EDEBİ METİNLERDEKİ EDİMSİZ KARAKTERLER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Felsefik düzlemde insan bilincinin bir amaca yönelik davranış biçimi “edim” olarak tanımlanırken, bilincin amaçsız olarak sürüklendiği davranış biçimine ise “edimsizlik” denir. Edebi dünyadaki karakter yaratımları genel olarak edimli bir davranış biçimi sergilerken nadiren de olsa bazı karakterlerin edimsiz olarak kurgusal dünyanın içerisinde salındığı görülmektedir. Edebi dünyadaki edimsiz karakterlere girmeden önce edimsizliğin sadece karakterle sınırlı olmadığını belirtmek gerekir. Temel anlamı olaysızlık anlamına gelse de edebi perspektifte uyumsuzluk ve nedensizlik olarak metne yansır. Bu bir karakter olabileceği gibi tüm karakterleri de kapsayabilir hatta yaratılan dünyanın tamamını da için alabilir. Edebi dünyada her karakterin bir işlevi vardır ya da her karakter insani bir davranışı yansıtacak şekilde edimlidir şeklindeki söylem sınırlıdır ve genel-geçer bir kabuldür. Aslında gerek gerçek gerekse kurmaca dünyadaki karakterler edimsizliğe sürüklenebilir. Karakteri bu edimsizliğe iten şey nedir ya da nelerdir? Burada temel problem ontolojik olarak görünse de toplum sosyolojisi önemli etkendir. Toplum içerisinde farklı olarak görülen ötekileştirilen, yabancılaştırılan karakterler yaşadığı çevreye karşı uyumsuz, nedensiz ve edimsiz davranarak tepkilerini gösterirler. Bunu yaptıklarında ise karşınıza ikiye bölünmüş bir bilinç ya da tamamen edimsizleşmiş karakterler çıkar. Bu bağlamda makale de ikiye bölünen karakterin bilincinden hareketle dünya edebiyattaki edimsiz karakterlerin bazıları irdelenerek edimsizlik üzerine bir yol haritası çıkarılmaya çalışılacaktır.

AN EXAMINATION OF THE VIRTUAL CHARACTERS IN LITERARY TEXTS

On the philosophical level, the behaviour of human consciousness for a purpose is defined as “act” while the behaviour in which consciousness drifts aimlessly is called “virtuality”. While character creations in the literary world generally exhibit a permed behaviour, it is seen that some characters released in a fictional world. Before dealing with the virtual characters in the literary world, it is necessary to mention that the virtuality is not limited to the character. Its basic meaning is uneventfulness, but in the literary perspective, it is reflected in the text as disharmony and arbitrariness. This could be a character, or it could involve all the characters, or even get the entire created world. In the literary world, each character has a function, or every character is acted to reflect a humanitarian behavior, but this discourse is limited and is a general acceptance. In fact, both real and fictional characters can be dragged into the world of virtuality. What is the thing that pushes the character to this virtuality? The main problem here is seen as ontological, but sociology is also a significant factor. The characters that are alienated, marginalized and seen differently in society, show their reactions by behaving without harmony with the ambiance they live in, without reason and without virtuality. When they do this, you will encounter consciousness or completely virtual characters who are divided into two. In this context, some of them in impelling characters in literature will be examined based on the consciousness of the character divided in the article and try to plan the path map of on the virtuality in world literature.

___

  • Beckett, Samuel (1998). Mercier ile Camier. Uğur Ün (çev.). İstanbul: Ayrıntı.
  • Beckett, Samuel (2012). Watt. Uğur Ün (çev.). İstanbul: Ayrıntı.
  • Calvino, İtalo (2000). İkiye Bölünen Vikont. Rekin Teksoy (çev.). İstanbul: Can.
  • Camus, Albert (2003). Yabancı. Vedat Günyol (çev.). İstanbul: Can.
  • Camus, Albert (2009). Başkaldıran İnsan. Tahsin Yücel (çev.). İstanbul: Can.
  • Erhat, Azra (1996). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi.
  • Gide, Andre (1989). Vatikan’ın Zindanları. Tahsin Yücel (çev.). İstanbul: Can.
  • Girard, Rene (2005). Günah Keçisi. Işık Ergüden (çev.). İstanbul: Kanat.
  • Горин, Григорий (2015). Забыть Герострата!. Москва:издательства Эксмо. (Gorin, G. 2015. Herostratos Unutulsun!, Moskova: Eksmo.
  • Koltes, Bernard Marie (2003). Koltes: Seçme Oyunlar. Ayça Akarçay, Işık Ergüden (çev.). Ankara: Dost.
  • Mc”donald, Ronan (2006). The Cambridge Introduction to Samuel Beckett, Cambridge University Press.
  • Sartre, Jean Paul (1999). Duvar. Eray Canberk (çev.). İstanbul: Can.
  • Shayegan, Daryush (1991). Yaralı Bilinç. Haldun Bayrı (çev.). İstanbul: Metis.
  • Stevenson, Robert Louis (1998). Dr. Jekyll ve Mr. Hyde. Zarife Laçinler (çev.). İstanbul: Cumhuriyet.