Van yöresi tarım topraklarının besin elementi durumları ve bunları bazı toprak özellikleri ile ilişkileri
Bu araştırma, Van İli çevresi tarım topraklarında bazı makro ve mikro besin element içeriklerini belirlemek ve bunların bazı toprak özellikleri ile ilişkilerini saptayarak, verimlilik durumlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Bu amaçla, buğday tarımı yapılan alanlardan yöreyi temsil edecek şekilde 0-20 ve 20-40 cm olmak üzere iki farklı derinlikten 26 noktadan toplam 52 toprak örneği alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, toprakların % azot içerikleri 0.35-1.96 ile alınabilir fosfor, 3.3-20.0 ppm; değişebilir potasyum, 82-1314 ppm; alınabilir Cu, 0.32-4.60 ppm; Fe, 2.54-23.0 ppm; Mn, 1.80-14.70 ppm ve Zn, 0.13-1.26 ppm arasında bulunmuştur.Toprakların %11.5 i azotça fakir, %36.5’ i orta, % 46.0’si iyi, % 6’ sı zengin durumdadır. Toprakların %30.8’i fosfor içeriği çok az, %50.0’ı az, %19.2’ sinde orta düzeyde fosfor bulunmuştur. Heybeli köyü toprak örnekleri hariç tüm toprak örneklerinin değişebilir potasyum içerikleri bakımından yeter ve çok yüksek düzeyde oldukları saptanmıştır. Toprakların büyük bir çoğunluğunda fosfor ve alınabilir çinko açısından noksanlık gözlenirken, alınabilir bakır, demir ve mangan açısından herhangi bir noksanlık bulunmamaktadır. Toprakların toplam azot ile kum içerikleri, alınabilir fosfor ile pH ve kireç içerikleri, değişebilir potasyum ile kum içerikleri, alınabilir bakır ile kum içerikleri ve alınabilir demir ile kum ve pH değerleri arasında negatif önemli ilişkiler belirlenmiştir. Toprakların toplam azot ile kil, silt, KDK ve organik madde içerikleri, alınabilir fosfor ile organik madde içerikleri, değişebilir potasyum ile kil, silt, KDK ve organik madde içerikleri, alınabilir bakır ile kil, silt, KDK ve organik madde içerikleri, arasında pozitif önemli ilişkiler saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
toprak analizleri, tarım toprakları, besin maddeleri, besin maddesi içeriği
Nutrient status of Van agricultural soils and their relationships with some soil properties
This study was carried out to determine the macro and micro nutrition elements of agricultural soils and fertility levels of some soil properties in Van province. A total of 52 soil samples from 26 plots were collected from two different levels, 0-20 cm and 20- 40 cm. The analyses showed that the percentage of nitrogen content determined from 0.35 to 1.96; available phosphorus from 3.3 to 20 ppm; available potassium from 82 to 1314 ppm; available copper from 0.32 to 4.60 ppm; iron from 2.54 to 23.0 ppm; manganese from 1.80-14.70 ppm; and zinc from 0.13 to 1.26 ppm. 11.5, 36.5, 46.0, and 6 % of the soils were found as poor, middle, high, and rich for nitrogen, respectively. Available potassium was determined enough and high for all samples except the sample from Heybeli village. Copper, iron, and manganese were sufficient whereas phosphorus and available zinc were insufficient of the samples. Statistically negative significant correlations were found between total nitrogen and sand contents, available phosphorus and pH and lime contents, available potassium and sand contents, available copper and sand contents, available iron and sand, and pH. Substantial positive correlations between total nitrogen and clay, silt; CEC and organic matter contents, available copper, clay, silt were depicted.
Keywords:
soil analysis, agricultural soils, nutrients, nutrient content,
___
- Atalay, İ.Z., 1987a. Gediz havzası kollüvyal topraklarının besin elementi durumu ve bunların bazı toprak özellikleri ile ilişkileri. Ege Üniv. Zir. Fak. Derg., 24 (1): 161-174.
- Atalay, İ. Z., 1987b. Gediz havzası alüvyal topraklarının besin elementi durumu ve bunların bazı toprak özellikleri ile ilişkileri. Ege Üniv. Zir. Fak.Derg., 24(1): 61-74.
- Atalay, İ.Z., 1988. Gediz havzası rendzina topraklarının besin elementi durumu ve bunların bazı toprak özellikleri ile ilişkileri. Ege Üniv. Zir. Fak. Derg., 25 (2): 173-184.
- Başar. H., 2001. Bursa İli topraklarının verimlilik durumlarının toprak analizleri ile incelenmesi. Uludağ Ünv. Zir. Fak. Derg., 15: 69-83.
- Boysan. S., 2004. Van Gölü Çevresindeki Tarım Topraklarının Fosfor Fiksasyonu ve Toprak Özellikleriyle ilişkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Basılmamış), Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, s.41, Van.
- Çimrin, K.M., Bozkurt, M.A., Akıncı, İ.E., 2000. Azot ve Fosforun Biberin (Capsicum annum L.) Meyve ve Yaprak Besin Elementi İçeriğine Etkisi”, KSİ Üniv. Fen ve Mühendislik Derg., 3, (2), 174-181.
- Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları- II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1021, Ankara, 381s.
- Eyüpoğlu, F., Kurucu, N., Talaz, S., 1997. Türkiye topraklarının bitkiye yarayışlı çinko bakımından genel durumu. I. Ulusal Çinko Kongresi, 12-16 Mayıs, Eskişehir, 99-106.
- Fawzi, A.F.A., El-Fouly, M.M., 1980. Soil and Leaf Analysis of Potassium in Different Areas in Different areas in Egypt. Editor A. Saurat and M.M. El Fouly. Role of Potassium in Crop Production. IPI, Bern 73- 80.
- Kacar, B. Arat, A., 1973. Gediz Ovası topraklarında faydalanılabilir azot miktarlarının tayininde kullanılacak metodlar üzerinde bir araştırma. TÜBİTAK IV. Bilim Kongresi, 1-16, Ankara.
- Kacar, B. 1994. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri: III. Toprak Analizleri. AÜZF Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 3, Ankara, 705s.
- Karaca, S. Çimrin, K.M., 2002. Adi Fiğ (Vicia sativa L.) + Arpa (Hordeum vulgare L.) Karışımında Azot ve Fosforlu Gübrelemenin Verim ve Kaliteye Etkisi”, Y.Y.Üniv. Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Dergisi, 12, (1), 47-52.
- Karaçal, İ., K.M. Çimrin, 1997. Yüzüncü Yıl Üniversitesi kampüs alanı toprak profillerinin Zn durumu ve bu elementin bazı toprak özellikleri ile ilişkileri. I. Ulusal Çinko Kongresi, 12-16 Mayıs, Eskişehir, 123-130.
- Karaçal, İ., Çimrin, K.M., 1996. Azot, Fosfor ve Potasyum gübrelemesinin şeker pancarı verim ve kalitesine etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 20:1-8.
- Kovancı. İ., 1969. İzmir Bölgesi Tarla Topraklarında Nitrifikasyon Durumu Ve Bunların Bazı Toprak Özelliği ile Olan İlişkisi Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniver. Zir. Fak. Bitki Besleme Kürsüsü (basılmamış doçentlik tezi), İzmir.
- Lindsay, W.L., Norvell, 1978. Development of a DTPA Test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. J. Soil Sci. Am. 42, 421-428.
- Olsen, S.R., Cole, A.V., Watanable, F.S., Dean, L.A., 1954. Estimation of Available Phosphorus in Soil by Extracting with Sodium Bicarbonate. U.S. Dept. of Agric. Circ. 939. Washington D.C.
- Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, 1971. Van Gölü Havzası Toprakları. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Toprak-su Genel Müd. Yayınları No: 28, Köy İşleri Bakanlığı Yayınları No: 197, Raporlar Serisi No: 67, Ankara.
- Viets, F.G., Lindsay, W.L., 1973. Testing Soils for Zinc. Copper. Manganese and Iron. Soil Soc. Of Amer. Inc. Madison Wisconcin USA. 153-172
- Yurtsever, N., 1974. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Topraklarının Fosfor İhtiyaçlarının Tayininde Kulanılan Olsen Metodunun Kaliprasyonu ve Buğday Bitkisine Verilecek Ekonomik Gübre Miktarları Üzerinde Bir Araştırma. Köy. İşleri Bakanlığı, Toprak ve Gübre Araştırma Enst. Yay. No: 49, 1-63.
- Zengin, M., Çetin, Ü., Ersoy, İ., Özaytekin, H.H., 2003. Beyşehir Yöresi Tarım Topraklarının Verimlilik Durumlarının Belirlenmesi. SÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(31): 24-30.
- ISSN: 1018-9424
- Yayın Aralığı: Yıllık
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: -