Çağatay TUNÇSİPER, Dilek SÜREKÇİ YAMAÇLI

Türkiye’de İktisadi Politikalar Reel Hasıla Üzerinde Etkili Mi? 2006-2022 Dönemi Nedensellik ve Eşbütünleşme Bulguları

Çalışmada Türkiye’de 2006:Ç1-2022:Ç4 döneminde para ve maliye politikalarının reel yurtiçi hasılaya (reel GSYH) etkileri Granger nedensellik, Johansen eşbütünleşme ve hata düzeltme analizleri (ECM) kullanılarak araştırılmıştır. Çalışma, 2006’dan beri uygulanan açık enflasyon hedeflemesi dönemini, 2008 yılı küresel ekonomik kriz dönemini ve Covid-19 Pandemi dönemini kapsamaktadır. Çalışmada, maliye politikası göstergesi olarak kamu harcamaları yanında kamu gelirlerinin reel hasılaya etkileri de incelenmekte, çalışma sonuçları Keynesyen ve Parasalcı yaklaşımların etkinlik konusundaki görüşlerini Türkiye için test etmektedir. Çalışma bulgularından Granger Nedensellik analizine göre kamu gelirlerinden reel GSYH’ya doğru tek yönlü ilişki vardır. Johansen Eşbütünleşme analizine göre uzun dönemde kamu gelirlerindeki %1 artış reel GSYH’yı %1,21 azaltırken, para arzındaki %1 artış reel GSYH’yı %0,97 artırmaktadır. ECM analizine göre her bir çeyrek dönemde model hatası %0,39 azalmakta, model uzun dönemde dengeye gelmektedir. Kısa dönemde para arzındaki %1 artış reel GSYH’yı %0,18 artırırken, kamu gelirlerindeki artış reel GSYH’yı %0.24 azaltmaktadır. Çalışmanın sonuçları ilgili dönem ve uygulama yöntemleri kısıtları altında Keynesyen ve Parasalcı yaklaşımları destekler niteliktedir. Bununla birlikte maliye politikası nispi olarak hasıla üzerinde daha etkilidir. Bu sonuçlar ışığında, Türkiye’de reel hasılayı artırmada özellikle vergi indirimleri ve genişlemeci para politikalarının başarılı sonuçlar verebileceği, dolayısıyla bu politikalara bağlı olarak istihdamda artış yaşanabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Para arzı, Kamu Gelirleri, Kamu Giderleri, Politika Etkinliği

Are Economic Policies Effective on Real Income in Turkey? The Findings of Causality and Cointegration for the 2006-2022 Period

In this study, the effects of monetary and fiscal policies on real domestic product (real GDP) in Turkey in the period of 2006:Q1-2022:Q4 were investigated using Granger causality analysis, Johansen cointegration analysis and error correction analysis (ECM). The study covers open inflation targeting period since 2006 in Turkey and 2008 global economic crisis period and the Covid-19 Pandemic period. In this study, examines the effects of public revenues on real output as well as public expenditures as an indicator of fiscal policy, and study results tests the views of Keynesian and Monetary approaches on efficiency for Turkey. According to the Granger causality analysis, there is a one-way relationship from public revenues to real GDP. According to the Johansen Cointegration analysis, while a 1% increase in public revenues decreases real GDP by 1.12% in the long run, a 1% increase in money supply increases real GDP by 0.97%. According to the ECM analysis, the model error decreases by -0.39 in each quarter, and the model stabilizes in the long run. In the short run, a 1% increase in money supply increases real GDP by 0.18%, while an increase in public revenues decreases real GDP by 0.24%. The results of the study support the Keynesian and Monetary approaches under the constraints of the relevant period and application methods. On the other hand, fiscal policy is relatively more effective on output. In the light of these results, it is thought that especially tax reductions and expansionary monetary policies can yield successful results in increasing real output in Turkey, and therefore an increase in employment may occur depending on these policies.

Keywords:

Money supply, Public Revenues, Public Expenditures, Policy Efficiency.,

PDF

___

Ajayi, S. (1974). An Econometric Case Study of the Relative Importance of Monetary and Fiscal Policy in Nigeria. The Bangladesh Economic Review, 2(2), 559-576.
Ajisafe, R.A. ve Folorunso, B.A. (2002). The Relative Effectiveness of Fiscal and Monetary Policy in Macroeconomic Management in Nigeria. The African Economic and Business Review, 3, 23-40.
Akpolat, A. G. ve Altıntaş, N. (2013). Enerji Tüketimi İle Reel GSYİH Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi: 1961-2010 Dönemi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8 (2), 115-127
Alizadeh, N., Umutlu, G., ve Erkılıç, A. (2011). Maliye Politikası Araçlarından Borçlanma ve Vergilerin Ekonomik Büyümeye Etkileri. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 75-93.
Ansari M. I. (1996). Monetary vs. Fiscal Policy: Some Evidence from Vector Autoregression for India. Journal of Asian Economic, 7(4), 677-698.
Canova, F. ve Hansen, B. E. (1995). Are Seasonal Patterns Constant Over Time? A Test for Seasonal Stability. Journal of Business and Economic Statistics, 13 (3), 237-252.
Cerda, R. A., Gonzalez, H. ve Lagos, L. F. (2005). Is Fiscal Policy Effective? Evidence For An Emerging Economy: Chile 1833-2000. Pontificia Universidad Catolica De Chile Instituto De Economia, 292, 1-12.
Cyrus, M. ve Elias K. (2014). Monetary and fiscal policy shocks and economic growth in Kenya: VAR econometric approach. Journal of World Economic Research, 3, 95-108.
Dickey, D. ve Fuller, W. (1981). Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 49(4), 1057–72.
Dikmen, N. (2006). Nominal GSUH ve Politika Tercihi: St. Louis Model Uygulaması, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 87-105.
Dönek, E. (1995). Relative effectiveness of monetary and fiscal policies on GNP in the Turkish economy. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, 409-415.
Duman, K. (2016). Türkiye Ekonomisinde Para Politikasının Uzun ve Kısa Dönemli Etkisi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 53(617), 73-80.
Düzgün, R. (2010). Türkiye Ekonomisinde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği. Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 3(11), 230-265.
Engle, R. F. ve Granger, C. W. J. (1987). Co-Integration and Error-Correction: Representation, Estimation and Testing. Econometrica, 55(2), 251- 276.
Erdinç, Z. (2008). İkiz Açıklar Hipotezinin Türkiye’de 1950-2005 Yılları Arasında Eşbütünleşme Analizi ve Granger Nedensellik Testi ile İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 209-222.
Fethke G. C. ve Policano A. J. (1981). Long-Term Contracts and the Effectiveness of Demand and Supply Policies. Journal of Money, Credit and Banking, 13(4), 439-453.
Friedman, M. ve Meiselman, D. (1963) The Relative Stability of Monetary Velocity and the Investment Multiplier in the United States, 1897-1958, E. C. Brown (Ed.), Stabilization Policies içinde, (s. 165-268). Englewood: Prentice-Hall.
Friedman, M. ve Schwartz, A. J. (1963). A Monetary History of the United States 1867-1960. Princeton: Princeton University Pres.
Granger, C. W. J. ve Newbold, P. (1974). Spurious Regressions In Econometrics. Journal of Econometrics, 2, 111-120.
Gujarati, D. N. (1995). Temel Ekonometri, (Çev: Ü. Şenesen, G.G. Şenesen), İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Gül, E. ve Ekinci, A. (2006). Türkiye’de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1984-2003. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 91-106.
Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegrated Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254.
Karaca, O. (2017). Türkiye’de Para ve Maliye Politikalarının Göreli Etkinliği: VAR Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 227-240.
Keynes, J. M. (1936). The General Theory of Money, Interest and Employment. London: Macmillan
Kwiatkowski, D., Phillips, P.C.B., Schmidt, P. ve Shin, Y. (1992). Testing the Null Hypothesis of Stationarity against the Alternative of a Unit Root. Journal of Econometrics, 54, 159-178.
Leon, J. (2008). Philippine Economic and Political Development and Philippine Muslim Unrest. Electronic Theses and Dissertations, 2004-2019. 3740.
Rakic, B. ve Radenovic T. (2013). The Effectiveness of Monetary and Fiscal Policy in Serbia. Industrija, 41, 103-122.
Romer, D. (1993). The New Keynesian Synthesis. The Journal of Economic Perspectives, 7 (1), 5-22.
Rotimi, M. E., Ekundayo, M., Akadiri ve Idoko, A. I. (2017). 68 Monetary Policy and Price Stability in Nigeria. S. S. & Academic Journal of Economic Studies, 3(2), 68–75.
Sancar, C. (2015). Para ve Maliye Politikalarının Nispi Etkinliği: Türkiye İçin Bir Uygulama. Journal of International Social Research, 8(39), 933-943.
Sargan, J. D. (1954). Wages and prices in the United Kingdom. A study in econometric methodology. P.E. Hart, G. Mills ve J. K. Whitaker (Ed.) Econometric Analysis for National Economic Planning içinde. London: Butterworth’s.
Schumpeter, J. (1955). History of Economic Analysis. London: Routlege.
Scott, A. O. (2011). Examining The Relative Effectiveness Of Monetary And Fiscal Policies In Nigeria: A integration and error correction approach. University of Benin Social Science Research Network, 15, 2-20.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB, 2022a). Açık Piyasa İşlemleri. Erişim: 14 Aralık 2022 https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB +TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Piyasalar/Acik+Piyasa+Islemleri/).
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB, 2022b). Reeskont ve Avans Faiz Oranları, Erişim: 14 Aralık 2022 https://www.tcmb.gov.tr/ wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Para+Politikasi/Reeskont+ve+Avans+Faiz+Oranlari#:~:text=Reeskont%3B%20iskonto%20edilmi%C5%9F%2C%20di%C4%9Fer%20bir,nun%2045.%20maddesine%20g%C3%B6re%20d%C3%BCzenlenmi%C5%9Ftir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB, 2022c). Zorunlu Karşılık Oranları. Erişim: 14 Aralık 2022 (https://www.tcmb.gov.tr/wps/ wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Para+Politikasi/Zorunlu+Karsilik+Oranlari/).
Umutlu, G., Alizadeh, N. ve Erkılıç, A.Y. (2011). Maliye Politikası Araçlarından Borçlanma ve Vergilerin Ekonomik Büyümeye Etkileri. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 30(1), 75-99.
Wayne, J. (2005). A Supply-Side History and The Road Ahead, http://www.wanniski.com/showarticle.asp, Erişim tarihi: 15.08.2006.
Yörükoğlu, M. ve Kılınç, M. (2012). Globalisation of the interaction between fiscal and monetary policy. BIS Papers No 67 Fiscal Policy, Public Debt and Monetary Policy in Emerging Market Economies, 335-350.