ARZULAYAN İLE ARZULANAN ARASINDA: FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL’İN AŞK TEMALI ŞİİRLERİNDE ARZU MODELİ

Edebi olguların içsel bağıntılarına yönelen ve bu bağıntıları belli yasalar etrafında değerlendirmeyi hedefleyen çağdaş eleştirmenlerden René Girard, bu çerçevede, arzu modeli adıyla bilinen ve edebi eserlerin sözdizimini bir arzu bağıntısı etrafında çözümlemeyi hedef olarak belirleyen bir yöntem ortaya koyar. Bu yönteme göre eserlerin sözdiziminde her zaman bir arzulayan özne, bir de arzulanan nesne bulunur. Bazı eserlerde ise zaman zaman özne ile nesnenin arasına, özneyi arzuya davet eden veya öznede arzu uyandıran bir dolayımlayıcı dâhil olur. Dolayımlayıcının bulunduğu eser, Girard’a göre arzu mekanizmasını daha net bir şekilde belirdiği için daha gerçekçi bir konum elde eder. Dolayımlayıcının bulunmadığı arzu modeli düz çizgisel, bulunduğu arzu modeli ise üçgen şekilde belirir. Bu ikinci şekildeki arzu modelini Girard, mimetik arzu, metafizik arzu, üçgen arzu gibi ifadelerle imler. Ayrıca düz çizgisel arzu modelinin bulunduğu eserleri romantik yapıt; üçgen arzu modelinin bulunduğu eserleri de romansal yapıt şeklinde de adlandırır. Bu çalışmada, genel olarak memleketçi edebiyatın, özel olarak ise Beş Hececiler’in önde gelen temsilcilerinden Faruk Nafiz Çamlıbel’in aşk temalı şiirlerine Girard’ın arzu modeli yöntemi ışığında bakacağız ve söz konusu şiirlerin sözdizimsel yapısının figürlerine ve bağıntılarına ışık tutmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler:

Arzu modeli, üçgen arzu, düz çizgisel arzu, özne, nesne, dolayımlayıcı, şiir, aşk, figür

BETWEEN WILLER AND DESIRED: DESIRE MODEL IN FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL’S POEMS WHICH HAVE LOVE THEME

René Girard, a contemporary critic and aiming at the internal relations of literary phenomena and evaluating these associations around certain legalities, puts forward a method known as the desire model that aims to solve the syntactic of literary works around a desire connection. According to this method, there is always a willer subject and a desired object in the syntax of works. In some works, an occasional interjector is included between the subject and the object, inviting the essence to the desire or inducing desire in the subject. According to Girard, the work in which the transducer is located achieves a more realistic position as it clarifies the desire mechanism more clearly. The desire model without the transducer is linear and the desire model is triangular. This second pattern of desire is expressed by Girard as mimetic desire, metaphysical desire, triangular desire. In addition, the works of flat linear desire model are romantic work; the works of the triangular desire model are also called the romantic work. In this study, we will look at the love-oriented poems of Faruk Nafiz Çamlıbel, one of the most prominent representatives of the homeland literature and Beş Hececiler, in the light of Girard's method of desire model and try to shed light on the figures and the connections of the syntactic structure of the poems.

Keywords:

Desire model, triangular desire, flat linear desire, subject, object, interjector, poem, love, figure,

PDF

___

Barthes, Roland (2008). Dilin Çalışma Sesi, Çev. Ayşe Ece-Necmettin Kâmil Sevil-Elif Gökteke, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Birinci, Necat (1993). Faruk Nafiz, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Çamlıbel, Faruk Nafiz (2005). Han Duvarları, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Enginün, İnci (2009). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Ergiydiren, Sevinç (2007). Eleştiride Fenomenolojik Yaklaşımlar, Ankara: Hece Yayınları.
Girard, René (2013). Romantik Yalan ve Romansal Hakikat: Edebi Yapıda Ben ve Öteki, Çev. Arzu Etensel İldem, İstanbul: Metis Yayınları. Jahn, Manfred (2012). Anlatıbilim, Çev. Bahar Dervişcemaloğlu, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kaplan, Mehmet (2013). Tanpınar'ın Şiir Dünyası, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kaplan, Mehmet (2009). Şiir Tahlilleri 2: Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Lacan, Jacques-Alain-Miller, Jacques-James Hulbert, “Desire and Interpretion of Desire in Hamlet”, Yale French Studies, No. 55/56, P. 11-52.
Moran, Berna (2007). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul: İletişim Yayınları.
Somay, Bülent (2007). Bir Şeyler Eksik, İstanbul: Metis Yayınları.
Şen, Cafer (2017). “Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Aşkın Haller/Fenomenolojisi (Görüngüsü) Üzerine Bir İnceleme”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, Cilt: 9, Sayı: 17, S.186-206.
Todorov, Tzvetan (2008). Poetikaya Giriş, Çev. Kaya Şahin, İstanbul: Metis Yayınları.
Todorov, Tzvetan (2010). Yazın Kuramı: Rus Biçimcilerinin Metinleri, Çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Tuzgöl, Kâmil (2018). “Lacanyen Psikanalitik Kuram ve Öznenin Konumu”, Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, S. 41-53.
Wellek, René-Warren, Austin (1949). Theory of Literature, New York: HBC.