Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inaçları

Bu çalışmanın amacı, Ortaöğretim Fen Bilimleri ve Matematik öğretmeni adaylarının öğretmenlikle ilgili öz yeterlik inanç düzeylerini belirlemek ve onların bu öz yeterlik inançlarının demografik özelliklerine (cinsiyet, mezun olunan üniversite, ve branş) göre değişimini ortaya çıkarmaktır. Çalışmaya, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde 65, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’den 47 ve Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nden 38 olmak üzere toplam 150 Yüksek Lisans (Tezsiz) mezunu öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çapa Aydın, Jale Çakıroğlu ve Hilal Sarıkaya (1990) tarafından Türkçeye uyarlanan “Öğretmen Öz-Yeterlilik Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının öğretmen öz yeterlilik inançları α=.05 düzeyinde istatistiksel olarak yüksek lisans eğitimini aldıkları üniversitelere göre değişmezken, öğretmen öz yeterlilikleri ile akademik başarıları arasında branşlara göre önemli farklılıklara rastlanmıştır.

PDF

___

Akbaş, Ahmet ve Öner Çelikkaleli (2006), “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Öz-Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Öğrenim Türü ve Üniversitelerine Göre İncelenmesi”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1.
Altunçekiç, Alper, Süleyman Yaman ve Özlem Koray (2005), “Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik İnanç Düzeyleri ve Problem Çözme Becerileri Üzerine Bir Araştırma (Kastamonu İli Örneği)”, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, ss. 93-102.
Ambimbola, Isaac O. (1983), “The Relevance of the New Philosophy of Science for the Science Curriculum”, Fen ve Matematik, Cilt 83, Sayı 3, ss. 181-193.
Ashton, Patricia T. (1984), “Teacher Efficacy: A Motivational Paradigm for Effective Teacher Education”, Journal of Teacher Education, Vol. 35, No. 5, pp. 28-32.
Ashton, Patricia T. ve Rodman B. Webb (1986), Making a Difference: Teachers’ Sense of Efficacy and Student Achievement, New York: Longman.
Aşkar, Petek ve Aysun Umay (2001), “İlköğretim Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Bilgisayarla İlgili Özyeterlik Algısı”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 21, ss. 1-8.
Azar, Ali ve Mustafa Akıncı (2009), “Öğretmen Adaylarının Öğretmen Özyeterlik İnancı, Akademik Başarı ve KPSS Başarıları Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından Yordanması”, 7. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Baki, Adnan, Salih Çepni, Ali Rıza Akdeniz ve Alipaşa Ayas (1996), “Türkiye’de Eğitim Fakültelerinin Yeniden Yapılandırılması”, YÖK/Dünya Bankası MEG Projesi, Bilkent, Ankara.
Bandura, Albert (1977), “Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change”, Psychological Review, Vol. 84, pp. 191–215.
Bandura, Albert (1988), “Perceived Self-Efficacy: Exercise of Control Through Self- Belief”, In J. P. Dauwalder, M. Perrez, & V. Hobi (Eds.), Annual Series of European Research in Behavior Therapy, Vol. 2, pp. 27-59, Amsterdam/Lisse, Netherlands.
Bandura, Albert (1997), Self-Efficacy: The Exercise of Control, Newyork: Freeman.
Britner, Shari L. ve Frank Pajares (2006), “Sources of Science Self-Efficacy Beliefs of Middle School Students”, Journal of Research in Science Teaching, Vol. 43, No. 5, pp. 485-499.
Brousseau, Bruce A., Cassandra Book ve Joe L. Byers (1988), "Teacher Beliefs and the Cultures of Teaching", Journal of Teacher Education, Vol. 39, No. 6, pp. 33-39.
Cannon, John R. ve Lawrence C. Scharmann (1996), “Influence of a Cooperative Early Field Experience on Pre-Service Elementary Teachers’ Science Self-Efficacy”, Science Education, Vol. 80, pp. 419-436.
Carter, Glenda ve Karen S. Norwood (1997), “The Relationship between Teacher and Student Beliefs about Mathematics”, School Science and Mathematics, Vol. 97, No. 2, pp. 62-67.
Cronin-Jones, Linda L. (1991), “Science Teacher Beliefs and their Influence on Curriculum Implementation: Two Case Studies”, Journal of Research in Science Teaching, Vol. 28, pp. 235-250.
Czerniak, Charlene M. (1990), “A study of Self-Efficacy, Anxiety, and Science Knowledge in Pre-Service Elementary Teachers”, Paper presented at the meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Atlanta, GA.
Çakır, Özlem (2005), “Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı ve Eğitim Fakülteleri İngilizce Öğretmenliği Lisans Programı Öğrencilerinin Mesleğe Yönelik Tutumları ve Mesleki Yeterlik Algıları”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 9, ss. 27-42.
Çakır, Özlem, Ahmet Erkuş ve F. Kılıç (2000), Mersin Üniversitesi 1999-2000 Yılı Öğretmenlik Meslek Bilgisi Programının (ÖMBP) Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi, Mersin Üniversitesi Araştırma Fonu Saymanlığı EF (ÖÇ) 2000-1 Nolu Araştırma Projesi.
Çapa, Yeşim, Jale Çakiroglu ve Hilal Sarıkaya (2005), “The Development and Validation of a Turkish Version of Teachers' Sense of Efficacy Scale”, Eğitim ve Bilim, Cilt 30, Sayı 137, ss. 74-81.
Çapri, Burhan ve Öner Çelikkaleli (2008), “Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 15, ss. 33-53.
Duschl, Richard A. (1983), “The Elementary Level Science Methods Course: Breeding Ground of Apprehension toward Science: A Case Study”, Journal of Research in Science Teaching, Vol. 20, No.8, pp. 745-754.
Edwards, Jennifer L., Kathy E. Green ve Cherie A. Lyons (1996), “Teacher Efficacy and School and Teacher Characteristics”, Annual Meeting of the American Educational Research Association, New York.
Eggen, Paul ve Don Kauchak (1999), Educational Psychology, Fourth Ed. New Jersey: Printice-Hall, Inc.
Ekici, Gülay (2005), “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Özyeterlik İnançlarını Etkileyen Faktörler”, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
Erişen, Yavuz ve Nadir Çeliköz (2003), “Öğretmen Adaylarının Genel Öğretmenlik Davranışları Açısından Kendilerine Yönelik Yeterlilik Algıları”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 4, ss. 427-439.
Garret, George W. (1977), “The Effect of Sex as a Variable in Teacher Perception”, Technical Report (143)’ten aktaran Brennan, Michael D. ve Cheri Robison (1995), Gender Comparison of Teachers’ Sense of Efficacy, Technical Report, Eastern New Mexico University.
Gibson, Sherri ve Myron H. Dembo (1984), “Teacher Efficacy: A Construct Validation”, Journal of Education Psychology, Vol. 76, pp. 569-582.
Guskey, Thomas R. and Perry Passaro (1994), “Teacher Efficacy: A Study Construct Dimensions”, American Educational Research Journal, Vol. 31, pp. 627-643.
Gwénaëlle Joet ve Pascal Bressoux (2007), Persuasions Sociales et Auto-Efficacité, Congrès International AREF 2007 (Actualité de la Recherche en Education et en Formation).
Kapıcı, Umut Zengin (2003), “İlköğretim Öğretmenlerinin Öz-yeterlik Algıları ve Sınıfİçi İletişim Örüntüleri”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Karasar, Niyazi (2003), Bilimsel Araştırma Yöntemi - Kavramlar, İlkeler, Teknikler, 7. Baskı, 3A Araştırma, Eğitim, Danışmanlık Ltd., Ankara.
Küçükyılmaz, Aysın ve Nil Duban (2006), “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Öz-Yeterlik İnançlarının Artırılabilmesi İçin Alınacak Önlemlere İlişkin Görüşleri”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, ss. 1-23.
Levitt, Karen E. (2001), “An Analysis of Elementary Teachers’ Beliefs Regarding the Teaching and Learning of Science”, Science Education, Vol. 86, No. 1, pp. 1-22.
Locke, Edwin A. ve Gary P. Latham (1990), A Theory of Goal Setting and Task Performance, Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Lortie, Dan C. (1975), Schoolteacher: A Sociological Study, University of Chicago Press, Chicago.
Milner, H. Richard ve Anita Woolfolk Hoy (2002), Respect, Social Support, and Teacher Efficacy: A Case Study, Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, Session 26.65: Knowledge of self in the development of teacher expertise. April 3, 2002, New Orleans.
Moore, W and M. Esselman (1992), Teacher Efficacy, Power, School Climate and Achievement: A Desegregating District’s Experience, Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, San Francisco, CA.
Pajares, Frank (1992), “Teachers’ Beliefs and Educational Research: Cleaning up a Messy Construct”, Review of Educational Research, Vol. 62, No. 3, pp. 307-332.
Pajares, Frank (1996), “Self-Efficacy Beliefs in Achievement Settings”, Review of Educational Research, Vol. 66, pp. 543-578.
Pajares, Frank (2002), “Overview of Social Cognitive Theory and of Self-Efficacy”, Retrieved January 11, 2004, from http://www.emory.edu/EDUCATION/ mfp/eff.html
Pintrich, Paul R. (1999), “The Role of Motivation in Promoting and Sustaining Self- Regulated Learning”, International Journal of Educational Research, Vol. 31, pp. 459-470.
Pomeroy, Deborah (1993), “Implications of Teachers’ Beliefs about the Nature of Science: Comparison of the Beliefs of Scientists, Secondary teachers and Elementary Teachers”, Science Education, Vol. 77, No. 3, pp. 261-278.
Ramey-Gassert, Linda ve M. Gail Shroyer (1992), “Enhancing Science Teaching Selfefficacy in Preservice Elementary Teachers”, Journal of Elementary Science Education, Vol. 4, pp. 26-34.
Riggs, Iris M. ve Larry G. Enoch (1990), “Toward the Development of an Elementary Education Teachers’ Science Teaching Efficacy Belief Instrument”, Science Education, Vol. 74, pp. 625-637.
Savran, Ayşe ve Jale Çakıroğlu (2001), “Pre-Service Biology Teachers’ Perceived Efficacy Beliefs in Teaching Biology”, Hacettepe Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, Cilt 21, ss. 105-112.
Shahid, Julia ve David Thompson (2001), “Teacher Efficacy: A Research Synthesis”, Annual Meeting of the American Educational Research Association, Seattle.
Soodak, Leslie C. Ve David M. Podell (1993), “Teacher Efficacy and Student Problem as Factors in Special Education Referral”, Journal of Special Education, Vol. 27, pp. 66-81.
Şeker, Hasan, Sabahattin Deniz ve İzzet Görgen (2005), “Tezsiz Yüksek Lisans Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Yeterlikleri Üzerine Değerlendirmeleri”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, Cilt 42, ss. 237-253.
Tobin, Kenneth ve Campbell J. McRobbie (1997), “Beliefs about the Nature of Science and the Enacted Science Curriculum”, Science and Education, Vol. 6, pp. 355- 371.
Tobin, Kenneth, D. J. Tippin ve A. J. Gallard (1994), “Research on Instructional Strategies for Teaching Science”, In Dorothy L. Gabel (Ed.), Handbook of Research on Science Teaching and Learning, National Science Teachers Association, New York.
Tschannen-Moran, Megan ve Anita Woolfolk Hoy (2001), “Teacher Efficacy: Capturing an Elusive Construct”, Teaching and Teacher Education, Vol. 17, No. 7, pp. 783-805.
Üredi Işıl ve Lütfi Üredi (2006), “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Cinsiyetlerine, Bulundukları Sınıflara ve Başarı Düzeylerine Göre Fen Öğretimine İlişkin Özyeterlik İnançlarının Karşılaştırılması”, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 1, Sayı 2.
Wilson Peter ve Geok-Chin Ivy Tan (2004), “Singapore Teachers’ Personal and General Efficacy for Teaching Primary Social Studies”, International Research in Geographical and Environmental Education, Vol. 13, No. 3, pp. 209-222.
Woolfolk, Anita E. ve Wayne K. Hoy (1990), “Prospective Teachers’ Sense of Efficacy and Beliefs about Control”, Journal of Educational Psychology, Vol. 82, No.1, pp. 81-91.
Woolfolk, Anita E., Barbara Rosoff ve Wayne K. Hoy (1998), “Teachers’ Sense of Efficacy and their Beliefs about Managing Students”, Teaching and Teacher Education, Vol. 6, No. 2, pp. 137-148.
Yaman, Süleyman, Özlem Cansüngü Koray ve Alper Altunçekiç (2004), “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 2, Sayı 3, ss. 355-364.
Yavuzer, Yasemin ve Mustafa Koç (2002), “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmen Yetkinlikleri Üzerinde Bir Değerlendirme”, Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, ss. 35-43
Yılmaz, Miraç, Pınar Köseoğlu, Cem Gerçek ve Haluk Soran (2004), “Öğretmen Öz- Yeterlik İnancı”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Cilt 5, Sayı 58.