Türkiye'de Kooperatiflerin Vergilendirilmesi

Kooperatifler, kamu ve özel sektör kurulusları yanında bir çok ülkede üçüncü sektör olarak kabul edilmektedir. Türkiye Milli Kooperatifler Birligi (TMKB)’nin 2004 yılı verilerine göre kırsal ve kentsel kooperatif sayısı 58.414 olup ortak sayısı da 7.544.872’ dir. Böylesine önemli bir nüfusun ekonomik çıkarlarını gözeten ve bir kisi birligi olan kooperatiflere degisik vergi kanunlarında çesitli muafiyetler ve istisnalar getirilmistir. Bu çalısmada kooperatiflere uygulanan vergilendirme ve muafiyetler üzerinde durulmustur. Sosyal ekonominin önemli bir unsuru olan kooperatifler AB ülkelerinin ekonomilerinde de önemli fonksiyonlar üstlenmislerdir. Türkiye’de de kooperatiflere saglanan vergi indirimleri ve istisnaların kooperatifçilik hareketinin gelisimine katkıda bulunacagı düsünülmektedir

Taxation on Cooperatives in Turkey

Cooperatives are regarded as the third sector in line with the private and the public sectors in most countries. According to Turkey National Cooperatives Union’s by 2004 there are 58 414 cooperatives and 7 544 872 cooperative members both in rural and urban cooperatives in Turkey. Therefore, the cooperatives in Turkey are supported by the government with various instruments such as tax exemptions and reductions. In this paper, taxation on cooperatives and their implementation on cooperative sector were examined. Being an important instrument of social economy, cooperatives undertake significant roles in EU countries. It is thought that those exemption and redections on cooperative sector would make a considerable contribution to the Turkish cooperative movement.

PDF

___

ÇIKIN, Ayhan - KARACAN Ali Rıza (1994), Genel Kooperatifçilik, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
DPT (2001), Vergi Özel ihtisas Komisyonu Raporu, Sekizinci Bes Yıllık Kalkınma Raporu, Yayın No: DPT: 2597 - ÖiK: 608, Ankara.
ESEN, Ahmet, (2006) “Kurumlar Vergisi Kanun Tasarısı ve Bazı Açıklamalar”, Maliye Postası, Özel Sayı, Yıl 27, Sayı:613, 15 Mart 2006, Ankara.
FER, Muhlis, (1970), “Kooperatiflerde Muafiyetler,Kooperatiflerin Durumu Ve Sorunları”, Türk Kooperatifçilik Kongresi Tebligleri, Ankara.
KARYAGDI, Nazmi, “Kooperatiflerin Dagıttıkları Risturnların ve Kâr Paylarının Elde Edenler Yönünden Vergilendirilmesi”, Vergi Dünyası, Sayı: 177, Mayıs - 1996.
KIZILOT, Sükrü, (2000), “Kurumlar Vergisi Kanunu ve Uygulaması”, Yaklasım Yayınları, Ankara.
KURTULAN, Ahmet, (2003), Kooperatifler Kanunu ve Açıklaması, Gözlem Yayıncılık, Ankara.
KÜÇÜK, Sema, (2006), 2005 Yılı Kurum Kazançlarının Vergilendirilmesi ve Beyanname Düzenleme Klavuzu, Yaklasım, Yıl: 14, Sayı: 160, Nisan 2006.
MÜLAYM, Ziya Gökalp, (2003), Kooperatifçilik, Yetkin Yayınları, Ankara.
ÖZBALCI, Yılmaz, (1997), Kurumlar Vergisi Kanunu Yorum Ve Açıklamaları, Olus Yayıncılık, Ankara.
POROY, Reha - TEKNALP, Ünal - ÇAMOGLU, Ersin, (1995), Ortaklıklar ve Kooperatifler Hukuku, Beta Yayınevi, istanbul.
SÖNMEZ, Erdal – AYAZ, Garip, (1997), “Kooperatiflerde Özellik Arz eden Ortak Dısı islemlerin Vergisel Boyutu”, Vergi Dünyası, Sayı: 189, Mayıs 104.
ŞiŞMAN, Bülent, (2006), “Kurumlar Vergisi Beyannamesi Üzerinden yapılacak istisna ve
indirimler”, Vergi Dünyası, Yıl: 25, Sayı: 296, Nisan 2006, Ankara. TMKB, Türkiye Milli Kooperatifler Birligi, Ankara, 2006 . 5422 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, Yayım Tarihi: 10.06.1949, Ankara. 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu, Yayım Tarihi: 10.05.1969, Ankara. 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu, Yayım Tarihi: 06.01.1961, Ankara. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Yayım Tarihi: 29.06.1956, Ankara. 3065 Sayılı Katma Deger Vergisi Kanunu, Yayım tarihi: 0211.1984, Ankara. 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu, Yayım Tarihi: 29.05.1981, Ankara. 1610/1 (Ek md) Emlak Vergisi Kanunu, Yayım tarihi: 11.08.1970, Ankara. 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu, Yayım Tarihi: 11.07.1964.1964, Ankara. 5146 Sayılı Kooperatifler Kanunu.