ÜÇÜNCÜ SEKTÖRDE VE MALI BASKI ALTINDAKI KURUMLARDA KAPASİTE ARTIRIMI VE GELİŞTİRİLMESİ

İşletmelerde çalışanların başarısı, örgütsel birliktelik, takım çalışması ve örgütsel bağlılık gibi birçok özellik liderlik süreci sonucunda sağlandığı gibi, çalışanların tükenmişlik duygularını da doğrudan etkilemektedir. Aynı zamanda, liderliğin başarısının ölçülmesi, liderin taşıdığı özelliklerin niteliğine bağlı olduğu kadar, etkilediği grubun bu özelliklerden etkilenme derecesine de bağlıdır. Bu çalışmada dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tiplerinin alt boyutlarıyla ele alınması sonucunda çalışanların bu boyutları nasıl algıladıkları ve tükenmişlik düzeyleri ile ilişkisi araştırılmıştır. Dönüşümcü liderlik için; karizma/ilham verme, entelektüel uyarım ve bireysel destek boyutları, etkileşimci liderlik için; ödüle bağlılık, istisnalarla yönetim (aktif) ve istisnalarla yönetim (pasif) boyutları ve tükenmişlik için Maslach’ın Tükenmişlik Envanterine göre, duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı boyutları ele alınmıştır. Çalışmada Kuşadası Bölgesi’nde faaliyet gösteren beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 116 orta düzey yönetici örneklem olarak seçilmiştir ve yöneticilerinin algıladıkları liderlik davranışlarının orta düzey yöneticilerin tükenmişlik düzeyleri üzerine etkisi ölçülmeye çalışılmıştır. Korelasyon analizi sonuçlarına göre; dönüşümcü liderlerin entelektüel uyarım davranışlarının, izleyenlerinin duygusal tükenmişlik duygularını azalttığı, bunun yanı sıra yine dönüşümcü liderliğin karizmailham verme davranış özelliğinin, izleyenlerin kendilerini başarısız olarak değerlendirmelerini azalttığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca, etkileşimci liderliğin bireysel destek davranışının, izleyenlerin duyarsızlaşmasını azalttığını gösteren sonuçlara ulaşılmıştır. Regresyon analizine göre; konaklama işletmelerinde vasıflı liderliği temsil eden liderlik davranışının, dönüşümcü liderliğin alt boyutu olan entelektüel uyarım davranış şekli olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca etkileşimci liderliğin istisnalarla yönetim –pasif- boyutunun ise işgörenlerin tükenmişlik düzeyini önemli oranda etkilediği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

liderlik, tükenmişlik, otel işletmeleri

Capacity Building for Nonprofit Sector and Organizations under Financial Stress

Keywords:

-,

PDF

___

Bass, B. M., ve Avolio, B. J. 1993. Multifactor Leadership Questionnaire. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Pres.
Bass, B. M., ve Steidlmeier, P. (1999) Ethics, character and authentic transformational leadership behavior, Leadership Quarterly, Vol 10, No :2, 181-217.
Blayney C. ve Blotnicky K. (2010) Leadership in the Hotel Industry; Evidence from Canada. International Journal of Management and Marketing Research, Vol. 3, No. 3, 53-66.
Brownell Judi,(2008) “Leading on land and sea: Competencies and context”, International Journal of Hospitality Management, Vol.27, Issue 2 June, pp.137-150
Cordes C. L., Dougherty T. W., Bulum M., (1997). Pattern of Burnout Among Managers and Professionals: A Comparasion of Models. Journal of Organizational Behavior, 18 (6): 685-701.
Cordes, D., Daugherty, T.W., 1993. A review and an integration of research on job burnout. Academy of Management Review 18 (4), 621–656.
Eren, E.(2004) Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta Yayınları, 7.Baskı, İstanbul
Gill, A.S., Flaschmer, A.B. ve Shachar, M. (2006). Mitigating stres and burnout by implementing transformational leadership. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 18 (6), 469-481.
Jung, D. I.. (2001). Transformational and transactional leadership and their effects on creativity in groups. Creativity Research
Kim, H.J., Shin, K.H., Umbreit, W.T. (2007) Hotel job burnout: kThe role of personality characteristics. Hospitality Management 26, 421-434.
Kinnear, P.R. ve Gray, C.D. (2004) SPSS 12 Made Simple. USA: Taylor & Francis.
Maslach, C., Jackson, S.E. (1981) The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior 2, 99–113.
Maslach, C. (1982) Burnout: The Cost of Caring. Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Mullins L.L. (1998). Managing People in the Hospitality Industry, Third Edition, Addison Wesley Longman Limited Edinburg Gate, England
Örmen U. (1993) Tükenmişlik Duygusu ve Yöneticiler Üzerinde Bir Uygulama, Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Raub, S., L. Alverez ve R. Khanna, (2006). The Different Roles of Corporate and Unit Level Resources Managers in the Hospitality Industry International Journal Of Contemporary Hospital Management, Vol.18, No.2: 135-144
Sünter, A.T., Canbaz S., Dabak S., Öz H., Peksen Y., (2006) Pratisyen Hekimlerde Tükenmişlik, İşe Balı Gerginlik ve İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi, Genel Tıp Dergisi, 16(1):9-14.
Tesone V. Dana, 2005. The Hospitality/ Tourism Academic Leader as Catalytic Agent: A Model For Sustainable Institutional Change Hospitality Management, Vol. 24 pp.137-149
Testa R.Mark (2007). A Deeper Look at National Culture and Leadership in the Hospitality Industry. Hospitality Management, Vol:26, pp.468-484
Tracey, J. B. ve Hinkin, T. R. (1998) Transformational leadership or effective Contemporary Management Research management practices? Group and Organization Management, Vol. 23, No. 3, 220-236.
Ülgen Hayri, Mirze S.K. (2004). İşletmelerde Stratejik Yönetim, Literatür Yayıncılık, İstanbul
Walker R.J. (2006). Introduction to hospitality, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
Yukl, G. 2002. Leadership in organizations, Prentice Hall, New Jersey, USA
Zopiatis, A. ve Constanti, P. 2010. Leadership styles and burnout is there an association ? International Journal of Contemporary Hospitality Management. 22 (3), 300-320.