YOĞUN BAKIMDA, KLİNİKLERDE HASTANE ENFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ VE EL HİJYENİ

Hastane enfeksiyonları tüm dünyada görülen önemli bir sorundur. Yoğun bakım ünitelerinde gelişme sıklığı hastanelerin diğer birimlerine göre yaklaşık iki kattan daha fazladır. Hastane infeksiyonları mortalite ve morbiditenin artmasına, hastanede kalış süresinin uzamasına, maliyetin artmasına neden olmaktadır. Hastane enfeksiyonlarının önlenmesinde en ucuz, en kolay, en etkili yöntemin el hijyeni olduğu bilinmesine rağmen sağlık çalışanları arasında el hijyeni uyumunun oldukça düşük olması dikkat çekicidir. El hijyenine uygunsuzluğun nedenleri arasında sabun ya da kağıt havlu bulunmaması, unutkanlık, zaman yetersizliği, alkol bazlı el dezenfektanlarına kolay ulaşamama sayılabilir. El hijyenine uyumun arttırılması hastane enfeksiyonlarının azaltılmasında önemli rol oynar. Bu nedenle el hijyenine uyumu arttırmak amacıyla kurumlar el hijyenine uyumu artıracak etkin stratejiler geliştirmelidir. El hijyenini olumsuz etkileyecek faktörlerin belirlenmesi, el hijyeni için gerekli malzemelerin temin edilmesi ve sürekliğinin sağlanması, çalışanların motive edilmesi gibi düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Bu derlemede, yoğun bakım ünitelerinde ve kliniklerde hastane enfeksiyonlarının geliştiği bilgisine rağmen el hijyenine uyumu olumsuz etkileyen faktörlere ve el hijyenine uyum oranlarının yükseltilmesinde rol oynayan stratejilere değinilmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Hastane enfeksiyonları, yoğun bakım, klinik, el hijyeni uyumu

PDF

___

1. Dünya Sağlık Örgütü. The burden of health care-associated infection woldwide.2016. Available from: http://www.who.int/gpse/country_work/burden_heai/en/ Erişim: 05.05.2019.
2. Doğanay M, Ünal S, Şardan Y. Hastane Enfeksiyonu Tanı Kriterleri.Hastane İnfeksiyonları Kitabı. Bilimsel Tıp Yayınevi;2013.215-253.
3. Macias A,Leon P. Infectıon Control: Old Problems and New Challenges. Archieves of Medical Research.2005; 36: 637-645.
4. Khan A, Baig F, Mehboob R. Nozocomiyal infections: Epidemiology, Prevention, Control and Surveillance. Asian Pasific Journal of Tropical Biomedicine; 2017. 7(5):478-482.
5. Garner JS, Jarvis WR, Emori TG, Horan TC, Hughes JM. CDC definitions for nosocomial infections. Am J Infect Control;1988.16:128-40.
6. Yüceer S, Demir S. Yoğun Bakım Ünitesinde Nozokomiyal Enfeksiyonların Önlenmesi ve Hemşirelik Uygulamaları, Dicle Tıp Dergisi 2009;36:226-233.
7. Yurttaş A, Kaya A, Engin R. Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesindeki El Hijyeni Uyumu ve Hastane Enfeksiyonlarının İncelenmesi. HSP;2017; 4(1):1-7.
8. Watson J. Role of multimodal educational strategy on healthcare workers hadwashing, American Journal of Infection Control. 2016; 44:400-4.
9. Dünya Sağlık Örgütü. Prevention of hospital-acquired infections. WHO/CDS/CSR/EPH/2002.12. Erişim Tarihi: 05.05.2019
10. Ulusal Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonlar Sürveyans Rehberi. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ankara 2017.
11. Karasu D, Yılmaz C, Durmuş G, Özer D, Çağlayan Ü, Karaduman İ, Asan A. Yoğun Bakım Ünitesinde Uzun Süre Tedavi Edilen Kritik Durumdaki Hastalarda Sağlık Bakımı İle ilişkili Enfeksiyonların Değerlendirilmesi. Klimik Dergisi 2016;29(2):71-6.
12. Cohen B,Saıman L, Cımıottı J, Larson E.Factors associated with hand hygiene practice in two neonatal intensive care units. Pediatr Infect Dis J. 2003; 22(6):494-499.
13. Halim M,Eyada I, Tongun R. Prevelance of multi drug drug resistant organisms and hand hygiene compliance in surgical NICU in Cairo University Specialized Pediatric Hospital. Egyptian Pediatric Association Gazette2018; 66:103-111.
14. Akalın E. Sağlık Hizmeti İlişkili İnfeksiyonların Önlenmesinde Stratejik Yaklaşımlar. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2016;20(1):69-70.
15. Rios N, Aguilera G. Nurses perceptions of reasons for persistent low rates in hand hygiene compliance. Intensive and Critical Care Nursing 2017; 42:17-21.
16. Günaydın M. Hastane Enfeksiyonları ve El Hijyeni. 24. DAS Eğitim Semineri, Karamanoğlu Mehmet bey Üniversitesi Konferans Salonu, Karaman 2013.
17. Artan Y, Sözeri, İ, Akyol A. Yoğun Bakımda Çalışan Sağlık Personelinin El Hijyeni Uyumunun Değerlendirilmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2018; 22(1):10-18.
18. Güner R. El Hijyeni. İnfeksiyon Kontrol Hekim ve Hemşireleri için Güncelleme Kursu. Hastane Enfeksiyonları Dergisi 2016;20(1):46-47.
19. Nematian S,Palenik C, Mirmasoudi S, Hatam N, Askarian M.Comparing knowledge and self-reported hand hygiene practice with direct observation among Iranian hospital nurses. AmericanJournal of Infectıon Control. 2017; 45: e65-e67.
20. Dünya Hasta Güvenliği Birliği Sağlık Hizmetlerinde El Hijyeni Konulu DSÖ Kılavuzu (Gelişmiş Taslak) Nisan2006. https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/4114/saglikhizmetlerindeelhijyenikonuludsokilavuzupdf. Erişim Tarihi: 10.06.2019
21. Bulut A, Bulut A, Yiğitbaş Ç, Tuncay S. Hand hygıene attidues of health care staff working in intensive care unit of a state hospital. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2017; 74(2):139-146.
22. Kaya Ş, Kaçmaz Z, Çetinkaya N, Kaya Ş, Temiz H, İnalcanM. Assessment of Knowledge and Behavior on Hand Hygıene in Health Care Workers, Erciyes Med J2015; 37(1):26-30.
23. Wetzker C, Bunte- Schönberger K, Walter J, Pilarski G, Gastmeier P. Compliance with hand hygiene: reference data from the national hand hygiene campaign in Germany. Journal of Hospital İnfection2016; 92:328-331.
24. Karaoğlu M, Akın S. Hemşirelerin El Yıkama Alışkanlıklarına İlişkin Görüşleri ve El Hijyeni Uyum Oranlarının Değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2019; 16(1):33-40.
25. Chakravarthy M et.al. The impact of the International Nosocomial Infection Control Consortium (INICC) multicenter, multidimensional hand hygıene approach in two cities of India. Journal of Infection and Public Health 2015; 8:177-186.