Türkiye’de Döviz Kuru ve Faiz Oranı Arasındaki Etkileşim: Türkiye için Ampirik Kanıtlar

Döviz kurlarının istikrarı ekonomik istikrarın önemli bir belirleyicisidir. Finansın küreselleşmesi sonucu sermaye giriş çıkışlarının hız kazanması, döviz kurlarında aşırı dalgalanmalar meydana getirmekte ve döviz kurlarına ilişkin belirsizliği arttırarak ileriye dönük tahmin yapmayı oldukça güçleştirmektedir. Teorik bilgiye göre döviz kurları ve faiz oranları arasında sıkı bir ilişki söz konusudur ve sermayenin faize duyarlılığının yüksek olduğu ülkelerde para politikası aracılığıyla kurdaki dalgalanmaları sınırlandırmak mümkün olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de para politikası faiz oranı ve piyasa faiz oranlarının döviz kurları üzerindeki etkilerini ampirik olarak sorgulamaktır. Bu bağlamda nominal döviz kuru ile para politikası faiz oranı, ortalama fonlama maliyeti ve gösterge faiz oranı arasındaki dinamik ilişkiler, VAR metodolojisi ve ARDL sınır testi aracılığı ile 2011:01 ile 2018:05 dönemine ait aylık veriler kullanılarak araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar TCMB’nin resmi politika faiz oranları (politika faizi ve ortalama fonlama maliyeti) ile nominal döviz kuru arasında ne kısa ne de uzun dönemde anlamlı bir ilişki olmadığına işaret etmektedir. Buna karşın, piyasa faizi olarak modele dahil edilen gösterge tahvil faizi ile nominal döviz kuru arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde, merkez bankasının piyasa faiz oranlarını resmi faiz oranları ile yönlendirmek suretiyle döviz kurlarını dolaylı yoldan etkileyebileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Döviz Kuru, Faiz oranı, ARDL Sınır Testi

The Interaction Between Exchange Rates and Interest Rates in Turkey: Empirical Evidences for Turkey

PDF

___

Ayla, Dilara. 2019. “Türkiye’de Faiz Oranı ve Döviz Kuru İlişkisi Üzerine Bir Araştırma.” Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9.17 : 289-308.
Baig, M. Taimur ve Goldfajn, M. Ilan. 1998. “Monetary Policy in the Aftermath of Currency Crisis: The Case of Asia.” International Monetary Fund Working Paper No. 98-170.
Basurto, Gabriela ve Ghosh, Atish. 2001. “The Interest Rate-Exchange Rate Nexus in Currency Crises.” International Monetary Fund Staff Papers 47: 99-121.
Cho, Dongchul ve West, Kenneth D. 2003. Interest Rates And Exchange Rates in the Korean, Philippine, and Thai Exchange Rate Crises. In Managing Currency Crises in Emerging Markets (Pp. 11-36). University of Chicago Press.
Cumby, Robert E. ve Obstfeld, Maurice. 1982. “International Interest-Rate and Price-Level Linkages under Flexible Exchange Rates: A Review of Recent Evidence.” NBER Working Paper No. 921 (Also Reprint No. r0567).
Dickey, David A. ve Fuller, Wayne A. 1981 “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root.” Econometrica 49: 1057-72.
Dornbusch, Rudiger. 1976. “Expectations and Exchange Rate Dynamics.” Journal of Political Economy 84(6): 1161-1176.
Engle, Robert F. ve Granger, Clive W. J. 1987. “Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing.” Econometrica 55 (2), 251-276.
Frankel, Jeffrey A. 1979. “On The Mark: A Theory of Floating Exchange Rates Based on Real İnterest Differentials.” The American Economic Review 69(4): 610-622.
Furman, Jason ve Stiglitz, Joseph E. 1988. “Economic Crises: Evidence and Insights from East Asia.” Brookings Papers on Economic Activity 2: 1–35.
Granger, Clive W. J. 1969. “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods.” Econometrica: Journal of the Econometric Society 424-438.
Granger, Clive W. J. ve Newbold, Paul (1974). “Spurious Regressions in Econometrics.” Journal of Economics, 2, 111-20.
Gül, Ekrem. Ekinci, Aykut ve Özer, Mustafa. 2007. “Türkiye’de Faiz Oranları ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1984–2006.” Iktisat Isletme ve Finans 22(251): 21-31.
Johansen, Søren. 1988. “Statistical Analysis of Cointegration Vectors.” Journal of Economic Dynamics and Control 12 (2-3), 231-254.
Johansen, Søren. ve Juselius, Katarina. 1990. “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Applications to the Demand for Money.” Oxford Bulletin of Economics and Statistics 52 (2), 169-210.
Karaca, Orhan. 2005. “Türkiye'de Faiz Oranı ile Döviz Kuru Arasındaki Ilişki: Faizlerin Düşürülmesi Kurları Yükseltirmi?”. Discussion Paper, No. 2005/14, Turkish Economic Association, Ankara.
Kraay, Aart. 2000. “Do High Interest Rates Defend Currencies During Speculative Attacks?.” The World Bank Policy Research Working Paper 2267
Karamustafa, Osman ve Küçükkale, Yakup. (2002). “Türkiye’de Kriz Döneminde Kur-Faiz-Borsa İlişkilerinin Dinamik Analizi”. Banka, Mali ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 2002, 11: 47-56.
Meese, Richard ve Rogof, Kenneth. 1988. “Was It Real? The Exchange Rate‐Interest Differential Relation Over The Modern Floating‐Rate Period.” The Journal of Finance 43(4): 933-948.
Pesaran, M. Hashem. Shin, Yongcheol ve Smith, Richard. J. 2001. “Bounds Testing Approaches to The Analysis of Level Relationships.” Journal of Applied Econometrics 16(3): 289-326.
Phillips, Peter C. B. ve Perron, Pierre. C. 1988. “Testing for a Unit Root in Time Series Regression.” Biometrika 75: 335-346.
Simone, Francisco. ve Razzak, Weshah. A. 1999. “Nominal Exchange Rates and Nominal Interest Rate Differentials.” IMF Working Paper, 99/141: 1-41.
Sims, Christopher A. 1980. “Macroeconomics and Reality