Zeytinyağı İşletmelerinde ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sisteminin Kurulması ve Uygulanmasında Karşılaşılan Zorluklar

Zeytinyağı sektöründe zeytinyağına katma değer yaratan önemli unsurlardan biri ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi olup, gıda zincirinde yer alan tüm kuruluşlar bu sistemi bir danışmanlık firmasının yardımıyla veya kendi olanaklarıyla işletmelerinde kurabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemini işletmelerinde uygulayan ve uygulamayı düşünen firmaların karşılaştığı sorunları belirlemektir. Bu çalışmada, yağhaneler ve şişeleme tesisleri olarak faaliyet gösteren zeytinyağı firmalarının ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi hakkındaki görüşleri alınmıştır. Zorluklarla ilgili ifadeler çok sayıda değişken içeren verilerden oluştuğu için faktör analizi yardımıyla tekrar değerlendirilmiştir. Analiz sonucu elde edilen ifadeler tek örneklem t-testi ve bağımsız örneklem t-testi ile analiz edilmiştir. Test sonuçları tüm işletmelerin ISO 22000:2005 sisteminin kurulmasında karşılaşılan zorluklar hakkında kararsız olmadıklarını, sistemi kurarken karşılaştıkları sorunların “ISO 22000:2005 adapte etme zorluğu” hariç birbirinden farklı olmadığını göstermiştir.

The Difficulties Encountered During Establishment and Implementation Of Iso 22000:2005 Food Safety Management System in Olive Oil Plants

ISO 22000:2005 Food Safety Management System is one of the major elements that created addedvalue to olive oil in the sector and all the organizations involved in the food chain could establish this systemwith the help of a consultancy firm or on their own. The aim of this study is to determine the difficultiesencountered by companies that have established or are planning to establish the ISO 22000:2005 Food SafetyManagement System. In this study, the opinions of the olive oil companies that have operated as olive oil millsand bottling plants about the ISO 22000:2005 Food Safety Management System. Because the statements relatedto the difficulties were composed of data containing a large number of variables were reevaluated with the helpof factor analysis. The results were analyzed using single sample t-test and independent sample t-test. The testresults showed that all companies are not indecisive about the difficulties encountered in setting up the ISO22000:2005 system and that the problems they encountered when installing the system were not different fromeach other, except for "the difficulty of adapting ISO 22000:2005”

PDF

___

Bas M., Yüksel, M., Çavusoglu, T., (2005), Difficulties and barriers for the implementing of HACCP and food safety systems in food businesses in Turkey, Food Control pp.124–130, (in Turkish).
Cukur, F., Demirbaş, N., Cukur, Tayfun., Dayan, V., ve Uzun, A.C., (2011), Zeytinyağı tesislerinde gıda güvenliği ve kalite yönetim sistemlerinin uygulanmasında ortaya çıkan sorunlar ve öneriler: Milas ilçesi örneği, Zeytin Bilimi 2 (1) 2011, pp.31-36, (in Turkish).
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği (Aegean Exporters Associations), (2018), 2017-2018 Dönemi Ege Zeytin ve Zeytinyağı Çalışma Raporu (in Turkish).
Escanciano, C. and Santos-Vijande, M.L., (2014), Reasons and constraints to implementing an ISO 22000 food safety management system: Evidence from Spain. Food Control, 40, pp.50-57.
European Legislation, (2004), Hygiene Regulation of 852/2004 / Ec Food Legislation (Access date:June 2010) https://ec.europa.eu/food/safety/biosafety/food_hygiene/legislation_en
Field, A. (2000). Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London: Thousand Oaks
Furlan, M. and Morozini, J.F., (2013), Implementation of ISO 22000 in a storage unit of a grain cooperative from the midwest region of Parana. Custos e Agronegocio Online, 9(4), pp.232-256.
Karaman, A.D., Cobanoglu, F., Tunalioglu, R. and Ova, G., (2012), Barriers and benefits of the implementation of food safety management systems among the Turkish dairy industry: A case study. Food Control, 25(2), pp.732-739
Kocak, N., (2007), Yiyecek içecek işletmelerinde gıda ve personel hijyeni, Detay Yayıncılık, 127p (in Turkish).
Kurnaz, M. A., & Yiğit, N. (2010). Fizik Tutum Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliliği ve Güvenilirliği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(1), 29-49.
Macheka, L., Manditsera, F.A., Ngadze, R.T., Mubaiwa, J. and Nyanga, L.K., (2013), Barriers, benefits and motivation factors for the implementation of food safety management system in the food sector in Harare Province, Zimbabwe. Food Control, 34, pp.126-131.
Official Gazette, (2010), The Republic of Turkey, The Ministry of Food, Agriculture and Livestock dated June 13, 2010, numbered 5996, The Law on Veterinary Services, Plant Health, Food and Feeding Stuffs.
Ozdamar. K., (1999), Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi 1-2. Kaan Kitabevi Yayın No:1. Eskişehir.
Pallant, J. (2005). SPSS Survival Manuel: A Step by Step Guide to Data. Australia: Ligare.
Paunescu, C., Argatu, R., and Lungu M., (2018), Implementation of ISO 22000 in Romanian companies: motivations, difficulties and key benefits, Anfiteatru Economic, 20(47), pp. 30-45.
Spearman, C. (1950). Human Ability, Macmillan, London.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics. New York: Harper Collins.
Tavsancıl. E., (2002), Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Nobel. Ankara, (in Turkish). T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (The Republic of Turkey Ministry of Customs and Trade) Kooperatifçilik
Genel Müdürlüğü, (2018), 2017 Yılı Zeytin ve Zeytinyağı Raporu (in Turkish).
Teixeira, S. and Sampaio, P., (2013), Food safety management system implementation and certification: Survey results. Total Quality Management & Business Excellence, 24(3-4), pp.275-293.
The ISO 22000: 2005 Food Safety Management System, (2005), (Access date:June 2010).
The Republic of Turkey State Planning Organization (SPO), (2001), dated 6.6.2000, no: 2000/684, Five-year development plan, (Access date: August 2011)
TSE EN ISO 22000, (2005), Food Safety Management Systems Standard, Requirements for any organization in the food chain.
Tunalioglu, R., Karaman, A.D., Cobanoglu, F., Ova, G., (2011), Sofralık zeytin işletmelerinde gıda güvenliği yönetim sistemlerinin uygulanma durumu ve işletme yöneticilerinin bilgi duzeylerinin belirlenmesi, Adü Ziraat Fakültesi Dergisi 2011; 8(2) :7-13, (in Turkish).