Yazılım Teknolojileri ve Sağlık Yönetimi:HIMSS ya da Dijital Hastane Hizmetleri Üzerine Bir Değerlendirme

Günümüzde şifa arama sürecinin en temel destekçisi sağlık teknolojileridir. Bu alandaki gelişmeler insan sağlığının doğrudan etkileyicileri haline gelmiş-tir. Her iyinin kusurları da olmakla birlikte tıbbi cihaz ve teknoloji üretiminin yerli ve milli olması ya da olmaması bakımından ülke kaynaklarının iktisadi olduğu kadar etkin ve verimli değerlendirilmesi ile bağımlılık riski, duyarlı aktörlerin daim temel düşünme problematiği olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu yön akılda kalmak üzere donanımsal anlamda görüntüleme ve labo-ratuvar cihazlarının, robotik cerrahinin, sağlık sektöründe kullanılan birçok ürünün insan sağlığına katkısı daha çok göz önünde tutulmaktadır. Ne var ki bu yazı, yazılım teknolojileri ile sağlık verisinin işlenmesi ve ihtiyaç duyan kişilerin sağlık hizmetine doğru ve zamanında erişiminin cezbedici kolaylığı-nı Türkiye örneği üzerinden ele almak istemektedir.Dünyada yaygın kabul gören HIMSS Emram (dijital hastane) standartla-rının Türk kamu hastanelerinde de uygulanarak kâğıtsız hastane modeline geçiş amacı, bu noktada sağlık teknolojilerinin sağlık hizmetleri yönetimi bakımından ileri bir aşamayı oluşturmaktadır. Böylece tedavi, laboratuvar, görüntüleme, hemşirelik, faturalama, eczacılık vb. hizmetleri de dâhil olmak üzere bir hastanın hastaneye girişinden itibaren tüm işlemlerinde kâğıt kul-lanımının ortadan kaldırılması hedeflenmektedir. Yazı, sağlık hizmetlerinin yönetiminde ülkemiz örneğinde yazılımsal güncel ve son teknolojik gelişme-lerin HIMSS örneğinde çözümlemesini amaçlamaktadır.

PDF

___

Aydınoğlu, N. (1993) “Hastanede bilgisayar zorunluluğuna dair”, Bilişim Der-gisi, TBD, sayı 34 (ocak), s.62-66.

Bali, A.S., Ramesh, M. (2015) “Health care reforms in India: getting it wrong”, Public Policy and Administration, 30(3-4), pp.300-319.

Bayat, A.H. (2016) Tıp tarihi, Zeytinburnu Belediyesi, Üçer Matbaacılık, Ge-nişletilmiş 3. Baskı, İstanbul.

Bovenkamp, H.M. van de, vd. (2017) “Working with layers: The governan-ce and regulation of healthcare quality in an institutionally layered system”, Public Policy and Administration, 32(1), pp.45-65.

Cabaleiro R. vd. (2012) “Developing a method to assessing the municipal financial health”, American Review of Public Administration, XX(X), pp.1-23. DoI: 10.1177/0275074012451523.

Cohen, N. (2018) “How culture affects street-level bureaucrats’ bending the rules in the context of informal payments for healthcare: The Israeli case”, American Review of Public Administration, 48(2), pp.175-187.

Doetter, l. F., ve Götze R. (2011) “Health care policy for better or for worse? examining hs reforms during times of economic crisis versus re-lative stability”, Social Policy and Administration, 45(4, August), pp.488-505.

Erkmen, A.E. (1993) “Bayındır hastanesi uygulaması”, Bilişim Dergisi, TBD, sayı 34 (ocak), s. 68-70.

Fotaki, M. (2011) “Towards developing new partnerships in public services: users as consumers, citizens and/or co-producers in health and so-cial care in England and Sweden”, Public Administration, 89(3), pp.933-955.

Gainty, C. (2016) “Mr. Gilbreth’s motion pictures-the evolution of medical ef-ficiency”, New England Journal of Medicine, 374(2), pp.109-111.

Gallego R. vd. (2017) “Explaining cross-regional policy variation in public sector variation in public sector reform: Institutions and change ac-tors in the health sector in Spain”, Public Policy and Administrati-on, 32(1), pp.24-41.

Gözükızıl, N. (1993) “Tababet Kanunu’nda bilgisayarın yeri”, Bilişim Dergi-si, TBD, sayı 34 (ocak), s.56-57.

Gözükızıl, N., Aydınoğlu, N. (1993) “Methodist Hastanesi’nin başarı formü-lü”, Bilişim Dergisi, TBD, sayı 34 (ocak), s.72-78.

Güleş, H. K., Özata, M. (2005) Sağlık bilişim sistemleri, Nobel Yayınları.

Healy, J., Walton, M. (2016) “Health ombudsmen in polycentric regulatory fields: England, New Zealand, and Australia”, Australian Journal of Public Administration, 75(4), pp.492-505.

Hergüner, B. (2017) Kamu yönetiminde çağdaş yaklaşımlar, Seçkin Yayıncı-lık, 1. Baskı, Ankara.

HIMSS legacy Workgroup, (2013). History of the Healthcare Information and Management Systems Society (Formerly Hospital Management Systems Society), Erişim Adresi: http://www.himss.org/sites/him-ssorg/files/HIMSSorg/Content/files/History

HIMSS_January2013.pdf.Hoffman, S.J., Rottingen, J.A. (2017) “Global challenges: Global health”, Global Challenges, 1(1, January), pp.22-23.

Hu, P. J., Chau, P. Y., Sheng, o. R. l., Tam, K. Y. (1999) “Examining the te-chnology acceptance model using physician acceptance of teleme-dicine technology”, Journal of Management Information Systems, 16(2), pp.91-112.HIMSS (n.d.).

HIMSS EMRAM Stage 6 & 7 Community, http://www.himss.eu/communities/himss-emram-stage-6-7-community. Erişim Tari-hi: February 2, 2018.

HIMSS (n.d.). HIMSS’18 Eurasia, http://himsseurasia.com/. Erişim Tarihi: 18.04.2018.HIMSS (n.d.). Other

HIMSS Sites, http://www.himss.org/about/sites. Erişim Tarihi: February 2, 2018.

HIMSS (n.d.). Value of EMRAM Part 1: How EMRAM Impacts Quality of Healthcare, https://www.himssanalytics.org/news/how-emram-im-pacts-quality-healthcare. Erişim Tarihi: April 18, 2018.

HIMSS (n.d.). Value of EMRAM Part 2: How EMRAM Improves Patient Safety,https://www.himssanalytics.org/news/how-emram-impro-ves-patient-safety. Erişim Tarihi: April 18, 2018.

HIMSS (n.d.). Value of EMRAM Part 3: How EMRAM Increases Organiza-tional Efficiency, http://www.himssanalytics.org/news/how-em-ram-increases-organizational-efficiency. Erişim Tarihi: April 18, 2018.

HIMSS Analytics (n.d.). EMRAM Criteria Update, http://www.himssanaly-tics.org/sites/himssanalytics/files/HIMSS%20Analytics%20HIM-SS17%20EMRAM%20Criteria%20updates%20Presentation.pdf. Erişim Tarihi: February 1, 2018.

Jimenez, B.S. (2017) “The effects of hierarchy, centralization and formali-zation on municipal fiscal health: An empirical test of the burea-ucratic ideal”, Public Administration, 95, pp.791-806, https://doi.org/10.1111/padm.12327.

Kavuncubaşı, Ş., Yıldırım, S. (2015) Hastane ve sağlık kurumları yönetimi, Siyasal Kitabevi, 4. Baskı.

Keyder, Ç. (2007) Avrupa’da ve Türkiye’de sağlık politikaları, (der.) Ç. Key-der vd., İletişim Yayınları, 1. baskı.

Önel, A.G. (1972) “‘Yönetimin çağdaş tekniklerle güçlendirilmesi’ yöneti-ci toplantısı” raporu”, MPM Verimlilik Dergisi, 1(3, 30 Haziran), s.691-695.

McCafferty, S., Hill, H. (2015) “Another change agenda: Reflections on ‘agenda for change’, Public Policy and Administration, 30(2), pp.165-181.

Minard, B. (1993) “Sağlık hizmeti bilgisayarda daha kaliteli olabilir”, Bilişim Dergisi, TBD, sayı 34 (ocak), s.58-60.

Moran, M. (2000), “understanding the welfare state: The case of health care”, The British Journal of Politics and International Relations, 2(2), p.135-160.

Mumcu, G. (2011) “Bilişim teknolojileri ve sağlık hizmetlerinde kullanımı”, Sağlık Hizmetlerinde Bilişim Teknolojisinin Uygulama Alanları, (ed.) D. Şelimen, G. Mumcu, Bedray, 1. Baskı, Ankara, s.1-13.

Özcan, Y. A. (2013) Sağlık kurumları yönetiminde sayısal yöntemler (teknik-ler ve uygulamalar), çev. Ş. Kavuncubaşı, S. Yıldırım, Siyasal Ki-tabevi, Ankara.

Paton, C. (2016) The politics of health policy reform in the UK, Palgrave Mac-millan.

Powell, M., Miller, R. (2016) “Seventy years of privatizing the British Natio-nal Health Service?”, Social Policy & Administration, 50(1, Janu-ary), pp.99-118.

Ramesh, M. (2012) “Case study in good governance: Health care in Singapo-re”, Public Governance and Management, (ed.) Dongsung Kong, Seoul, Korea, 2012, p.177-200.

Sağlık Bakanlığı (t.y.) EMRAM nedir? http://dijitalhastane.saglik.gov.tr/TR,4859/emram-nedir.html. Erişim Tarihi: Şubat 2, 2018.

Sağlık Bakanlığı (t.y.) Kısaltmalar-Tanımlar, http://dijitalhastane.saglik.gov.tr/TR,4868/kisaltmalar-tanimlar.html. Erişim Tarihi: Şubat 2, 2018.

Sağlık Bakanlığı (t.y.)Sağlık Bakanlığı Dijital Hastane Değerlendirme Çalışmaları (2012-2014), http://dijitalhastane.saglik.gov.tr/TR,5006/saglik-bakanligi-dijital-hastane-degerlendirme-calisma-lari-2012-2014.html. Erişim Tarihi: Şubat 2, 2018.

Sağlık Bakanlığı (t.y.) Teletıp nedir?, https://teletip.saglik.gov.tr/#service. Eri-şim Tarihi: Şubat 2, 2018.

Sağlık Bakanlığı (2007) Türkiye’de Sağlığa Bakış 2007, Ankara.Saltman, R.B. (1997) “The context for health reform in the uK, Sweden, Ger-many, and the uS”, Health Policy (Elsevier), 41, pp.9-26.

Saltman, R.B. (2002) “Regulating Incentives: The past and present role of the state in health care systems”, Social Science and Medicine, 54, pp.1677-1684.

Simonet, D. (2013) “The new public management theory in the British health care system: A critical review”, Administration & Society, XX(X), p.1-25, DoI: 10.1177/0095399713485001, (Erişim tarihi: Novem-ber 17, 2015).

Simonet, D. (2016) “Reforming the French health-care system: The quest for accountability”, International Review of Administrative Sciences, 0(0), 2016, p.1-17, DoI: 10.1177/0020852316648226, (Erişim Ta-rihi: July 28, 2016).

Siso, Ö. (2013) “Sağlık bilişimi reformu ve sisoft kağıtsız hastane çözümleri”, Standard, yıl: 52, Sayı: 608 (ocak), s.67-71.

Smullen, A. (2015) “Not centralisation but decentralised integration through Australia’s national mental health policy”, Australian Journal of Public Administration, 75 (3), pp.280-290.

Şehsuvaroğlu, B.N. (1956) “osmanlı tababetinde garplılaşma cereyanları”, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 19 (2)’den ayrı bası, İsmail Akgün Matbaası, s.168-192.

Turner, B.S. (2011) Tıbbî güç ve toplumsal bilgi, çev. Ü. Tatlıcan, Sentez Ya-yıncılık, 1. Basım, Bursa.

Wirtz, B. W., Mory, l., ullrich, S. (2012) “eHealth in the public sector: An empirical analysis of the acceptance of Germany’s electronic health card”, Public Administration, 90(3), pp.642-663).

Yemişçi, T. (1968) “Sağlık hizmetlerinin genelleştirilmesi”, Hareket Dergisi, sayı: 31, (Temmuz), s.16-17.