Türk Anayasa Hukukunda Silahlı Kuvvetlerin Yurt Dışına Gönderilmesine Dair Tezkereler
Türk Silahlı Kuvvetlerinin yurtdışına gönderilmesi ve yabancı silahlıkuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verilmesi siyaseten çokönemli kararlardır. Bu kararların hukuksal temellerinin sağlam olmasıgerekir. Demokrat Parti Hükümetinin Kore’ye asker gönderme kararının TBMM dışında alınmış olması 1961 Anayasası yapılırken göz önünde bulundurulmuştur. Silahlı kuvvetlerin yurt dışına gönderilmesineilişkin karar süreci ayrı bir maddede düzenlenmiştir. Bu düzenleme1982 Anayasası’nda da yer almış ve fakat maddeye ikinci bir fıkranıneklenmesi suretiyle silahlı kuvvet kullanılmasına derhal karar verilmesinin kaçınılmaz olması halinde cumhurbaşkanına yetki tanınmıştır.TBMM’nin Bakanlar Kurulu’na asker gönderme ve bulundurma izniverirken dikkate alması gereken milletlerarası hukukun meşru saydığı haller hususu 1 Mart 2003 tarihli tezkerenin görüşülme sürecinde ihtilaf konusu olmuştur. Bu nedenle, yeni anayasa çalışmaları yapılırken milletlerarası hukukun meşru saydığı haller net bir şekilde belirtilmeli ve yeni anayasa metnine konulmalıdır.
The decisions of dispatching Turkish Armed Forces abroad andallowing foreign armed forces to be stationed in Turkey are politicallyimportant. The legal bases of these decisions ought to be sound. Thedecision of Democrat Party Government to dispatch Turkish ArmedForces to Korea taken outside Turkish Grand National Assembly wasconsidered while making the 1961Constitution. The decision processof dispatch in garmed forces abroad was adopted in a specific article.This regulation has featured in the 1982 Constitution. However, inunavoidable case of immediately deciding to use armed forces, thePresident of the Republic has been authorized by adding a paragraphto the article. The issue of situations deemed legitimate by theinternational law that Turkish Grand National Assembly has to takeinto account while granting to the Council of Ministers a permission todispatch and station armed forces was disputed during the negotiationsof the 1 March 2003 Bill. Hence, the cases deemed legitimate by theinternational law should be clarified and written in the new constitution
___
- Anayasa Mahkemesi Resmi İnternet Sitesi, ,(Erişim Tarihi: 16.05.2011)
- (Erişim Tarihi: 13.03.2012)
- AYBARS,Ergün, İstiklal Mahkemeleri: 1920-1927, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, 1988
- AKYOL, Taha,“Haydi Hayırlısı”, 3 Mart 2003, Milliyet Gazetesi, , (Erişim Tarihi: 10.01.2008)
- AYDIN, İpek, “1982 Anayasası’na Göre Kuvvet Kullanımında Yetkili Organlar”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, No.22, 2008, ss.1-22.
- Birleşmiş Milletler Resmi İnternet Sitesi, http://www.un.org/Docs/scres/2002/sc2002.htm, http://www.un.org/Docs/sc/unsc_resolutions03.html, (Erişim Tarihi: 23.02.2012)
- BAKIRCI, Fahri, TBMM’nin Çalışma Yöntemi, Ankara, İmge Kitabevi, 2000 ,Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Yapı ve İşleyişi ile İlgili Anayasa Mahkemesi Kararları, Cilt 2, Ankara, 2011.
- CANİKLİOĞLU, Meltem D.,“Ulusal ve Uluslararası Hukuk Işığında Türkiye’nin 2003 Tezkere Serüvenine İlişkin Görüşler-Düşünceler, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.9, No.2, 2007, ss.29-97
- ERHAN, Çağrı, “1945-60 ABD ve NATO’yla İlişkiler”, Baskın Oran (ed.), Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, C.I, İstanbul, İletişim Yayınları, 2001, s.522-575.
- Yeni Anayasa Yapılırken Dış Politika Unutulmamalı, http://www.usak.org.tr/myazdir.asp?id=2370, (Erişim Tarihi: 14.03.2012)
- EMİROĞLU, Hüseyin, “Türk Dış Politikasının Oluşturulma Sürecinde Yasama-Yürütme İlişkileri”, A.Ü. SBF Dergisi, C.54, No.3, 1999, s.41-71.
- ERDİL, Kürşat “Birleşmiş Milletler Güvenlik Düzeninde Türk Silahlı Kuvvetlerinin Sınır Ötesi Operasyonlarda Kullanılması”, Ankara Barosu Dergisi, No.4, 2001, ss.83-96.
- GÖZTEPE, Ece, “Amerika’nın İkinci Irak Müdahalesinin Uluslararası Hukuk ve Türkiye’nin Bu Savaşa Katılımının Türk Anayasa Hukuku Açısından Bir Değerlendirmesi ya da “Haklı Savaş”ın Haksızlığı Üzerine”, A.Ü SBF Dergisi, C.59, No.3, 2004, ss.79-103.
- GÖZÜBÜYÜK, Şeref ve KİLİ, Suna, Sened-i İttifaktan Günümüze Türk Anayasa Metinleri, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2006.
- KANADOĞLU, Osman Korkut, “Silahlı Kuvvetlerin Kullanımının Parlamento Tarafından Denetimi”, Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal Tekinalp’e Armağan, Cilt:3, ss.413-423
- NEZİROĞLU, İrfan, Türk Parlamento Hukukunun Temel Kavramları, Ankara, Seçkin Yayınevi, 2008.
- ÖZBUDUN, Ergun,Türk Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2003.
- ÖZTÜRK, Kazım, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, C.II, 1966.
- SOYSAL, Mümtaz, Dış Politika ve Parlamento, Ankara, Sevinç Matbaası, 1964.
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü, TBMM Basımevi, Ankara, 2010.
- T.C. Resmi Gazetesi Resmi İnternet Sitesi
- TANÖR, Bülent, “Türkiye’de Dış İlişkilerin İç Hukuk Rejimi”, (der) Faruk Sönmezoğlu, Türk Dış Politikasının Analizi, İstanbul, Der Yayınları, 2001, s.493-510.
- Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, Ankara, 2005.
- ISSN: 1306-6250
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: YASAMA DERNEĞİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Osmanlı-Türk Parlamento Tarihi İçinde İçişleri Komisyonu
Türk Anayasa Hukukunda Silahlı Kuvvetlerin Yurt Dışına Gönderilmesine Dair Tezkereler
Parlamento-Bütçe İlişkilerinde Stratejik Plan ve Faaliyet Raporlarının Önemi
TBMM Başkanı Tarafından Soru Önergelerinin Milletvekillerine İadesi