Mimaride Minyatürlerin Belge Niteliğinde Kullanımı Üzerine

Özet Kitap sanatları içinde metni betimleyen çalışmalar olarak görülen minyatürler, genel olarak bir metne bağlı, saray ve çevresi için tasarlanmış kitap resimleridir. Saray Nakkaşhanesinde çalışılan minyatürler klasik üslup dışında özgün, yaratıcı tasarımlar olarak da üretilmişlerdir. Sanatsal değerlerinin yanı sıra mimaride ve birçok farklı disiplinde belge niteliği özelliği de taşıyan minyatürler, restorasyonlarda olduğu kadar sürdürülebilir mimari çalışmalarında da önemli belgelerdir. Minyatürlerin, belge niteliklerinin öne çıkacak şekilde kullanılmamasının nedeni bu konuda çalışacak yeterli sayıda uzmanın bulunmamasıdır. Dünya üzerinde projelerin belge kabullerinde fotoğraf, pul vb. sanat eserleri resmi belge niteliği taşıdığı kabul edilerek kullanıldığı halde, minyatürler aynı özelliği taşıyan belgeler olarak kabul görmemektedir. Türkiye sınırları içinde, koruma altına alınmış yapıların tescil belgelerinde hiç minyatür örneği kullanılmamış olması, restorasyon belgesi olarak mimari restorasyon projelerinde yer almamış olması bu konuda eksikliği sergilemektedir. Makalede minyatürlerin mimari belge olarak önemi ve nasıl çözümlenmesi gerektiği konusunda öneriler getirilmiştir.

___

  • Adıgüzel Toprak, F. (2015). “Minyatürde ‘Çizgi’, Rızâ-yi Abbâsî'nin Tek Sayfa Minyatürleri”. Art-Sanat 3, 109-121.
  • Adıgüzel Toprak, F. (2007). Arifi’nin Süleymannmesi’ndeki Minyatürlerde Saltanata İlişkin Simgeler. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yayınları. (Yayınlanmış Sanatta Yeterlik tezi)
  • Atasoy,N. (2015) Beyan-I Menazil- Sefer-İ Irakeyn Matrakçı Nasuh .İstanbul: Masa Yayınları
  • Ayvazoğlu, B. (1989). İslâm Estetiği ve İnsan, İstanbul: Çağ Yayınları.
  • Dinçer, K.(1994) İzmir Ve Ege’den Mimari İzlenimler. İtalya, AmilcarePizzi SpA
  • Günay,R. (1992). “Süleymanname Minyatürlerinde Mekân Ve Anlatım Teknikleri”. Topkapı Sarayı Müzesi Yıllık 5, 56-159
  • Nasuh, M.( 16.YY.). Beyan-I Menazil- Sefer-İ Irakeyn. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Kütüphane ve Dökümantasyon Daire Başkanlığı Nadir Eserler Kütüphanesi.
  • Pakalın, M.Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü III. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları Renda, G.(977). Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları Yurdaydın, H.G. (1976). Nasuhü’s-Silahı (Matrakçı)’Nın Beyan-I Menazil-İ Sefer-İ Irakeyn-İ Sultan Süleyman Han. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi