Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 11. Yasama Dönemi'ndeki Dış Politikaya Katılımı

Her ne kadar dış politikanın yürütmenin yetkisi dâhilinde olduğu yaygın şekilde kabul edilse de, yasama organı dış politika süreçlerine doğrudan ve dolaylı şekilde katılım göstermektedir. Bununla birlikte, dış politika incelemelerinde yasama organının faaliyetlerine yeterince yer verilmediği görülmektedir.Bu çalışma, 11. Yasama Dönemi'nde dış politikanın parlamento tarafından değerlendirilmesi ve denetimini inceleyerek ilgili dönemdeki dış politikaya ilişkin analizlere katkı yapmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede, 11. Yasama Dönemi'nde önemli dış politika konularında kapsamlı müzakereler yapılamaması ve Avrupa Konseyi İstişari Meclisine sadece iktidar grubu mensuplarının seçilmesi gibi unsurlar dikkat çekmektedir. Öte yandan, TBMM'nin Kıbrıs konusunda aldığı Karar, parlamentonun dış politikaya doğrudan katılımını göstermesi açısından önem taşımaktadır

Although it is widely acknowledged that foreign policy is within the comptence of the executive, the legislature participates directly and indirectly inforeign policy processes. Nevertheless, foreign policy analyses do not usually include the activities of the legislature. This paper aims to contribute tofoeign policy studies through examining the consideration and parliamentaryoversight of foreign policy by the Grand National Assembly of Turkey(GNAT) in the 11thLegislative Session. In this context, a lack of substantialdebate on foreign policy issues and the fact that only members of the govering party composed the Turkish delegation to Consultative Assembly ofCouncil of Europe are noteworthy. Besides, the Decision adopted by theGNAT on Cyprus carries importance within the context of direct participationof the parliament to foreign policy

___

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y., Cilt No:1, BİRLEŞİM: 30, 27.01.1958, s. 547-548.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y., Cilt No:1, BİRLEŞİM: 67, 12.05.1958, s. 98.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y, Cilt No:2, BİRLEŞİM: 35, 07.02.1958, s. 31-37.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y., Cilt No:2, BİRLEŞİM: 40, 19.02.1958, s. 152-157.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y., Cilt No:3, BİRLEŞİM: 81, 16.06.1958, s. 497.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y.,, Cilt No:4, BİRLEŞİM: 80, 13.06.1958, s. 38-40.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y., Cilt No:4, BİRLEŞİM: 80, 13.06.1958, s. 474-476.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y., Cilt No:4, BİRLEŞİM: 85, 25.06.1958, S.627.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y., Cilt No:5, BİRLEŞİM: 1, 01.11.1958, s. 16-17.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 1.Y.Y., Cilt No:11, BİRLEŞİM: 17, 20.12.1957, S. 186.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 2.Y.Y., Cilt No:4, BİRLEŞİM: 96, 26.07.1958, s. 5-10.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 2.Y.Y., Cilt No:5, BİRLEŞİM: 2, 14.11.1958, S. 27.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 2.Y.Y., Cilt No:7, BİRLEŞİM: 34, 06.02.1959, s. 51.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 2.Y.Y., Cilt No:7, BİRLEŞİM: 36, 18.02.1959, s. 255.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 2.Y.Y., Cilt No:7, BİRLEŞİM: 40, 20.02.1959, s. 276.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 2.Y.Y., Cilt No:8, BİRLEŞİM: 50, 13.06.1958, s. 21-54.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 2.Y.Y., Cilt No:8, BİRLEŞİM: 53, 03.04.1957, s. 142-147.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:1, BİRLEŞİM: 51, 29.02.1960, s. 1125.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:2, BİRLEŞİM: 2, 16.11.1959, s.41.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:2, BİRLEŞİM: 2, 16.11.1959, s.42.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:8, BİRLEŞİM: 60, 24.04.1959, s. 378-386.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:10, BİRLEŞİM: 5, 23.11.1959, s. 133.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y, Cilt No:12, BİRLEŞİM: 51, 29.02.1960, s. 1125.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y, Cilt No:13, BİRLEŞİM: 62, 29.04.1960, s. 313.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:11, BİRLEŞİM: 19, 04.01.1960, s. 4.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:11, BİRLEŞİM: 25, 18.01.1960, s. 246-247.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:11, BİRLEŞİM: 27, 22.01.1960, s. 290-292.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:11, BİRLEŞİM: 3, 08.02.1960, s. 596-597.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:11, BİRLEŞİM: 3, 08.02.1960, s. 600-601.

TBMM Tutanak Dergisi, DÖNEM: XI, 3.Y.Y., Cilt No:18, BİRLEŞİM: 60, 25.04.1960, s. 258-259.

Kıbrıs Cumhuriyetinin Temel Yapısı (Zurih,11 Şubat 1959), http://www.mfa.gov.tr/kibris-cumhuriyetinin-temel-yapisi-_zurih_11- subat-1959_.tr.mfa (Erişim tarihi:06 Temmuz 2015).

The Baghdad Pact (1955) and the Central Treaty Organization (CENTO), http://2001-2009.state.gov/r/pa/ho/time/lw/98683.htm (Erişim tarihi: 06 Temmuz 2015).

The Eisenhower Doctrine, 1957, https://history.state.gov/milestones/1953- 1960/eisenhower-doctrine (Erişim tarihi: 06 Temmuz 2015).

Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimleri, https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/genel_secimler.secimdeki_partiler?p_secim_yili=1957 (Erişim tarihi: 09 Temmuz 2015).

Hükümetler ve Programlar, https://www.tbmm.gov.tr/kutuphane/e_kaynaklar_kutuphane_hukumetler.html, (Erişim tarihi: 09 Temmuz 2015).

AKDEVELİOĞLU, Atay; KÜRKÇÜOĞLU, Ömer, "Orta Doğu'yla İlişkiler", Baskın Oran (ed.) Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt II, 6. Baskı, İstanbul, İletişim Yayınları, 2002, s. 615-652.

BAG_CI Hüseyin, Tu_rk dıs_ politikasında 1950'li yıllar, Ankara: METU Press, 2001.

BAHÇACI, Çınar. "Parlamento ve Dış Politika" (Yayımlanmamış tez), Ankara, 2006.

DUGIS, Vinsensio. Domestic Political Structure and Public Influence on Foreign Policy , A Basic Model, Media Jurnal Global dan Strategis, Yıl: 2009, Cilt: 3, Sayı:2, s. 169-186.

ERHAN, Çağrı, "ABD ve NATO'yla İlişkiler", Baskın Oran (ed.) Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt II, 6. Baskı, İstanbul, İletişim Yayınları, 2002, s. 522-575.

FIRAT, Melek, "Yunanistan'la İlişkiler", Baskın Oran (ed.) Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt II, 6. Baskı, İstanbul, İletişim Yayınları, 2002, s. 576-614.

HERMANN, Margeret, "How Decision Units Shape Foreign Policy: A Theoretical Framework. International Studies Review, Yıl: 2001, Sayı: 3, s.47-81.

KESGİN, B. ve KAARBO, J. When and how parliaments influence foreign policy: The Case of Turkey's Iraq decision. International Studies Perspectives, Yıl: 2010, Cilt: 11, Sayı: 1, s. 19-36.

MORAVCSIK ,Andrew, "Introduction: Integrating International and Domestic Theories of International Bargaining", P. Evans, H. K. Jacobson ve R. D. Putnam (Ed.), Double-Edged Diplomacy: International Bargaining and Domestic Politics. University of California Press, 2003, s.3-41.

ÖZER, M. Akif, "Parlamentolar ve Denetim Fonksiyonları", Sayıştay Dergisi, 33, s. 24-61.

PUTNAM, R. D. Diplomacy and domestic politics : the logic of two-level games. International Organization, Yıl: 1988, Cilt: 42, Sayı: 3, s. 62-94.

SEYDİ, Süleyman , "DEMOKRAT PARTİ'NİN DIŞPOLİTİKADA ALTERNATİF ARAYIŞI (1957-1960)", Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2011/2, Sayı:14, s. 1-16.

SOYSAL, Mümtaz, Dış Politika ve Parlamento, AÜ SBF Yayını, Ankara, 1964. SÖNMEZOĞLU, Faruk. Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Üçüncü Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi, 2005.

TELLAL, Eral, "SSCB'yle İlişkiler", Baskın Oran (ed.) Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt II, 6. Baskı, İstanbul, İletişim Yayınları, 2002, s. 499-521. WILLIAM, Hale, Türk Dış Politikası, Arkeoloji Sanat Yayınları, 2003.