Özel Gereksinimli Bir Öğrenciye Toplama ve Çıkarma İşlem Süreçlerinin Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği

Bu çalışmada, tek denekli araştırma modellerinden yoklama evreli davranışlar arası çoklu yoklama modeli kullanılarak toplama ve çıkarma işlem süreçlerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği araştırılmıştır. Aynı zamanda, eşzamanlı ipucuyla öğretimin genelleme (aynı oturumda araç-gereçler arası, ortamlar arası ve kişiler arası) etkisi ve uygulama sona erdikten 1, 2 ve 4 hafta sonraki izleme etkisi de incelenmiştir. Araştırma, İstanbul’da Özel İZEV (İstanbul Zihinsel Engelliler Vakfı) Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezinde bireysel eğitime devam eden 9 yaşında, hafif düzeyde zihinsel yetersizlik tanısı almış bir kız çocuk ile yürütülmüştür. Toplama ve çıkarma işlem süreçlerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiğini değerlendirmek üzere toplu yoklama, günlük yoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumları düzenlenmiştir. Oturumların tümü bire bir öğretim düzenlemesi biçiminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada gözlemciler arası güvenirlik ve uygulama güvenirliği verisi toplanmış ve eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiğini belirlemek üzere grafiksel analiz yapılmıştır. Araştırma bulguları, toplama ve çıkarma işlem süreçlerinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca, öğretim sona erdikten 1, 2 ve 4 hafta sonra da öğrenilenlerin kalıcılığının korunduğu ve öğrenilenlerin aynı oturumda gerçekleştirilen farklı araç-gereçlere, farklı ortamlara ve farklı kişilere genellenmesinde etkili olduğunu göstermektedir.

THE EFFECTIVENESS OF SIMULTANEOUS PROMPTING PROCEDURE ON TEACHING ADDITION AND SUBTRACTION OPERATIONS TO A MENTALLY HANDICAPPED CHILD

In this study, a multiple probe design across behaviors was used to examine the effectiveness of simultaneous prompting procedure on teaching addition and subtraction operation. At the same time, the generalization effect of the simultaneous prompting procedure (between materials, between environments, and between persons in the same session) was examined. The follow up effect was also examined in weeks 1, 2, and 4. This study was conducted at İZEV (İstanbul Foundation for the Mentally Handicapped), a Special Education and Rehabilitation Center which is the Foundation for Mentally Handicapped in Istanbul. The subject was a 9 year old girl who had mild mental retardation and was receiving individual education at the center. In order to examine the effectiveness of the simultaneous prompting procedure on teaching addition and subtraction operations, collective examination, daily examination, instruction, follow up, and generalization sessions were conducted. All sessions were held individually with the student. In this study, interobserver reliability and procedural reliability data were collected. Also, to determine the effectiveness of simultaneous prompting procedure, graphical analysis was done. The results demonstrate that there is a significant effect of simultaneous prompting procedure on teaching addition and subtraction. Moreover, after the instruction was over, 1st week, 2nd and 4th week follow up data were collected, and the results showed that the student still maintained learned skills. Furthermore, the instruction was effective on the generalization of the learned skills to different instruments, environments, and people.  

___

  • Akmanoğlu, N. (2002). Otistik bireylere adı söylenen rakamın gösterilmesi becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Akmanoğlu- Uludağ, N., Batu, S. (2005). Teaching naming relatives to individuals with autism using simultaneous prompting. Education and Training in Developmental Disabilities. 40 (4), 401- 410.
  • Akmanoğlu, N., Batu, S. (2004). Teaching pointing to numerals to individuals with autism using simultaneous prompting. Education and Training in Developmental Disabilities. 39 (4), 326- 336.
  • Arıcı, Y. (1997). İşitme engelli öğrencilerin doğal sayılarla toplama ve çıkarma işlemi yapma ve problem çözme becerilerinin eğitim ortamlarına göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Baroody, J. A. (1995). The role of the number-after rule in the invention of computational shortcuts, Cognition and İnstruction. 13,2; 189-219.
  • Batu, S., Kırcaali- İftar, G. (2005). Kaynaştırma. Ankara: Kök
  • Birkan, B. (2005). Using Simultaneous prompting for teaching various discrete tasks to students with mental reterdation. Education and Training in Developmental Disabilities. 40 (1), 68- 79.
  • Browder, M. D., Grasso, E. (1999). “Teaching money skills to individuals with mental retardation”, Remedial and Special Education. 20,5:297-308.
  • Doğan, Osman Senai, (2001). “Zihin özürlü çocuklara adı söylenen mesleğe ait resmi seçme becerisinin eğitiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eyidoğan, F. “Zihin özürlü öğrencilere silikleştirilen resimli fiş cümleleriyle okuma- yazma öğretiminde hata düzeltmeli eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği”. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2005
  • Fetko, K. S., Schuster, D. A., Harley, D. A., ve Collins, B. C. (1999). Using simultaneous, prompting to teach a chained vocational task to young adults with severe intellectual disabillities. Education and Training in Mental Retardation and Development Disabiliities. 34 (3), 318-339. (akt. Doğan, O. S., 2001.)
  • Gürsel, O., Tekin- İftar,E., ve Bozkurt, F. (2006). Effectiveness prompting in small group: the opportunity of acquiring non-target skills through observational leraning and ınstructive feedback. Education and Training in Developmental Disabilities. 41 (3), 225- 243.
  • Johnson, P., Schuster, J. W., Bell, J. K. (2001). Comparison of simultaneous prompting with and without error correction in teaching science vocabulary words to high school students with mild disabilities. Journal of Behavioral Education. 6 (4), 437- 458.
  • Kırcaali- İftar, G., Ergenekon, Y., ve Uysal, A. (2008). Zihin özürlü öğrenciye sabit bekleme süreli öğretimle toplama ve çıkarma öğretimi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 8 (1), 309- 320.
  • Kurt, O., Tekin- İftar, E. (2008). A comparison of constant time delay and simultaneous prompting within embedded instruction on teaching leisure skills to children with autism. Topics in Early Childhood Special Education. 28 (1), 53- 64.
  • Leung, J.P. “Teaching simple adition to children with mental retardation using a microcomputer”, Journal of Behavioral Education. l 4,.3; 355-367, 1994.
  • Miles, C. (1990). Special education for mentally handicapped pupıls: a teaching manual. Published by the Mental Health Centre, Peshawar.
  • Parrott, A. K., Schuster, W. J., Collins, C. B., Gassavay, J. L. “Simultaneous prompting and ınstructive feedback when teaching chained tasks”, Journal of Behavioral Education. 10,1; 3-19, 2000.
  • Schuster, J. W., Griffen, K. A. (1993). “Teaching a chained task with a simultaneous prompting procedure”, Journal of Behavioral Education. 3,3; 299-315.
  • Schuster, J.W., Griffen, K.A. ve Wolery, M. (1992). Comparison of simultaneous prompting and costant time delay procedures in teaching sight words to elemantary students with moderate mental retardation. Journal of Behavioral Education, 2 (3), 305-325.
  • Scott, S. K.( 1993). “Multisensory mathematics for chidren with mild dsabilities”, Exceptionality. 4,2: 97-111.
  • Şafak, P.(2007). “Az gören öğrencilere eldeli toplama öğretiminde uyarlanmış basamaklı öğretim yönteminin etkisi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5, 1:27-46, 2007.
  • Şahbaz, Ü.(2005). “Zihin engelli öğrencilere çarpım tablosunun öğretiminde sabit bekleme süreli öğretimin hata düzeltmesiz ve hata düzeltmeli uygulamalarının karşılaştırılması”. Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2005.
  • Tekin- İftar, E. (2008). Parent- delivered community- based instruction with simultaneous prompting for teaching community skills to children with developmental disabilities. Education and Training in Developmental Disabilities. 43 (2), 249- 265.
  • Tekin- İftar, E., Kurt, O., ve Acar, G. (2008). Enhancing instructional efficiency through generalization and instructive feedback: a single- subject study with children with mental reterdation. International Journal of Special Education. 23 (1), 147- 158.
  • Tekin-İftar, E., Kırcaali-İftar, G. (2004). “Özel eğitimde yanlışsız öğretim yöntemleri”. İkinci Basım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Tekin- İftar, E. (2003). Effectiveness of peer delivered simultaneous prompting on teaching community signs to students with developmental disabilities. Education and Training in Developmental Disabilities. 38 (1), 77- 94.
  • Tekin, E., Kırcaali- İftar, G. (2002). Comparison of the effectiveness of two response prompting procedures delivered by sibling tutors. Education and Training in Mental Reterdation and Developmental Disabilities. 37 (3), 283- 299.
  • Tekin, E. (2000). Zihin özürlü çocuklara kardeşleri aracılığıyla sunulan dört saniye sabit bekleme süreli öğretimin ve eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiklerinin ve verimliliklerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Tekin, E. (1999). “Yanlışsız öğretim yöntemleri” özel eğitim dergisi. 2, 3;87-102.
  • Tournaki, N. (2003). “The differential effects of teaching addition through strategy instruction versus drill and practise to students with and without learning disabilities”, Journal of Learning Disabilities. 36,5:449-458.
  • Wolery, M., Gast, D. L. (1984). Effective and efficient procedures for the transfer of stimulus control. topics in early childhood special education. (akt. Kırcaali-İftar, G., Tekin- İftar, E. 2004).
  • Yıkmış, A. (1999). “Zihin engelli çocuklara temel toplama ve çıkarma işlemlerinin kazandırılmasında etkileşim ünitesi ile sunulan bireyselleştirilmiş öğretim materyalinin etkililiği”. Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Yıkmış, A. (2005). “Etkileşime dayalı matematik öğretimi”. Birinci Basım. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Yücesoy, Ş. (2002). “Zihin özürlü öğrencilere fotokopi çekme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği”. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

___

APA Arı, A. , Deniz, L. & Düzkantar(uysal), A. (2016). Özel Gereksinimli Bir Öğrenciye Toplama ve Çıkarma İşlem Süreçlerinin Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği . Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 10 (1) , 49-68 .
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1303-0493
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Öğretmen Adaylarının Kültürel Farklılıklara Yönelik Bakış Açılarının Çeşitli Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi

Aysel Esen ÇOBAN, Neslihan Güney KARAMAN, Türkan DOĞAN

Öğretmen adaylarının kültürel faklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi

Türkan DOĞAN, Neslihan Güney KARAMAN, Aysel Esen ÇOBAN

Öğrenci Görüşleriyle Türk Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Metinlerin Değerlendirilmesi

Mustafa TÜRKYILMAZ, Remzi CAN, Abdulkerim KARADENİZ

Proje ve Etkinlik Destekli Öğretimin Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Öğretimine Yönelik Yeterlik İnançlarına Etkisi

Neşe TERTEMİZ, Nihan ŞAHİNKAYA

İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Bazı Fen Kavramlarıyla İlgili Düşüncelerinin Sınıf Seviyesine Göre İncelenmesi

Hasan BAKIRCI, Sümeyye SUBAY, Filiz MİDYATLI, Nedime ÜNSAL

Aile Eğitim Programları ve Türkiye'deki Örnekleri

Çiğdem KILIÇ

Öğretmen Algılarına Göre Kadın Öğretmenlerin Kariyer Engellerinin İncelenmesi

Yüksel GÜNDÜZ

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Akademik Özyeterlik Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Şule FIRAT DURDUKOCA

İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME ÖĞRENCİLERİNİN BAZI FEN KAVRAMLARIYLA İLGİLİ DÜŞÜNCELERİNİN SINIF SEVİYESİNE GÖRE İNCELENMESİ

Hasan BAKIRCI, Sümeyye SUBAY, Filiz MİDYATLI, Nedime ÜNSAL

Özel Gereksinimli Bir Öğrenciye Toplama ve Çıkarma İşlem Süreçlerinin Öğretiminde Eşzamanlı İpucuyla Öğretimin Etkililiği

Adnan ARI, Levent DENİZ, Ayten DÜZKANTAR(UYSAL)