Murat OLGUN, Saffet ERDOĞAN, İmren KUTLU, N.Gözde AYTER, Zekiye BASÇFTÇ BUDAK

Bugday (Triticum aestivum L.) ve arpanın (Hordeum vulgare L.) Orta Anadolu Bölgesi'ndeki üretim potansiyeli

Bu çalısmada bugday ve arpa yönünden Orta Anadolu Bölgesinde bulunan illerin ekim alanı, üretim ve verim bakımından incelenmistir. Ekim alanı üretim ve verimler çoklu regresyon ve claster analizine tabi tutulmus olup birbirlerine olan etkileri, birbirlerine benzerlik ve farklılıkları ortaya konmustur. ller bakımından arpa için üç, bugdayda ise iki farklı grup belirlenmistir. Arpa için Afyon, Usak, Aksaray, Kütahya, Yozgat ve Kırsehir illeri aynı grubu olustururken, Ankara, Konya ve Nevsehir illeri diger grubu olusturmustur. Eskisehir ili ise tek basına bir grup meydana getirmistir. Bugdayda Afyon, Kütahya, Konya Yozgat, Eskisehir, Ankara, Kırsehir ve Nevsehir bir grubu olustururken; Usak ve Aksaray ise diger grubu olusturmustur. Bölgenin verim haritalarına göre arpa ve bugdayda da üç farklı verim düzeyi belirlenmistir. Her iki ürün için bölgede verim düzeyi 200280 kg/da arasında degismektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hordeum vulgare, İç Anadolu Bölgesi, kümeleme analizi, arpa, Triticum, Triticum aestivum, Türkiye, bitki üretimi, ürün verimi, regresyon analizleri, buğday

Production potential of wheat (Triticum aestivum L.) and barley (Hordeum vulgare L.) in Central Anatolia Region

The purpose of this study was to determine the effect of acreage, production and yield of wheat and barley in Central Anatolia Region. Planting area, production and yield of wheat and barley similarities / dissimilarities of components examined for provinces by multiple regression and cluster analyses. Barley production regions were divided into two groups; 1) Afyon, Usak, Aksaray, Kütahya, Yozgat and Kırsehir, and 2) Ankara, Konya ve Nevsehir provinces, and also wheat production regions were divided into three groups;1) Eskisehir, 2) Afyon, Kütahya, Konya Yozgat, Eskisehir, Ankara, Kırsehir and Nevsehir, and 3) Usak and Aksaray provinces based on geographic differences. Three different yield levels were determined according to yield maps. Barley and wheat yield levels were between 2.0-2.8 ton/ha in the region.

Keywords:

Hordeum vulgare, Central Anatolia Region, cluster analysis, barley, Triticum, Triticum aestivum, Turkey, crop production, crop yield, regression analysis, wheat,

PDF

___

Altay, F. 2006. Kıslık Bugdayda Verim stikrarı. Anadolu Tarımsal Arastırma Enstitüsü Raporu, 16 s.

Anonim, 2009. FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations) 2009 FAO Statistical Databases Available from: http://faostat.fao.org

Anonim, 2012. FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations) 2012 FAO Statistical Databases Available from: http://faostat.fao.org

Anonymous, 2012. TUIK (Türkiye statistik Kurumu) TUIK statistiksel Veri Tabanı 2012 Erisim tarihi: http://tuik.gov.tr

Arısoy, H. ve Oguz, C. 2004. Konya li Bugday Üretiminde Yeni Gelistirilen Çesitler le Geleneksel Çesitlerin Kullanım Durumu, Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16-18 Eylül, 2004, Tokat. Ed. K. Esengün, G.Erdal, E. Oruç, 616-621.

Atlı, A. 1999. Bugday ve Ürünleri Kalitesi. Orta Anadoluda Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 8-11 Haziran, Konya.

Colwell J.E., Rıce, D.P. and Nalepka, F. R. 1976. Wheat Yield Forecasts Using Landsat Data. Environmental Research Institute Of Michigan Ann Arbor, Michigan.

Demir, . 1983. Tahıl ıslahı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 235, zmir.

Gökgöl, M. 1969. Serin klim Hububatı ve Islahı, Tarım Bakanlıgı, Ziraat sleri Genel Müdürlügü, Özaydın Matbaası, stanbul, 407 s.

Güler, M., Karaca, M. ve Durutan, N. 2005. Türkiye Agro-Ekolojik Zonlarının Belirlenmesi ve Yararlanma Olanakları, GAP IV. Tarım Kongresi, 21-23 Eylül 2005, 2. cilt, 917-924.

Günes, E. 2002. Türkiyede Hububat sleme Ekonomisi, Hububat 2002, Hububat Ürünleri Teknolojisi Kongre ve Sergisi, 299-310.

Kınacı E. ve Kınacı G. 1999. Türkiye ve Eskisehirde Bugday Üretiminin Bugünü ve Yakın Gelecegi, Eskisehir linin Tarımsal Potansiyeli, Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, Eskisehir.

Kınacı, E., Kınacı, G., Birsin, M.A., Alp, A. ve Kutlu, . 2010. Serin iklim tahılları üretiminin artırılması olanakları. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Türkiye Ziraat Mühendisligi VI. Teknik Kongresi. Cilt II.

Korkut, K. Z., Baser, . ve Bilgin, O. 2001. leri Ekmeklik Bugday Hatlarının (T.aestivum L.) Verimi ve Bazı Agronomik Karakterler Yönünden Degerlendirilmesi. Türkiye IV.Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt I, Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller, 99-104, 17-21 Eylül, Tekirdag.

Kün, E. 1997. Türkiye Bitkisel Gıda Üretimi ve Sorunları. Gıda Güvencesi, Bugünkü Durum, Sorunlarımız ve Önerilerimiz Sempozyumu,15 Kasım 1996. T.C. Ziraat Bankası ve Katılımcı Kuruluslar, Ankara s. 47- 64.

Kün, E. 1996. Tahıllar- I (Serin klim Tahılları). 3. Baskı. A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No: 1451, Ankara. 322 s.

Mızrak, G. 1983. Türkiye klim Bölgeleri ve Haritası. Orta Anadolu Bölge Zirai Arastırma Enstitüsü Yayın No:52, Ankara.

Mut, Z., Aydın, N., Özcan, H. ve Bayramoglu, H.O. 2005. Orta Karadeniz Bölgesinde Ekmeklik Bugday (Triticum aestivum L.) genotiplerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. GOP Üniversitesi Zir. Fak. Dergisi, 22 (2): 85-93.

Özcan, O., Musaoglu, N., Üstündag, B., Kurucu, Y. ve Örmeci, C. 2011. Bugday Bitkisinin Farklı Ekim Bölgelerindeki Gelisim Düzeyinin Bilgi Teknolojileri le ncelenmesi, TMMOB Cografi Bilgi Sistemleri Kongresi, 31 Ekim-4 Kasım 2011, Antalya.

Ritchie, J. T., Singh, U., Godwin, D.C. and Bowen, W.T. 1998. Cereal Growth, Development and Yield. In Understanding Options for Agricultural Production. G. Y. Tsuji, G. Hoogenboom, and P. K. Thornton (Editors), Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands, p. 79-98.

Simsek, O., Mermer, A., Yıldız, H., Özaydın, K. A. ve Çakmak, B. 2007. AgroMetShell Modeli Kullanılarak Türkiyede Bugdayın Verim Tahmini. Tarım Bilimleri Dergisi, 13 (3), 299- 307.

Topal, A., Sade, B., Ögüt, H., Soylu, S., Boyraz, N., Bilgiçli, N., Direk, M. ve Serpi, Y. 2011. Ulusal Hububat Konseyi, Bugday Raporu, 69 s. Tugay, M.E. ve Akdag, C. 1989. Türkiye klim ve Tarım Bölgeleri, Sivas Yöresinde Tarımın Gelistirilmesi Sempozyumu, 30 Mayıs-3 Haziran, Sivas.

Tugay, M.E. 1995. Türkiyede Biralık Arpa Üretimi Sorunları ve Çözüm Yolları. Üçüncü Arpa-Malt Sempozyumu Bildirileri, 15-24.