SOĞUK SAVAŞ SONRASI KÖRFEZ KRİZLERİ VE TÜRKİYE-ABD-NATO İLİŞKİLERİ

Bu makale Soğuk Savaş sonrası dönemde Türkiye’ye yakın coğrafyalarda ortaya çıkan güvenlik sorunlarının Türkiye, ABD ve NATO tarafından nasıl algılandığını ve bunun ikili ve çok taraflı ilişkilere hangi boyutta ve ne şekilde yansıdığını Körfez krizleri çerçevesinde inceleyecektir. Soğuk Savaş’ın bitiminin ardından 1990’lı yılların başlarından itibaren Türkiye kendi güvenliğini ilgilendiren savunma ve güvenlik konularında içinde bulunduğu savunma örgütü NATO ve yakın müttefik olarak değerlendirdiği ABD ile bir takım anlaşmazlılar yaşamıştır. Türkiye, özellikle kendi yakın çevresinde ortaya çıkan güvenlik problemlerinin çözümünde bazı temel konularda ABD ile görüş ayrılığına düşerken NATO’nun da bu konularda yeterli duyarlılığı göstermediği düşüncesi taşımıştır. 1991 yılındaki Körfez Savaşı ve 2003 yılındaki Irak Savaşı sırasında yaşanan tartışmalar ve karşılaşılan problemler bu yöndeki endişelerin göstergesi olmuştur. Soğuk Savaş sonrasında tehditlerin niteliğinde, güvenlik algılamalarında ve savunma politikalarındaki görülen değişim ve farklı bakış açıları Türkiye’nin müttefikleri ile yaşadığı sorunların temelini oluştururken, gerek ABD gerekse NATO ile güvenlik ve savunma temeline dayalı ilişkiler bu dönemde de sürekliliğini korumuştur.

The Gulf Crıses And Turkey-Us-Nato’s Relatıons After The Cold War

This study is aimed to analyse the perceptions of Turkey, the United States and NATO about the security problems which took place in Turkey’s neighboring area, and to demostrate their effects on mutual relations in the framwork of the Gulf Crises. In the post- Cold War period, the Gulf Crises caused some major policy divergences among NATO’s members. Turkey, particularly criticised the US and NATO for ignoring its security concerns and preferences in the solutions of these crises. The experiences of the Gulf War in 1991 and the Iraq War in 2003 displayed the essential disagreements on some defense and security issues between Turkey and its allies. The change in the nature of threats, defense policies, and the security perceptions, are the basic and the most important reasons of the Turkey’s problems with the US and NATO. However, the continuity of the bilateral relations based on security and defense remained during this period between Turkey and its allies.