TOPLUMSAL KONTROL MEKANİZMASI OLARAK EMEĞİN DENETİMİ: TAYLORİZMDEN İDEOLOJİK DENETİME

Emek denetimi kapitalist üretim biçiminin vazgeçilmez en önemli unsurudur. Artı değerin yani kârın elde edilmesi ve bunun korunması için denetim mutlak şekilde sağlanmalıdır. Sermaye tarih boyunca emeği kontrol etmek için farklı metotlar denemiştir. Bu metotların oluşumunu sağlayan en önemli unsur ise sermayenin emeğe ve özellikle de organize olmuş emeğe olan mutlak bağımlılığından kurtulma isteğidir. Sermaye ilk dönemlerde bedensel olarak emekgücünü denetimi almak isterken günümüzde hem beden hem de zihni denetime almak istemektedir. Bedenin denetime alınması uygulama da Taylorizm ve Fordizm ile karşılık bulurken zihnin ve bedenin denetimi ise ideolojik denetimde karşılık bulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Denetim, Artı Değer, Fordizm, Taylorizm

LABOUR CONTROL AS A MECHANISM OF SOCIAL CONTROL: FROM TAYLORISM TO IDEOLOGICAL CONTROL

Labor control is the most indispensable element of the capitalist mode of production. The control must be absolutely ensured in order to obtain and maintain surplus value and profit. Capital has tried different methods to control labor throughout history. The most important factor in the formation of these control methods is the desire to get free from labor, and especially its absolute dependence on labor. While capital wanted to physically control the labor force in the early periods of capitalist organization, it now wants to control both the body and mind. The control of the body in the practical application has been called Taylorism and Fordism, both the control of the mind and body have have been called ideological control. The aim of this study is to show spheres of the labor processes and how the control of labor in capitalist structure constitutes a social control mechanism. In this context, the article is a literature study based on a theoretical approach. Historically, when the processes of labor are examined, it is understood that labor power is subjected to exploitation not only physically but mentally through ideological control mechanisms in the last stage. In the light of all this, this article is based on the idea that control of labor is not a matter of control of social relations

Keywords:

Control Surplus Value, Fordism, Taylorism, Ideological Control,

PDF

___

Aglietta, M. (1987). "A Theory of Capitalist Regulation the US Experince", Newyork: Verso. Akkaya, Y. (2004). "Küreselleşme versus Sendikasızlaştırma ve Yoksullaştırma", Çalışma ve Toplum(3). Aydoğanoğlu, E. (2011). "Fabrikada Emek Denetimi", İstanbul: Evernsel Basım Yayın. Bauman, Z. (2012). "Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları", İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Beardwell, I., & Holden, L. (1994). "Human Resource Management: A Contemporary Perspective", London: Pıtman Publishing. Bozkurt, V. (2014). "Endüstriyel& Post Endüstriyel Dönüşüm: Bilgi, Ekonomi, Kültür", Bursa: Ekin Kitabevi. Braverman, H. (2008). "Emek Ve Tekelci Sermaye", İstanbul: Kalkedon Yayınları. Brown, R. (1992). "Labor Power and Labor Process: Understanding Industrial Organizations", London: Routledge. Burawoy, M. (2015). "Üretim Siyaseti", Ankara: Notabene Yayınları. Dikmen, A. A. (2011). "Makine İş Kapitalizm ve İnsan", Ankara: Tan Kitabevi Yayınları. Edwards, R. (1979). "Contested Terrain: The Transformation of the Workplace in the Twentieth Century", London: Heinemann. Ercan, F. (1995). "Tarihsel ve Toplumsal Bir Süreç Olarak Kapitalizm ve Esneklik", (Petrol-İş, Dü.) '95-96 Petrol- İş: Türkiye Petrol Kimya Lastik İşçileri Sendikası(44). Friedman, A. L. (1977). "Industry and Capitalism: Class Struggle at Work and Monopoly Capitalism", London: The Macmillan Press Ltd. Harvey, D. (2012). "Postmodernliğin Durumu", İstanbul: Metis Yayıncılık. Jessop, B. (2009). "Kapitalist Devletin Geleceği", Ankara: Epos Yayınları. Kumar, K. (1999). "Sanayi Sonrası Toplumdan Post-modern Topluma: Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları", Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. Özcan, K. (2014). "Yönetsel Kontrol ve Örgütsel Düzen: Michel Foucault ve Zygmunt Bauman Ekseninde Bir Tartışma", Amme İdaresi Dergisi, 47(2). Özdemir, G. Y. (2014). "İnatçı Köstebek: Çağrı Merkezlerinde Gençlik, Sınıf ve Direniş", İstanbul: Yordam Kitap Yayıncılık. Özkaplan, N. (1994). "Yeni Teknoloji, Sendikalaşmanın Sonu mu? Ekonomik Yaklaşım", 5 (12). Ritzer, G. (2012). "Modern Sosyoloji Kuramları", Ankara: De Ki Basım Yayım. Saklı, A. R. (2013). "Fordizm'den Esnek Üretim Rejimine Dönüşümün Kamu Yönetimi Üzerine Etkileri", Elketronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44). Savran, S. (2014). "Yalın Üretim ve Esneklik: Taylorizmin En Yüksek Aşaması", S. Savran, K. Tanyılmaz, E. A. Tonak, S. Savran, K. Tanyılmaz, & E. A. Tonak (Dü) içinde, "Marksizm ve Sınıflar: Dünyada ve Türkiye'de Sınıflar ve Mücadeleleri", İstanbul: Yordam Kitap. Silver, B. (2009). "Emeğin Gücü: 1870'den Günümüze İşçi Hareketleri ve Küreselleşme", İstanbul: Yordam Kitap. Sweezy, P., & Baran, P. (2007). "Tekelci Sermaye", İstanbul: Kalkedon Yayınları. Şaylan, G. (2003). "Değişim, Küreselleşme ve Devletin Yeni İşlevi", Ankara: İmge Kitabevi. Taylor, F. W. (2007). "Bilimsel Yönetimin İlkeleri", Konya: Çizgi Kitapevi. Ünal, E. (2012). "Düzenleme Teorisi: Büyük Buhran ve 2008 Krizi", Ekonomi Bilimleri Dergisi, 4(1).