Sevgi COŞKUN KESKİN, İklima Betül ERTÜRK, Zehra Betül KOCAMAZ

Değer Eğitimde Özdeşim Kurma: Hz. Muhammed (sav) Örneği

14-15 yaş grubu, kimlik gelişiminin önemli olduğu dönemlerden biridir. Bireyler bu dönemde kendini gösterebilmek için kitle iletişim araçlarının etkisiyle popüler olarak nitelendirilen kişiler ya da fikirlerle kendilerini özdeşleştirirler. Değerlerine sahip çıkabilen bir nesil yetişmesi ve kimlik gelişiminin doğru bir şekilde tamamlanabilmesi için onlara özdeşleşebilecekleri, rol model olacak güçlü karakterlerin anlatılması önem arz etmektedir. Bu bağlamdan hareketle araştırmada, ergenlik döneminin başında olan çocukların değerler açısından rol model olan şahsiyetlerin hayatlarını öğrenmeleri ve kendilerini bu şahsiyetlerle özdeşleştirmelerinin mümkün olup olmadığı Hz. Muhammed (sav) örneği ile araştırılmıştır. Bu nedenle değer eğitiminde örnek bir kişilik olarak Hz. Muhammed’in (sav) karşılaştığı problemler karşısında nasıl davranışlar sergilediğine ilişkin ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin düzeyine uygun, 8 etkinlik geliştirilmiştir. Çalışma 3 hafta boyunca, 8. sınıfa geçen, 23 öğrenciyle yürütülmüştür. Nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması deseniyle yürütülen çalışmada veriler; görüşme, doküman ve araştırmacının katılımcı gözlemleriyle elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda çocukların yaşadıkları sorunlar karşında sergiledikleri barışçıl olmayan çözümlerin, Hz. Muhammed’in (sav) şahsiyeti bağlamında değerlendirildiğinde barışçıl çözümlere dönüştüğü tespit edilmiştir. Ayrıca etkinliklerden sonra Hz. Muhammed (sav) için söylenen Allah’ın kulu, Müslümanlığı öğreten, Kuranı Kerim, peygamber gibi çağrışımlar; hoşgörü, cesaret, saygı, güvenilir olma, barışsever (uzlaşmacı) gibi pek çok değeri içeren söylemlere dönüşmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Değer Eğitimi, Kimlik Gelişimi, Özdeşleşme, Hz. Muhammed (sav), Ergenlik Dönemi

Identification in Values Education: The Case of the Prophet Muhammad (pbuh)

In this study, it was investigated whether it is possible for children in early adolescence to look up to, to learn from, the lives of individuals who are role models in terms of values and whether they identify themselves with these personalities. So our research was based on the example of the Prophet Mohammad (pbuh). For this reason, 8 activities were developed in accordance with the 8th grade level students, these activities designed to show how The Prophet Muhammad as an epitome of value education behave in the face of the problems. The study was carried out with 23 students in 8th grade for 3 weeks. Qualitative research methods is applied with a form of action research. The data were obtained through interviews, documents and participant observations. The data were analyzed by content analysis. The study found that, the non-peaceful solutions that the children exhibit previously in the face of the problems turned into peaceful solutions when it was evaluated in the context of Muhammad's personality. Also after these activities, connotations of concepts like; the servant of God, teaching Islam, the Holy Quran, and Prophet Muhammad was evolved into discourses such as tolerance, courage, respect, trustworthiness, and peace-loving.

Keywords:

Values Education, Prophet Muhammad, Identification Development, Identify, Adolescence period,

PDF

___

Aktepe,V., Cepheci, E., Irmak, S., Palaz, Ş. (2017). Hayat bilgisi dersinde kavram öğretimi ve kavram öğretiminde kullanılabilecek teknikler üzerine kuramsal bir çalışma. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 3, 33-50.
Aksoy, N. (2003). Eylem araştırması: eğitimsel uygulamaları iyileştirme ve değiştirmede kullanılacak bir yöntem. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 36, 474-489.
Arslan, A. (2017). Hz. Peygamberin (sav) örnekliğinde “güven ve sadakat” a dayalı toplumsal ahlak. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, 1-17.
Çağlar, A. (2005). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi. M. Sevinç, (Ed.), Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar 2, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
Çakan, İ.L., Solmaz, M. (2014). Kuran-ı Kerim’e göre peygamberler ve tevhid mücadelesi. İstanbul: Ensar Yayıncılık
Çamdibi, M. (1989). Din eğitimine giriş. İstanbul: MÜİF Yayıncılık
Diyanet İşleri Başkanlığı. (2011). Kuran-ı Kerim meali (12. Baskı). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
Erdoğan, F., Uysal, H.T., Saki, E., ALTIN, A. (2015). Televizyon eğilimi, özdeşleşme ve medya okuryazarlığı kavramlarının ilişkilendirilmesi: ergenlik dönemindeki çocuklara yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8, 846-860.
Eskiler, E., Altunışık, R. (2017). Rol model alma davranışının pozitif sözlü iletişim ve satın alma niyeti üzerine etkisinde marka bağlılığının aracılık rolü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB, 17, 687- 696
Güler A., Halıcıoğlu M.B., Taşğın S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Hökelekli, H. (2009). Çocuk, genç, aile psikolojisi ve din. İstanbul: Dem Yayınları.
Hökelekli, H. (2013). Ailede, okulda, toplumda değerler psikolojisi ve eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları
İbn Hişam. (1971). Hz. Muhammed’in hayatı. (Çev. İzzet Hasan ve Neşet Çağatay). Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları
Kaymakcan, R., Meydan, H. (2014). Ahlak ve değerler eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları.
Kılavuz, M.A. (2002). Ergenlerde özdeşleşme ve din eğitimi. H. Hökelekli (Ed.), Gençlik, din ve değerler psikolojisi (s. 209-254) içinde. Ankara: Ankara Okulu
Köknel, Ö. (1979). Cumhuriyet gençliği ve sorunları. İstanbul: Cem Yayınları
Köylü, M. (2013). Küresel ahlak eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). 8. Sınıf din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitabı. Ankara: Gizem Yayıncılık.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara
Müslim, B. H. (1993). Sahih-u müslim. İstanbul: Çağrı Yayınları
Sarıçam, İ. (2006). Değerlerin hayata geçirilmesinde hz. peygamber: Güven örneği. Hz. peygamberin tebliğ metodu ışığında islam’ın güncel sunumu 2003 yılı kutlu doğum sempozyumu tebliğ ve müzakereleri. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları
Sarıçam, İ. (2011). Hz. Muhammed ve evrensel mesajı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
Senemoğlu, N. (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Tarhan, N. (2016). Değerler psikolojisi ve insan (9. Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
URL 1- http://www.hurriyet.com.tr/gundem/mavi-balinada-olum-zinciri-40taelini-kes-50de-intihar-et-emri-40749744 Erişim: 02 Ocak 2017
URL 2-http://www.milliyet.com.tr/izmir-de-okul-mudurunun-oldurulmesi-van-yerelhaber-2473920 Erişim: 02 Ocak 2017
URL 3- http://www.hurriyet.com.tr/vicdansiz-surucu-otizmli-cocuga-carpip-kacti-40578421 Erişim: 02 Ocak 2017
Yaman, E. (2014). Değerler eğitimi (3. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
Yavuzer, H. (1982). Çocuk ve suç. İstanbul: Altın Kitaplar.
Yıldırım, A.; Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8.Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.