyalizm, Moda Giyim İlgilenimi, Ürün İlgilenimi, Satın Alma İlgilenimi

PDF

___

Aiken, L. R. (1963). The Relationships of Dress to Selected Measures of Personality in Undergraduate Women. The Journal of Social Psychology, 59 (1), 119-128.
Altunışık, R. Coşkun, R., Bayraktaroğlu S. & Yıldırım E. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (5. Baskı), Adapazarı:Sakarya.
Aslay, F., Ünal, S., Akbulut, Ö. (2013). Materyalizmin Statü Tüketimi Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27 (2), 43-62.
Auken S. V., Wells L. G., Borgia D. J. (2014). Assessing Materialism Among the Future Elites of China. Journal of International Consumer Marketing, 26 (2), 88-105
Barak, B., Stern, B. (1986). Sex-linked Trait Indexes Among Baby-boomers and Pre-boomers: A Research Note. Advances in Consumer Research, 13 (1), 204-209.
Belk, R.W. (1984). Three Scales to Measure Constructs Related to Materialism:Reliability, Validity, and Relationships to Measures of Happiness. T. Kinnear(Ed.), Advances in Consumer Research içinde, 11, 291–297.
Belk, R. W. (1985). Materialism: Trait Aspects of Living In the Material World. Journal of Consumer Research, 12, 265–280.
Bem, S. L. (1974). The Measurement of Psychological Androgyny. Journal of Consulting and Psychology, 42 (2), 155-162.
Bem, S. L. (1981). Gender Schema Theory: A Cognitive Account of Sex Typing. Psychological Review, 88 (4), 354-364.
Browne, B., Kaldenberg, D. (1997). Conceptualzing Self-monitoring: Links to Materialism and Product Involvement. Journal of Consumer Marketing, 14 (1), 31-44.
Cohen, J. B. (1983). Involvement and You: 1,000 Great Ideas., R. P. Bagozzi & A. M. Tybout (Ed.), Advances in Consumer Research içinde, 10, 325-328.
Çabuk, S., Araç, S. K. (2013). Psikografik Bir Pazar Bö- lümlendirme Değişkeni Olarak Cinsiyet Kimliği: Tüketim Araştırmalarında Cinsiyet Kimliği Kavramının İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 27-40.
Deaux, K. (1985). Sex and Gender, Annual Review of Psychcology. 36, 49-81.
Dökmen, Z. Y. (1999). Bem Cinsiyet Rolü Envanteri Kadınsılık Ve Erkeksilik Ölçekleri Türkçe Formunun Psikometrik Özellikleri. Kriz Dergisi, 7 (1), 27-40.
Doğan, S. Y. (2010). Materyalist Eğilimlerin Demografik Özelliklere Göre Farklılaşmasına Yönelik Bir Araştırma, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11 (1), 57-70.
Feiereisen, S., Broderick, A., Douglas, S. P. (2009). The Effect and Moderation Of Gender Identity Congruity: Utilizing “Real Women” Advertising Images. Pscychology&Marketing, 26 (9), 813-843.
Fournier, S., Richins, M. L. (1991). Some Theoretical and Popular Notions Concerning Materialism. Journal of Social Behavior and Personality, 6, 403-414.
Goldsmith, R. E., Flynn, R. E. & Clark, R.A. (2012). Materialistic, Brand Engaged and Status Consuming Consumers and Clothing Behaviors. Journal of Fashion Marketing and Management, 16 (1), 102- 119.
Handa, M., Khare, A. (2011). Gender as a Moderator of the Relationship Between Materialism and Fashion Clothing Involvement Among Indian Youth, International Journal of Consumer Studies, 37, 112- 120.
Hogg, M.K., Garrow, J. (2003). Gender, Identity and the Consumption of Advertising, Qualitative Market Research, 6 (3), 160-174.
Hourigan S.R., Bougoure U.S. (2012). Towards a Better Understanding of Fashion Clothing Involvement, Australasian Marketing Journal, 20, 127-135.
Jaffe, L.Y., Berger P. D. (1988). Impact on Purchase Intent of Sex-role Identity and Product Positioning. Psychology &Marketing, 5 (3), 259-271.
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara:Asil.
Kandemir, D., Atakan, S., Demirci, C. (2013). İlgilenim Kavramı veTürkçe İlgilenim Ölçeklerinin Değerlendirilmesi: Tüketici İlgilenimi, Sürekli İlgilenim,
Satın Alma Kararı İlgilenimi. İktisat İşletme ve Finans, 28 (331), 57-88.
Khare, A. (2014). Money Attitudes, Materialism, and Compulsiveness: Scale Development and Validation. Journal of Global Marketing, 27 (1), 30-45.
Kozar J.M., Marcketti S. B. (2011). Examining Ethics and Materialism with Purchase of Counterfeits, Social Responsbility Journal, 3 (3), 393-404.
Krugman, H. E. (1965). The Impact of Television Advertising: Learning without Involvement. Public Opinion Quarterly, 29, 349-356.
Laurent G., Kapferer, J. (1985). Measuring Consumer Involvement Profiles. Journal of Marketing Research, 22, 41-53. Mitchell, A. A. (1979). Involvement: A potentially Important Mediator of Consumer Behavior. W. L. Wilkie (Ed.), Advances in Consumer Research içinde, 6, 191-196.
Mittal, B. (1989. Measuring Purchase Decision Involvement. Psychology and Marketing, 6 (2), 147-162.
O’Cass, A. (2000). An Assessment of Consumers’ Product, Purchase Decision, Advertising and Consumption Involvement in Fashion Clothing. Journal of Economic Psychology, 21, 545–576.
O’Cass, A. (2004). Fashion Clothing Consumption: Antecedents and Consequences of Fashion Clothing Involvement. European Journal of Marketing, 38, 869–882.
O’Cass, A., Choy, E. (2008). Chinese Generation Y Consumers’ Involvement in Fashion Clothing. Journal of Product & Brand Management, 17, 341– 352.
Odabaşı, Y. & Barış, G. (2002). Tüketici Davranışı (11. Baskı), İstanbul: MediaCat.
Özgür, E. (2003). Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz Yöntemleri ve Bir Uygulama. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özkan, T., Lajunen T. (2005). Masculinity, Femininity and the Bem Sex Role Inventory in Turkey. Sex Roles, 52 (1-2), 103-110.
Palan K.M (2001). Gender Identity in Consumer Behavior Reserach: A Literature Review and Research Agenda. Academy of Marketing Science, 10, 1-24.
Parker, R. S., Haytko, D., Hermans, C. (2010). The Perception of Materialism in a Global Market: A Comparison of Younger Chinese and United States Consumers, Journal of International Business and Cultural Studies, 3, 1-13.
Richins, M. L., Dawson, S. (1992). A Consumer Values Orientation for Materialism and Its Measurement: Scale Development and Validation. Journal of Consumer Research, 19, 303-316
Richins, M. L. (1994). Special Possessions and the Expression of Material Values. Journal of Consumer Research, 21 (December), 522–533.
Rothschild, M. L. (1979). Advertising Strategies for High and Low Involvement Situations. C. Maloney & B. Silverman (Ed.), Attitude Research Plays for High Stakes içinde (s.74-93), Chicago, IL: American Marketing Association.
Stern, B. B. (1988). Sex-Role Self-Concept Measures and Marketing: A Research Note. Psychology& Marketing, 5 (1), 85-99.
Şahin, A., Atılgan, K. Ö. (2011). Örnekleme Süreci ve Uygulanması, A. Şahin & B.Kartal (Ed.) Pazarlama Araştırması içinde (s. 149-175). İstanbul:Lisans.
Ward, S., Wackman, D. (1971). Family and Media Influences on Adolescent Consumer Learning. American Behavioral Scientist, 14, 415-427.
Worth, L.T., Smith, J., Mackie, D. M. (1992). Gender Schematicity and Preference for Gender Typed Products. Psychology& Marketing, 9 (1),17-30.
Wright, P. L. (1974). Analyzing Media Effects on Advertising Responses. Public Opinion Quarterly, 38, 192-205.