2008 KRİZİ SONRASI PORTEKİZ EKONOMİSİNDE İŞSİZLİK: AMPİRİK BİR ANALİZ (2000-2018)

Öz 2008 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde başlayan kriz, kısa süre içerisinde tüm dünya üzerinde etkisini göstermiş, ilerleyen süreçte ise kendisini ciddi istihdam sorunları ile hissettirmiştir. Özellikle, 21. yüzyılın başlarında görülen kredi genişlemesinin yarattığı refah artışı, bu krizle birlikte sekteye uğramış ve devam ettirilememiştir. Buna rağmen, aynı refah düzeyini korumayı hedefleyen ekonomiler, bunun için yüksek ve uzun vadeli borç yükü altına girmişlerdir. Bu çalışmanın amacı, süreç içerisinde artan kamu borç stoku ve faiz oranlarının işsizlik üzerindeki etkilerini açıklamaktır. Amaç kapsamında, Portekiz ekonomisinde 2000Q1-2018Q4 dönemi, Augmented Dickey Fuller (ADF) birim kök, Johansen eş bütünleşme ve Granger nedensellik testleriyle incelenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, uzun dönemde, kamu borç stoku işsizliği negatif yönde etkilerken; faiz oranları işsizliği pozitif yönde etkilemektedir.

___

  • Abdelkader, B., Cheikh, S. ve Sofiane M. (2017). The impact of the public expenditure on employment and income in Algeria: An empirical investigation, American Journal of Economics, Vol: 7, Sayı: 3, 155-161.
  • Afşar, M. (2011). Küresel kriz ve Türk bankacılık sektörüne yansımaları, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Vol 6, Sayı: 2, 143-171.
  • Akkuş, G. E. (2012). Phillips eğrisi: enflasyon-işsizlik değiş-tokuşu teorik bir inceleme, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Vol 62, Sayı:2, 99-151.
  • Alp A. (2010). Avrupa‘da işsizlik: Teori ve bulguların değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Ardıç, K. ve Aydın Y. (2011). İktisat Okulları ve Emek Piyasası Yorumları, 2. Baskı, Derin Yayınevi: İstanbul,
  • Arezki, R., Candelon, B. ve N. Sy, A. (2011). Sovereign rating news and financial markets spillovers: Evidence from the European debt crisis, IMF Working Paper. 11/68.
  • Bai, J. ve Perron, P. (2003). Computation and analysis of multiple structurak change models, Journal of Applied Econometrics, Vol 18, Sayı: 1, 1-22.
  • Barışık, S. ve Çevik, E. İ. (2008). Türkiye’de işsizlik histerisinin yapısal kırılma ve güçlü hafıza modellemesi ile sektörel analizi, TİSK Akademi, Col 3, Sayı: 6, 67-87.
  • Banco de Portugal, Statistics, Erişim Tarihi: 2.7.2019, İnternet Adresi: https://www.bportugal.pt/en/page/estatisticas?mlid=1095.
  • Bloomberg, (2015). Negatif faizler bankaları vuruyor, Erişim Tarihi: 2.7.2019, İnternet Adresi: https://businessht.bloomberght.com/piyasalar/haber/1065557-negatiffaizler-bankalari-vuruyor.
  • Bölükbaş, M. (2019). Kamu büyüklüğü işsizliğin ve genç işsizliğin nedeni midir?, Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, Vol 3, Sayı: 2, 1-17.
  • Dallari, P. ve Ribba, A. (2019). The dymanic effects of monetary policy and government spending shocks on unemployment in the peripheral Euro Area countries, DEMB Working Paper Series, Sayı: 143.
  • Dornbusch R. ve Fischer S. (1981). Macro-economics, 2. Baskı, Mc-Graw-Hill Uluslararası Kitap Şirketi: Kaledonya.
  • Durkheim, E. (2006). Toplumsal işbölümü, Çeviren: Özer Ozankaya, 1. Baskı, Cem Yayınevi: İstanbul.
  • Erim, N. (2007). İktisadi düşünceler tarihi, 1. baskı, Palme Yayınları,: Ankara, 2007. Ersoy, A. (2008). İktisadi teoriler ve düşünceler tarihi, 3. baskı, Nobel Yayınevi: Ankara.
  • Eurostat, Database, Erişim Tarihi: 26.6.2019, İnternet Adresi: https://ec.europa.eu/eurostat/data/database. FRED, Effective federal funds rate, Erişim Tarihi: 26.6.2019, İnternet Adresi: https://fred.stlouisfed.org/series/FEDFUNDS.
  • Işık N. ve Tünen T. (2011). Türev ürünlerin 2008 küresel finans krizindeki rolü, Avrasya Etüdleri Dergisi, Vol: 39, Sayı: 1, 7-40.
  • Kanca, O. ve Bayrak, M. (2015). Kamu Harcamaları bileşenleri ile işsizlik arasındaki ilişki (Türkiye örneği), Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, Vol 1, Sayı: 2, 55-74.
  • Kanca O. ve Bayrak, M. (2016). Kamu Harcamalarının Türkiye’de bazı makro ekonomik değişkenler üzerine etkisi, Maliye Finans Yazıları, Sayı: 106, 169-212.
  • Kasau, M., Rahmatiah, Hj., Madris, H. ve Suhab, S. (2015). The effect of government spending on employment through investment and its impact on the Eastern and Western Indonesia, International Journal of Research in Social Sciences, Vol: 5, Sayı: 5, 55-64.
  • Kaya, D., Kaygısız, A. ve Altuntepe, N. (2015). Türkiye’de kamu harcamalarının toplam istihdama etkisi üzerine bir değerlendirme, AKÜ İİBF Dergisi, Vol: 17, Sayı: 1, 83-96.
  • Kazgan, G., (2000). İktisadi düşünce veya politik iktisadın evrimi, 9. baskı, Remzi Kitabevi: İstanbul.
  • Keynes, J. M. (2008). Genel teori istihdam faiz ve paranın genel teorisi, Çeviren: Uğur Selçuk Akalın, Kalkedon Yayınları: İstanbul.
  • Klein, R. L. (1968). The Keynesian revolution, 2. baskı: Londra.
  • Korkmaz, S. (2015). The Effect of military spending on economic growth and unemploment in Mediterranean countries, International Journal of Economics and Financial Issues, Vol: 5, Sayı: 1, 273-280.
  • Kovacı, S., Belke, M. ve Bolat, S. (2018). Kamu büyüklüğünün işsizlik üzerinde etkisi: Avrupa Birliği ülkelerinden kanıtlar, Social Sciences Congress, 184-196.
  • Güney, A. ve Balkaya, E. (2018). Kamu harcamaları ve ticari açıklığın işsizlik ve genç işsizliğe etkisi, Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol 2, Sayı: 2, 49-74.
  • Seyidoğlu, H. (2013). Uluslararası iktisat, 18. baskı, Güzem Can Yayınları: İstanbul.
  • Tekeoğlu, M. (1993). İktisadi düşünceler tarihi, Çukurova Üniversitesi Basımevi: Adana.
  • Uçan, O. ve Çebe, G. N. (2018). 2008 krizi öncesi ve sonrası Türkiye’de ekonomik büyüme, işsizlik ve enflasyon ilişkisi, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol 11, Sayı: 3, 6-17.
  • Ulusoy, A. ve Ela, M. (2014). Avrupa borç krizi ve Türkiye için öneriler, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Vol 3, Sayı: 3, 84-119.
  • Üçler, G. (2017). Türkiye’de savunma harcamalarının işsizlik üzerine etkisi: 1980-2014 dönemi için ekonometrik bir analiz, Journal of Yasar University, Vol 12, Sayı: 46, 161-170.
  • Üstünel, B. (2001). Ekonominin temelleri, 8. baskı, Dünya Yayınları: İstanbul. Wiener, E. S. (1986). The natural rate of unemployment, Economic Rewiew, 11-24.
  • Worldbank, World development ındicators, Erişim Tarihi: 2.7.2019, İnternet Adresi: https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators.
  • Yıldırım, K. ve Özer, M. (2013). Makro iktisat, 1. baskı, Anadolu Üniversitesi Yayınları: Eskişehir.