19131

6360 SAYILI KANUN’UN ETKİNLİK-VERİMLİLİK İLE HİZMETTE YERELLİK İLKELERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ: KOCAALİ İLÇESİNDE YAPILAN BİR ARAŞTIRMA

Büyükşehir belediyeleri hakkında yapılan son kanuni düzenleme “6360 Sayılı On Dörtİlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun HükmündeKararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”dur. Kanun ile birliktebirçok alanda değişiklik meydana gelmiştir. Bu değişiklikler içinde en göze çarpanı,büyükşehir belediye sınırının il mülki sınırına kadar genişletilmesi ve büyükşehir belediyesikurulan illerde il özel idarelerinin kaldırılması olmuştur. Kanun sonrasındabüyükşehir belediye sayısı 30’a ulaşmıştır. Böylece ülke nüfusunun %77’si büyükşehirlerdeyaşar hale gelmiştir.Bu çalışmanın amacı, 6360 sayılı Kanun sonrasında ortaya çıkan değişikliklerin etkinlik-verimlilikile hizmette yerellik ilkelerine olan etkilerini değerlendirmektir. Buamaçla çalışmanın birinci bölümünde etkinlik-verimlilik, ölçek ekonomisi ve hizmetteyerellik kavramları tanımlanmıştır. İkinci bölümde Türkiye’de büyükşehir belediye yönetiminortaya çıkışı ve 6360 sayılı Kanun’un büyükşehir belediye yönetimine olan etkilerideğerlendirilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise Sakarya İli Kocaali ilçesindeyarı yapılandırılmış mülakat yöntemi ile yapılan araştırmanın sonuçları aktarılmıştır.Çalışmada temelde iki soruya cevap aranmak istenmektedir. Birinci olarak, daha önceilçe belediyesi ve il özel idaresi tarafından sunulan hizmetlerin büyükşehir belediyesitarafından daha etkin ve verimli olarak yerine getirilip getirilmediği; ikincisi ise,Kanun’un katılımcılık açısından pratikte bir takım sorunlara sebep olup olmadığıdır.

AN EVALUATION OF LAW NO 6360 ON EFFECTIVENESS-EFFICIENCY AND SUBSIDIARITY PRINCIPLES: A CASE STUDY IN KOCAALİ DISTRICT

One of the recent legal regulation about metropolitan municipailites is “The Law No. 6360 on The Establishment of Fourteen Metropolitan Municipalities and Twenty-Seven Districts and Amendments at Certain Law and Decree Laws”. Two of the most striking changes by this law is enlargement of the metropolitan municipal boundary to the provincial property limit and removal of special provincial administrations in provinces founded by metropolitan municipality. After the implementation of law, the number of metropolitan municipalities increased to 30. Thus, 77 percent of country population began to live in metropolitans. The aim of this study is to evaluate the changes applied by the Law No. 6360 by effectiveness-efficiency and locality in service principles. For this purpose in the first part are defined efficiency-efficiency, economies of scale and subsidiarity the concepts. In the second part, the emergence of Metropolitan municipalities’ in Turkey and the Law No. 6360 assessed the effects of the metropolitan municipal administration. The third section of the study included the results of the semi-structured interview conducted in Kocaali in the province of Sakarya. In this study, it is basically asked to answer two questions. Firstly, the services provided by the district municipality and the provincial in the earlier, whether metropolitan municipality fulfilled more effectively and efficiently; secondly, whether the law has caused some problems in practice in terms of participation.

PDF

___

ADIGÜZEL, Şenol ve KARAKAYA Sedat, (2017). “Yerel Siyasete Etkileri Açısından 6360 Sayılı Yasa: Hatay Örneği”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 39, 2017, s. 31-56.
AKAL, Zühal, (1992). İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi: Çok Yönlü Performans Göstergeleri, (Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları No: 473, 1992).
ALTAN, Yakup ve KARACA, Ferhan, (2016). “Türk Metropoliten Şehir Yönetim Sistemindeki Değişime 6360 Sayılı Kanun’un Etkileri: Samsun Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 28, 2016, s. 553-584.
ARIKBOĞA, Erbay, (2012). “Büyükşehir Belediye Modeli ve Reform”, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 2, 2012.
ARIKBOĞA, Erbay, (2013). “Geçmişten Geleceğe Büyükşehir Belediye Modeli, Yerel Politikalar Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 3, 2013, s. 48-96.
ARSLAN, Ahmet. “Kamu Harcamalarında Verimlilik, Etkinlik ve Denetim”, http:// www.kaynakindir.com/wp-content/uploads/2013/07/Kamu-Harcamalar%C4%B1ndaVerimlilik-Etkinlik-ve-Denetim.pdf, Erişim Tarihi: (25.05.2015).
ATMACA, Yıldız, (2013). “Optimal Belediye Büyüklüğü ve Yeni Büyükşehir Belediye Yasası”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, 2013, s.168-184.
BERG L. Bruce ve LUNE Howard, (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Çev. Hasan Aydın, (Konya: Eğitim Yayınevi, 2015).
BİRİCİKOĞLU, Hale ve DUYAR Duygu, (2015). “6360 Sayılı Yasa’nın Genişleyen Büyükşehir Belediyesi Hizmet Sınırının Etkinlik ve Verimliliğe Etkisi Bağlamında Değerlendirmesi: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 4, 2015, s. 369-393.
BİNGÖL, Yılmaz ve YAZICI, Ersin ve BÜYÜKAKIN, Tahir, (2013). İl Sınırında Büyükşehir Belediye Modeli Kocaeli Deneyimi, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, (Kocaeli: Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayınları, Yayın No: 38, 2013).
ÇALÇALI, Önder, (2014). “6360 Sayılı Kanun’un Türkiye’de Yerel Yönetimler Sistemine Getireceği Değişiklikler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 4, 2014, s. 49-68.
ÇELİKYAY, Hicran, (2014). “Değişen Kent Yönetimi ve 6360 sayılı Büyükşehir Yasası”, http://setav.org/tr/degisen-kent-yonetimi-ve-6360-sayili-buyuksehir-Kanunsi/ analiz/16092, 2014a, Erişim Tarihi: (01.01.2016).
ÇELİKYAY, Hicran, (2014). “Yeni Büyükşehir Yasası Perspektifinde 2014 Yerel Seçimleri”, Seta Perspektif, Sayı: 48, Nisan 2014b.
ÇETİNKAYA, Özhan, (2014). Mahalli İdareler Maliyesi, (Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım, 2014).
DALAY, İsmail, (2012). Temel İşletmecilik Bilgileri, (Sakarya: Sakarya Kitapevi, 2002).
DEMİRKAYA, Yüksel ve KOÇ, Mesut, (2017). “6360 sayılı Kanun ile Birlikte Mahalleye Dönüşen Köylerde Değişimin Katılım Açısından Muhtarlığa Etkisi: Menteşe ve Seydikemen İlçeleri Üzerine Bir Araştırma”, Strategic Public Management Journal, Cilt: 6, Sayı: 3, 2017, s. 124-149.
DERDİMAN, Cengiz, (2012). “Türkiye’de Büyükşehir Belediyelerinin ve Bu Belediyelerin Yapılarındaki Yeni Değişikliklerin Anayasaya Uyumu Sorunu”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 2, Sayı: 1, 2012.
EKİNCİ, Hasan ve YILMAZ, Abdullah, (2012). “Kamu Örgütlerinde Yönetsel Etkinliğin Artırılması Üzerine Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 19, 2012, s. 35-50.
ERSOY, Melih, (2012). “6360 Sayılı Yasa ve Mekânsal Planlama Sorunları”, (internet erişimi,http://www.melihersoy.com/wp-content/uploads/2012/04/6360- say%C4%B1l%C4%B1-Kanun-ve-Mekansal-Planlama-Sorunlar%C4%B14.pdf.
ERYILMAZ, Bilal, (2014). Kamu Yönetimi, (Kocaeli: Umuttepe Yayınları, 2014).
GENÇ, Fatma Nihal, (2014). “6360 sayılı Kanun ve Aydın’a Etkileri”, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:1, Özel Sayı, 2014, s. 1-29.
GEZGÜÇ, Müşerref Gözde, ALDEMİR, Ceray ve UZUN, Turgay, (2016). 6360 Sayılı Kanun ve Muğla Örneği, Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri, (KAYFOR 13 Bildiri Kitabı, 2016).
GÖKÜŞ, Mehmet ve ALPERTÜRK, Hakan, (2016). “6360 Sayılı Yasa ile Köy Yönetiminden Mahalle Yönetimine Geçiş Sonrası Etkin Hizmet Sunumuna İlişkin Muhtarların Görüşü: Silifke Köyleri Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 11, 2016, s. 67-86.
GÜÇLÜ, Ali (1995). “Performans Denetiminin Unsurları Üzerine Düşünceler”, Sayıştay Dergisi, Sayı:19, 1995.
GÜNAL, Alpay, ATVUR, Senem ve OKUDAN DERNEK Kadriye, (2014). “6360 Sayılı Yasanın Yerelleşme Bağlamında Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:19, Sayı: 3, 2014, s. 55-70.
GÜRBÜZ, Mehmet, YILDIRIM, Uğur ve BELLİ Aziz, (2014). “Büyükşehir Belediye Kanunu’nun Kahramanmaraş İli Ölçeğinde Analizi”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (Özel Sayı), 2014, s.102-135.
İZCİ, Ferit ve TURAN, Menaf, (2013). “Türkiye’de Büyükşehir Belediye Sistemi ve 6360 Sayılı Yasa İle Büyükşehir Belediye Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:18, Sayı: 1, 2013, s. 117-152.
KARAASLAN, Mehmet, (2012-2013). “Nasıl Bir Yerel Yönetim? 6360 Sayılı Kanun Üzerine bir değerlendirme”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 17-18, Sayı: 26-27-28-29, 2012-2013.
KARASU, Mithat Arman, (2013). “6360 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ve Olası Etkileri –Şanlıurfa Örneği-“, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:15, Sayı: 1, 2013.
KAYPAK, Şafak ve YILMAZ, Vedat, (2016). 6360 Sayılı Yeni Büyükşehir Belediye Yasasının Etkinliğinin Ölçülmesi: Malatya Örneği, Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri, (KAYFOR 13 Bildiri Kitabı, 2016).
KELEŞ, Ruşen, (1995). “Hizmette Halka Yakınlık (Subsidiarity) İlkesi ve Yerel Yönetimler”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt: 5, Sayı:1, 1995, s. 3-14.
KILINÇ, Gökçen, (2010). “Çeyrek Asırlık Bir Tecrübe: Türkiye’de Büyükşehir Belediyelerinin Yapılanması ve Kayseri Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 19 (1), 2010.
KIRIŞIK, Fatih, (2013). “Kamu Yönetiminin Yeniden Örgütlenmesi ve Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesinde Yerellik İlkesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Metinleri, Sayı: 05, 2013.
KOCAALİ BELEDİYESİ, http://www.kocaali.bel.tr/sayfa/Kocaali-Hakkinda-3_14. html, Erişim Tarihi: (04.04.2017).
KUBALI, Derya, (1999). “Performans Denetimi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 32, Sayı: 1, 1999.
MURATOĞLU, Tahir, (2015). “Mahalli İdareler Mevzuatında 6360 Sayılı Kanunla Yapılan Değişiklikler”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 32, 2015.
MUTLUER, Kamil ve ÖNER, Erdoğan, (2009). Teoride ve Uygulamada Mahalli İdareler Maliyesi, (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2009).
OKÇU, Mithat ve Diğerleri, (2016). 6360 sayılı Kanun Sonrası Yerel Hizmetlerin Sunumunda Etkinlik, Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri, (KAYFOR 13 Bildiri Kitabı, 2016).
OKTAY, Tarkan, (2016). “6360 Sayılı Kanuna Dayalı Büyükşehir Belediye Reformunu Anlama ve Anlamlandırma”, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı:1, 2016, s 71-131.
ORHAN, Mithat, (2006). Yönetimde Verimlilik-Etkenlik ve Türk Kamu Yönetiminin Geliştirilmesi, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi, 2006).
ÖKMEN, Mustafa ve ASLAN, Recep, (2014). “Türkiye’de 6360 Sayılı Yasa ile Yeni Kurulan Büyükşehir Belediyeleri: Manisa Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 1, Özel Sayı, 2014, s. 88- 101.
ÖNEZ, ÇETİN Zuhal, (2015). “Türkiye’de İl Özel İdaresi Sisteminin Dönüşümü ve 6360 Sayılı Kanun’un Dönüşüme Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2, 2015, s. 247-266,
ÖZER, Hüseyin, (1997). Kamu Kesiminde Performans Denetimi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, (Ankara: T.C. Sayıştay 135. Kuruluş Yıldönümü Yayınları, 1997).
PROKOPENKO, Joseph, (1992). Verimlilik Yönetimi Uygulamalı El Kitabı, Çeviren Olcay Baykal ve diğerleri, (Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, 1992).
SAKARYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ STRATEJİK PLANI, (2015). http://www. sakarya.bel.tr/uploads/stratejik/d9vGhDlLXh.pdf, Erişim Tarihi:(02.04.2017).
SAKINÇ, Süreyya, (2014). Yerel Yönetimler Maliyesi, (Ankara: Orion Kitabevi, 2014).
TEKİN, Ömer Faruk ve SÖYLEMEZ, Adnan, (2016). Türkiye’de Büyükşehir Yönetimi ve 6360 Sayılı Yasanın Getirdiği Değişim: Konya Örneği, Kamu Yönetiminde Değişimin Yönü ve Etkileri, (KAYFOR 13 Bildiri Kitabı, 2016).
TOPAL, Kadir, (2005). Optimal Yerel Yönetim Büyüklüğüne Kuramsal Yaklaşım, (Ed.) ÖZGÜR, H. VE KÖSECİK, M., Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-I, (Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2005).
TOPAL, Kadir, (2011). “Kırsal Belediyelerde Optimal Büyüklüğü Belirlemeye Yönelik Bir Model Denemesi: Trabzon Örneği”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: XXXI, 2011, s. 367-380.
TUİK, https://tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr, Erişim Tarihi: (04.04.2017).
TÜRKİYE NÜFUSU, http://www.nufusune.com/ Erişim Tarihi: (21.04.2017).
TÜRKDOĞAN, Orhan ve GÖKÇE, Orhan, (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi, (Konya: Çizgi Kitabevi, 2015).
UÇAR, Ahmet, (2004). “Belediye Hizmetlerinin Etkinliği Açısından Hizmette Yerellik (Subsidiarite) İlkesi İle Yönetişim (Governance) Kavram Üzerine Bir İnceleme”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler, Cilt: 2, Sayı: 1, 2004.
ULUSOY, Ahmet ve AKDEMİR, Tekin, (2014). Mahalli idareler, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2014).
ÜNAL, Işıl, (1989). “Verimliliğin Önemi ve Eğitim ile İlişkisi”, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 1, 1989.
YERELNET, http://www.yerelnet.org.tr Erişim Tarihi: (21.04.2017).
YETER, Enis, (1992). “Yerel Yönetimler Üzerine Düşünceler”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:1, Sayı: 4, 1992, s.13-21.
YILDIRIM, Arzu, (2014). “Yerellik İlkesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”, The Journal of Academic Social Science Yıl: 2, Sayı: 5, 2014, s. 130- 140.
YILDIRIM, Uğur, GÜL, Zehra ve AKIN, Soner, (2015). “İl Mülki Sınırı Büyükşehir Belediye Modelinin Getirdiği Yenilikler”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2015.
YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan, (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016).
ZEYREKLİ, Sedef ve EKİZCELEROĞLU, Rengül, (2007). “Avrupa Birliği Bağlamında Hizmette Yerellik (Subsidiarite) İlkesi ve İlkenin Türkiye Açısından Ele Alınışı”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:16, Sayı: 3, 2007, s.29-48.
3030 Sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, (1984). T.C. Resmi Gazete, 18453, 9 Eylül 1984.
6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi ilçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnameler Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (2012). T.C. Resmi Gazete, 28489, 6 Aralık 2012.
6447 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, (2013). T.C. Resmi Gazete, 28595, 14 Mart 2013.