KILLARI YOLUNMUŞ MAYMUN ROMANINDA DRAMATİK İRONİ

Dramatik ironi, özellikle kurmacaya dayalı metinlerde aktif rol oynayan bir ironi türü olarak dikkat çekmektedir. Edebî metinlerdeki paradoksların ve karakterlerin zaaflarının ortaya çıkarılmasında yardımcı unsur olarak görev yapan dramatik ironi özellikle roman ve tiyatro türünde etkin bir şekilde kullanılabilmektedir. Türk edebiyatında dramatik ironinin en bariz örneklerini görebildiğimiz romanlardan olan Kılları Yolunmuş Maymun, Güney Dal tarafından kaleme alınmış bir eserdir. Özellikle Türk edebiyatında ‘Tutunamayanlar’ romanına olan benzerliği ile dikkat çeken bu roman, başta dramatik ironi olmak üzere romantik ironi, sözlü ironi gibi diğer ironi türlerini de yoğun bir şekilde barındırmaktadır. Romanın başkişisi konumunda olan ve anlatıcı tarafından çift kimlikli bir biçimde verilen Ömer Kul karakteri dramatik ironinin merkezinde yer almaktadır. Bu makalede dramatik ironiye ilişkin teorik bir çerçeve sunulmuş ve bu bağlamda Güney Dal’ın ‘Kılları Yolunmuş Maymun’ romanında dramatik ironinin nasıl yer aldığı örneklerle incelenerek dile getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İroni, dramatik ironi, Türk romanı

DRAMATIC IRONY IN “KILLARI YOLUNMUŞ MAYMUN” NOVEL

Dramatic irony attracts notice as a kind of irony that has an active role in texts especially fictional texts. Dramatic irony function as a subsidiary factor in revealing weakness of characters and paradoxes in literal texts can be used actively especially in novels and theatre. Kılları Yolunmuş Maymun that is among the novels in which the most obvious samples of dramatic irony in Turkish Literature can be seen is a novel written by Güney Dal. This novel that attracts notice by the similarity with “Tutunamayanlar” in Turkish Literature, harbours various kinds of irony as verbal, romantic and especially dramatic irony. The character of Ömer Kul who is protagonist of the novel and represent double identity takes part in the centre of dramatic irony. In this article, a theoretical frame about dramatic irony has been presented and in this context, it has been analyzed dramatic irony in novel of Güney Dal’s “Kılları Yolunmuş Maymun” by samples.

Keywords:

Irony, dramatic irony, Turkish novel,

PDF

___

A.F., Scott (1979). Current Literary Terms, A Concise Dictionary. Londra: The Macmillian Press Ltd.
Abrahams, Meyer Howard (1999). A Glossary of Literary Terms. Boston: Heinle&Heinle Thomas Learning.
Dal, Güney (1988). Kılları Yolunmuş Maymun. İstanbul: İnter Yayınları.
Ecevit, Yıldız (2013). Kurmaca Bir Dünyadan. İstanbul: İletişim Yayınları.
Frye, Northrop (2008). Kudretli Kelimeler-Kitab-ı Mukaddes ve Batı Edebiyatı Üzerine İkinci Bir İnceleme, Selma Aygül Baş (çev.), İstanbul: İz Yayıncılık.
Muecke, Douglas Colin (1969). The Compass of Irony. Londra: Methuen & Co. Ltd. Publishing.
Muecke, Douglas Colin (1978). The Critical Idıom: Irony. Bristol: Methuen&Co. Ltd. Publishing.
O’connor, William Van (2009). “İroni”. Princeton Encyclopedia of Poetry and Poetics, edt. Alex Preminger, Princeton University, 1972, Kitap-lık Aylık Edebiyat Dergisi İçinde, çev. Yurdanur Salman-Deniz Hakyemez, S.123.
Tekinay, Aslı (2004). “Playing With Dramatic Irony: Harold Pinter’s Games With The Audience”. Image, Metaphor and Irony as Centralising/De-centralising Devices in Contemporary British and American Literature Symposium İstanbul, Özlem Öğüt-Oya Berk (Edt.), İstanbul:Yaşar Matbaası.
Wood, James (2010). Kurmaca Nasıl İşler. Ekin Bodur (çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.