Mudanya formasyonunun sedimantolojisi: Gilbert türü yelpaze gelişimini kontrol eden depolanma olayları (Orta-Geç Miyosen, Marmara Denizi güneyi)
Bu çalışma, Miyosen yaşlı Mudanya Havzasının silisiklastik çökellerinin depolanma özelliklerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır, incelenen yörede hacımsal olarak en fazla bulunan silisiklastik çökeller çalışmada Mudanya formasyonu olarak adlandırılmıştır. Bu formasyon, Mudanya ilçesi civarında Taştepe bazaltı olarak adlandırılan birimin üzerinde uyumsuzlukla yer almakta olup, kalınlığı ve yanal devamlılığı güneye doğru artarak devam etmektedir. Formasyon, Bursa-Karacabey karayolu civarında yüzeylenen beyaz gölsel kireçtaşları ile yanal ve düşey geçişli olarak örtülür. Mudanya formasyonu fiziksel özelliklerine göre Adatepe ve Köy üyeleri olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Üç lokasyonda alınan ölçülü stratigrafik kesitlerde, Miyosen yaşlı silisiklastik çökellerin düşey fasiyes değişimleri belirlenmiştir. Buna göre, moloz akış süreci (A litofasiyesi), menderesli akarsu süreci (B litofasiyesleri) ve göl içine boşalan akarsu süreci (C litofasiyesleri) çökelleri tanımlanmıştır. Yelpaze deltası özelliğindeki Mudanya formasyonu silisiklastiklerinin su üstü ve su altı bölümleri fasiyes analizleri ile belirlenmiştir. A ve B litofasiyesleri yelpaze deltasının su üstü bölümünü (alüviyal yelpaze), C litofasiyesleri ise su altı bölümünü (delta) oluşturmaktadır. Menderesli akarsu fasiyesi özelliğindeki B litofasiyesinin ölçülü kesitlerde dört kez tekrarlanmalı olduğu gözlenmiştir. Her bir B alt litofasiyesinin bir diğeri ile olan ilişkisinin aşınmalı oluşu Orta Miyosen'deki paleoklimatolojik değişimlerden kaynaklanan kanal göçüne bağlanmıştır. Mudanya formasyonu içindeki düzlemsel çapraz tabakalı kumtaşlarında yapılan ölçümde Orta-Geç Miyosen'deki paleoakıntının genel yönünün ENE' dan WSW' ya doğru olduğu belirlenmiştir. Mudanya formasyonu, gölsel özellikteki beyaz laminalı kireçtaşından oluşan Çamlık formasyonu ile yanal ve düşey geçişlidir. Bu da, geniş alanlarda yayılım gösteren Mudanya formasyonu Köy üyesinin büyük bir göl sistemi içinde çökeldiğini göstermektedir. Orta - Geç Miyosen zaman aralığında oluşan Mudanya yelpaze deltası, noktasal olarak alüviyal yelpazeden beslenen ve kıyı yamacı derin olan bir göl sistemi içinde kendi ataletiyle daha fazla etkilenen Gilbert türü özelliğini göstermektedir.
Sedimentology of Mudanya formation: Depositional processes controlling the development of Gilbert type fan delta (Middle-Late Miocene, south of Marmara Sea)
This study was performed to investigate the depositional characteristics of the Miocene siliciclastic sediments in Mudanya Basin. In this study, volumetricly, the most abundant siliciclastic sediments in the studied region are named as Mudanya formation. This formation unconformably lies on a unit known as Taştepe basalt around the district of Mudanya and its thickness and lateral continuity increase towards the south. It is laterally and vertically covered by the white lacustrine limestones in the vicinity of Bursa-Karacabey highway. Mudanya formation consists of two members, namely the Adatepe and Köy members on the basis of their physical characteristics. Vertical facies changes of Miocene siliciclastic sediments were determined through three measured stratigraphic sections,. According to these measurments, debris flow process (Lithofacies A), meandering river process (Lihtofacies B) and processes of stream discharging into lake (Lithofacies C) were identified. Subaerial and aerial portions of the siliciclastics involved by the Mudanya formation with fan delta character, were determined by facies analyses^ Lithofacies A and B form the aerial portion (alluvial fan), while the Lithofacies C forms the subaerial portion of the - fan delta. It was observed that the Lithofacies B with meandering river character, occurs repeatedly four times in the measured sections. It was concluded that the erosional interrelationship of each subfacies B, resulted from the channel migration arising from the paleoclimatologic changes during the Middle Miocene. The measurements carried out in the planar cross-bedded sandstones of the Mudanya formation indicated that the general direction of the paleocurrent in the Middle-Late Miocene was from ENE towards WSW. The Mudanya formation is in lateral and vertical transition with the Çamlık formation which consists in turn, of white, laminated lacustrine limestone. This situation shows that the Köy member of the Mudanya formation had been deposited in a large system of lakes. The Mudanya fan delta, deposited during the Middle-Late Miocene, indicates that its alluvial member has been locally deposited in a large system of lakes. These fan delta shows the characteristics of a Gilbert type delta that has been fed from a point in an alluvial fan, and more affected due to its own inertia in a system of lakes having steep shore slopes.
