BİREYLERİN ÖRGÜT KÜLTÜRÜ ALGILARI VE KONTROL ODAĞI İLİŞKİSİNİN DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Bu çalışmada bireylerin örgüt kültürü algıları ve kontrol odağı inançları arasındaki ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, İstanbul’da bir Üniversite de yüksek lisans eğitimi alan (MBA) ve farklı sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerde çalışan 326 beyaz yakalı çalışandan veri toplanmıştır. Bu araştırmada, bireylerin örgüt kültürü algıları ile kontrol odağı inançları arasında ilişki olduğu tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda katılımcıların dış kontrol odağı inançları ile adhokrasi kültürü ve pazar kültürü algıları arasında negatif yönlü ilişkiler olduğu görülmüştür. Aynı zamanda bu çalışmada örgüt kültürü alt boyutlarının da (klan, adhokrasi, pazar, hiyerarşi) birbiriyle ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, araştırmada kadınların erkeklere oranla daha fazla pazar kültür odaklı oldukları ve yöneticilerin ise çalışanlara oranla daha fazla dış kontrol odağı inancına sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

EXAMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN INDIVIDUALS’ PERCEPTION OF ORGANIZATIONAL CULTURE AND LOCUS OF CONTROLWITH RECPECT TO DEMOGRAPHIC VARIABLE

The aim of this study is to examine the relation between individuals’ perception of organizational culture and their locus of control. With this purpose, data were collected from 326 white color graduate (MBA) students working in different sectors in Istanbul. In this study, it is found that there is a relation between individuals’ perception of organizational culture and their locus of control. According to the analyses, negative relations between participants’ perception of adhocracy culture, market culture and external locus of control were identified. In addition, it is determined that all organizational culture dimensions (clan, adhocracy, market and hierarchy) are related to eachother. Moreover, it is concluded that women are more market culture oriented than men and that managers' internal locus of control are stronger than that of workers.

PDF

___

Abdulsalam, A. A. A., (2015), “Effect of Locus of Control and Organizational Culture Employee Satisfaction Lg Electronic Indonesia”, IOSR Journal of Business and Management, 17 (12): 34-39.
Acılar, A.,(2009), “İşletmelerde Bilgi Güvenliği ve Örgüt Kültürü”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1): 25-33.
Aktaş, H., E. Şimşek, (2014), “Örgütsel Sessizlik İle Algılanan Bireysel Performans, Örgüt Kültürü ve Demografik Değişkenler Arasındaki Etkileşim”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 28: 24-52.
Alvesson, M. (2002), “Understanding Organizational Culture”, Sage Publications, London.
Asiedu-Appiah, F., H. Addai, “An Investigation into The Causal Relatıonshıp Between Employees’ Locus of Control and Contextual Performance”, Journal of Business and Behavioral Sciences, 26 (2): 94-118.
Başol, G. ve E. Türkoğlu, (2009), “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Düşünme Stilleri ile Kontrol Odağı Durumları Arasındaki İlişki”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (1): 732-757.
Belias, D. ve A. Koustelios, (2015), “Leadership Style, Job Satisfaction and Organizational Culture in the Greek Banking Organization”, Journal of Management Research, 15(2): 101-110.
Belias, D., E. Velissariou, D. Kyriakou, A. Gkolia, L. Sdrolias, A. Koustelios ve K. Varsanis, (2016), “The Advantages of Organizational Culture in Greek Banks”, Journal of Management Research, 16(3): 123–134.
Büschgens, T., A. Bausch ve D. B. Balkin, (2013), “Organizational Culture and Innovation: A Meta-Analytic Review”, J Prod Innov Manag, 30(4): 763-781.
Cameron, K. S. ve R. E. Quınn, (2011), “Diagnosing and Changing Organizational Culture, Based on the Competing Values Framework”, Jossey-Bass, United States of America.
Chang, W. A. ve T. Chun Huang, (2011), “Customer Orientation as a Mediator of The Influence of Locus of Control on Job Performance”, The Service Industries Journal, 31(2): 273-285.
Chhabra, B., (2013), “Locus of Control as a Moderator in The Relationship Between Job Satisfaction and Organizational Commitment: A Study of Indian it Professionals”, Organizations and Markets in Emerging Economies, 4 (2): 25-41.
Cho, I., K. J. Kichul, P. Heejun ve C. Nam-Heung, (2013), “The Relationship Between Organizational Culture and Service Quality Through Organizational Learning Framework”, Total Quality Management & Business Excellence, 24(7/8): 753-768.
Connor, W. E. O., (1998), “Application of Social Role Theory to The Phenomena of Perceived and Self-Reported Use of Organizational Political Behaviour”, Thesis, Carleton University, Ottawa.
Çalışır, M. (2008) “Organizing Corporate Culture: A Case Study of a Turkish Software Company”, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Çetin, F., (2011), “Örgüt İçi Girişimcilikte Öz Yeterlilik Algısı ve Kontrol Odağının Rolü”, Business and Economics Research Journal, 2 (3): 69-85.
Çetin, F., D. A. Çelik ve N. Basım, (2015), “Çatışma Çözme Süreçlerinin Kontrol Odağı İnanışları Açısından Farklılaşması: Yapısal Eşitlik Modellerinde Ölçme Eşdeğerliliği Testi”, 14. Ulusal İşletmecilik Kongresi: 288-291.
Çetin, F., K. Hazır ve H. N.Basım, (2013), “Destekleyici Örgüt Kültürü ile Örgütsel Psikolojik Sermaye Etkileşimi: Kontrol Odağının Aracılık Rolü”, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1): 31-52.
Dağ, İ., (1991), “Rotter'ın İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeği (Ridkoö)nin Üniversite Öğrencileri İçin Güvenirliği ve Geçerliği”, Psikoloji Dergisi, 7(26): 10-17.
Deluzio, S. I., (2008), “The Satisfied School Psychologist: The Moderating Impact of Locus of Control on The Relationship Between School Climate and Job Satisfaction”, Alfred University Dessertation, USA.
Dijkstra, M. T. M., Bianca Beersma, A. Evers, (2011), “Reducing Conflict-Related Employee Strain: The Benefits of An Internal Locus of Control and a Problem-Solving Conflict Management”, Strategy,Work & Stress, 25 (2): 167-184.
Durna, U. ve F. K. Şentürk, (2012), “Üníversite Ögrencilerinin Sosyal Faalíyetlerínín Denetím Odağı Düzeyi Açısından Íncelenmesi: Bír Devlet Üniversitesi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17 (2): 187-202.
Erdem, H., (2016), “Stresle Başa Çıkmada İç Kontrol Odağının Yordayıcı Gücü ve Psikolojik Sermayenin Aracılık Rolü”, Türk Psikoloji Dergisi, 31(78): 1-9.
Feijen, L., (2015), “Cross-Cultural Differences in The Effect of Number of Response Categories on Locus of Control”, Wageningen University, Dissertation.
Gimenez-Espin, J. A., D. Jimenez-Jimenez, M. Martıinez-Costa, (2013), “Organizational Culture For Total Quality Management”, Total Quality Management, 24 (6): 678–692.
Güçlü, N. (2003), "Örgüt Kültürü" , Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2): 61-85.
Hamedoğlu, M. A., J. Kantor ve E. Gülay, (2012),” The Effect of Locus of Control and Culture on Leader Preferences”, International Online Journal of Educational Sciences, 4(2): 319-324.
Huizing, R. L., (2015), “Who’s Controlling Locus of Control? Cross-Cultural Loc Usage”, International Journal of Leadership Studies, 9(1): 76-88.
Jennifer, G. ve M., R. Jonnes Gareth, (1996), “Understanding and Managing Organizational Behavior”, U.S.A., Addison-Wesley Publishing Company.
Karataş, Z., (2016), “Eğitim Bilimlerinde Yenilik ve Nitelik Anlayışı, İçinde Bölüm:37, Üniversite Öğrencilerinin Genel Öz-Yetkinliğinin Yordayıcısı Olarak Endişenin Sonuçları ve Kontrol Odağı”, Pegem Akademi Yayıncılık.
Karkoulian, S. ve J.A.Mahseredjian, “Prediction of Knowledge Acquisition, Knowledge Sharing and Knowledge Utilization From Locus of Control: An Empirical Investigation”, Business Studies Journal, 4(2): 117- 130.
Leach-Lopez, M. A., (2013), “Moderating Effect of Hofstede's Cultural Values on the Locus of Control/job Performance Relationship of Managers in USA, Mexico, South Korea and Hong Kong”, Journal of Business Strategies, 30(1): 1-20.
Marsh, H. W., ve Richards, G.E., (1986), “The Rotter Locus of Control Scale: The Comparison of Alternative Response Formats and Implications for Reliability, Validity, and Dimensionality”, Journal of Research in Personality, 20: 509-528.
Meydan, C. H. ve H. N. Basım, (2015), “Örgütsel Vatandaşlık Davranışında Kontrol Odağı, Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütsel Bağlılığın Etkisi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (1): 99-116.
Mistry, T. C., (1984), “Need Achievement, Job Satisfaction, Job Involvement as a Function of Role Stress, Locus of Control and Participation, in Academic Climate; a Study of College and Secondary Teachers”, Gujarat Unıversity Dissertation.
Mohapatra, M. ve A. Gupta, (2010), “Relationship of Emotional Intelligence with Work Values & Internal Locus of Control: A Study of Managers in a Public Sector Organization”, XIMB Journal of Management, 1-20.
Mueller, S. L. ve A. S. Thomas, (2000), “Culture and Entrepreneurial Potential: A Nine Country Study
of Locus of Control and Innovatıveness”, Journal of Business Venturing, 16: 51–75.
Muratovic, H., (2013), “Building Competitive Advantage of The Company Based on Changing Organizational Culture, Economic Review”, Journal of Economics and Business, 11(1): 61-76.
Okbagaber, A. B., (2012), “Diagnosing Ercoe’s Organizational Culture and Indicating Members’ Preferred Culture”, M World Today, XIV(II): 1-9.
Pheysey, D. C., (2003), “Organizational Cultures- Types and Transformations”, Routledge, NewYork.
Rashid, I. ve Talib, P., (2013), “Modelling a Relationship between Role Stress & Locus of Control”, The Indian Journal of Industrial Relations, 48 (4): 726-738.
Ruževičius, J., D. Klimas ve R. Veleckaitė, “Influence of Organizational Culture on the Success of Business Process Management in Lithuanian Public Sector Organizations”, Current Issues of Business and Law, 7(1): 1-16.
Schein, E. H., (2004), “Organizational Culture and Leadership”, Jossey-Bass, United States of America.
Sekaran, U., (1992), “Research Methods for Business: A Skill Building Approach”, John Wiley & Sons, USA.
Smith, P.B, Trompenaars, F. ve Dugan, S., (1995), “The Rotter Locus of Control Scale in 43 Countries: A Test of Cultural Relativity”, International Journal of Psychology, 30(3): 377-400.
Spector, P. E., C., Cooper, J. I., Sanchez, M., O’driscoll ve K. Sparks, (2002), “Locus of Control and Well-Being At Work: How Generalizable are Western Findings”, Academy of Management Journal, 45(2): 453-466.
Spector, P. E., C. L., Cooper, J. I., Sanchez, O'driscoll, M., Sparks, P., Bernin,... ve K. Miller, (2001, “ Do National Levels of İndividualism and Internal Locus of Control Relate to Well-Being: An Ecological Level International Study”, Journal of Organizational Behavior, 22(8): 815-832.
Sugita, M. ve T. Takahashi, (2015), “Influence of Corporate Culture on Environmental Management Performance: An Empirical Study of Japanese Firms”, Corporate Social Responsibility and Environmental Management”, 22: 182–192.
Suwarsi, S. ve N. Budianti, (2009), “Influence of Locus of Control and Job Involvement to Organizational Culture Applied by Employees on Bank X”, International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 3(12): 2121-2126.
Şimşek, Ş., A. Çelik ve T. Gemici, (2015), “Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış”, Eğitim Yayınevi, Konya.
Tüm, K. ve M. Reyhanoğlu, (2015), “İç Kontrol Sisteminin Örgüt Kültürünü Belirlemesindeki Rolü”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31): 395-422.
Underhill-Sem, Y., E. Cox, A. Lacey ve M. Szamier, (2014), “Changing Market Culture in the Pacific: Assembling a Conceptual Framework From Diverse Knowledge and Experiences”, Asia Pacific Viewpoint, 55 (3): 306–318.