Çocuklarda Vergi Algısına Yönelik Kırıkkale İlköğretim Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme

Vergilemede başarının sağlanmasında sosyal ve psikolojik faktörlerin önemi göz ardı edilemeyecek düzeydedir. Özellikle küçük yaşlardan itibaren vergi bilinci oluşturularak vergiye gönüllü uyumun sağlanması önem arz eder. Küçük yaşlarda kazanılan vergi bilinci sonraki yıllarda vergi ödeme alışkanlıklarını etkilemektedir. Çalışmamızda Kırıkkale ilinde ikamet eden ve 4., 5. ve 6. sınıfta eğitim gören 9-11 yaş grubundaki öğrencilerin vergi bilincini tespit etmek için anket çalışması uygulanmıştır. 3 devlet ve 1 özel okulda yapılan çalışmada öğrencilere 30 adet soru sorulmuştur. Ankette demografik değişkenler, vergi bilinci ve fiş-fatura bilinci gibi kavramlar sorgulanmıştır. Öğrencilerde vergi bilincinin oluşumu noktasında en önemli faktörün aile ve eğitim olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Günümüzde vergi bilinci internet sayfasının oluşturulması, her yıl düzenli olarak vergi haftasının kutlanması, görsel hafızaya hitap edecek şekilde afişlerin tasarlanması ve ders kitabı içeriklerinin üretilmesi gibi çocuklarda vergi bilincinin oluşturulması amacıyla yapılmış çalışmalar bulunmaktadır. Çalışma sonucunda öğrencilerde vergi bilincinin artırılması için yapılması gereken alternatif öneriler sıralanmıştır. Anahtar Kelimeler: Vergi, Vergi Bilinci, Çocuklarda Vergi Algısı JEL Sınıflandırması: H20

A Study on Kirikkale Primary School Students on Perception of Tax in Children

The importance of social and psychological factors in ensuring success in taxation is at a level that cannot be ignored. It is important to ensure voluntary compliance with taxes, especially by creating tax awareness from an early age. The tax awareness gained at an early age affects the tax payment habits in the following years. In our study, a questionnaire study was applied to determine the tax awareness of the students residing in Kırıkkale province and studying in the 4th, 5th, and 6th grades, in the 9-11 age group. In the study conducted in 3 public and 1 private schools, 30 questions were asked to the students. Concepts such as demographic variables, tax awareness and receipt-invoice awareness were questioned in the questionnaire. It has been concluded that the most important factor in the formation of tax awareness in students is family and education. Today, there are studies conducted to create tax awareness for children such as creation of tax awareness web page, the regular celebration of the tax week every year, the design of posters to appeal to the visual memory and the production of textbook content. As a result of the study, alternative suggestions that should be made in order to increase tax awareness among students are listed. Key Words: Tax, Tax Awareness, Perception of Tax in Children JEL Classification: H20

___

  • Aktan, C. C. (2012). Vergi Psikolojisinin Temelleri ve Vergi Ahlakı. Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası, Cilt 26, Sayı 1, 14-22.
  • Alomaliye.com (2021). 31. Vergi Haftası Kutlamaları Başladı. https://www.alomaliye.com/2020/02/24/31-vergi-haftasi-kutlamalari-basladi/ adresinden edinilmiştir.
  • Çelik, K. ve Eroğlu, O. (2014). İlköğretim Çağında Vergi Algısının İncelenmesi: Zonguldak İli Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, 301-326.
  • Çiçek, H. (2006). Psikolojik ve Sosyal Yönden Yükümlülerin Vergiye Karşı Tutum ve Tepkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Demir, İ. C. ve Ciğerci, İ. (2016). Vergi Bilincinin Oluşumunda Eğitimin Rolü: İlköğretim Öğrencileri İle Ampirik Bir Çalışma. Yönetim ve Ekonomi, Cilt 23, Sayı 1, 127-143.
  • EBA (2021). Vergilerimizle Aydınlık Yarınlara. https://ders.eba.gov.tr/ders/proxy/VCollabPlayer_v0.0.875/index.html#/main/curriculumResource?resourceID=cb4cedc1e386d865486136ba05102042&resourceTypeID=3&loc=-1&showCurriculumPath=true adresinden edinilmiştir.
  • Gelir İdaresi Başkanlığı. (2022a). Vergi Bilinci Ana Sayfa. http://www.vergibilinci.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.
  • Gelir İdaresi Başkanlığı. (2022b). Vergi Bilinci Şarkısı. http://www.vergibilinci.gov.tr/sarkilar.php# adresinden edinilmiştir.
  • Gelir İdaresi Başkanlığı. (2022c). Gelir İdaresi Başkanlığı Vergi Bilinci Çizgi Filmi. http://www.vergibilinci.gov.tr/cizgifilm.php adresinden edinilmiştir.
  • Harut, S. B. (2021). 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: Ata Yayıncılık.
  • İzgi, K. (2011). Vergi Ahlakını Etkileyen Faktörler: Sakarya Üniversitesi Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Koç, Ö. E. (2019). Vergilemenin Mükellefler Üzerindeki Psikolojik Etkileri: Vergiden Kaçınma ve Vergi Kaçırma Üzerine Bir Alan Araştırması. Business and Economi cResearch Journal, Cilt 10, Sayı 4, 1015-1027.
  • Özen, A., Altundağ, B. K. ve Öztornacı, E. (2015). Orta Öğretim Düzeyindeki Öğrencilerin Vergi Algılama Düzeylerine İlişkin Ampirik Bir Değerlendirme. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2, 279-289.
  • Sağbaş, İ. ve Başoğlu, A. (2005). İlköğretim Çağındaki Öğrencilerin Vergi Algılaması: Afyonkarahisar İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, 123-144.
  • Sağlam, M. (2013). Vergi Algısı ve Vergi Bilinci Üzerine Bir Araştırma: İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinde Vergi Algısı ve Vergi Bilinci. Sosyoekonomi Dergisi, Cilt 19, Sayı 19, 315-334.
  • Şahin, E. (2021). 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: Anadol Yayıncılık.
  • Taşkın, Y. (2010). Vergi Psikolojisi ve Vergiye Karşı Mükellef Tepkileri. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, Sayı 54, 67-90.
  • Taytak, M. (2010). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinde Vergi Bilincinin Tespiti: Ampirik Bir Araştırma. Maliye Dergisi, Sayı 158, 496-512.
  • Teyyare, E. ve Kumaşlı, E. (2016). Vergi Bilimci Vergi Ahlakının Gelişmesinde Maliye Bölümü Eğitimin Rolü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 16, Sayı 4, 1-29.
  • Ünal, F., Topçu, E., Çolak, K., Aydın, S., Kılıç, M., Aydın, U., İnan, K. ve Demir, S. (2021). Hukuk ve Adalet Ders Kitabı, Ankara: Ada Matbaacılık.