Seydi AYDOĞAN, Mehmet ŞAHİN, Aysun GÖÇMEN AKÇACIK, Berat DEMİR, Sumeyra HAMZAOĞLU, Enes YAKIŞIR

Yağışa Bağlı Koşullarda Yetiştirilen İleri Kademe Ekmeklik Buğday Islah Materyallerinin Kalite Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Bu çalışma, 2010-2015 yıllarında yağışa bağlı koşullarda farklı lokasyonlardaki ön verim, verim vebölge verim denemelerindeki ekmeklik buğday genotiplerinin kalite performanslarının belirlenmesi veseleksiyon kriteri olarak değerlendirilmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada bazı kalite özellikleri, (bintane ağırlığı, protein oranı, Zeleny sedimantasyon değeri, reolojik özellikler (miksograf, farinograf) ve ekmekhacmi) incelenmiştir. Yağışa bağlı koşullarda 2218 ekmeklik buğday genotipinin kalite analizleri yapılmıştır.Bu analizler sonucu 178 genotipin kalite yönü ile ileri kademelere aktarılması sağlanmıştır. Islah programıkapsamında 2010-2015 yılları arasında yapılan çalışmalar sonucunda yağışa bağlı koşullardaki ön verim,verim ve bölge verim denemelerine ait materyalde seçilen hatlarda ortalama bin tane ağırlığı 34.14 g, proteinoranı %12.87, Zeleny sedimantasyon değeri 42.24 ml, miksograf gelişme süresi 3.11 dk, farinograf suabsorbsiyonu %60.69 ve ekmek hacmi 445.50 cm3 olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ekmeklik buğday, ıslah, kalite özellikleri, seleksiyon

Assesment of Quality Traits of Advanced Stages Bread Wheat Breeding Materials Grown in Rainfed Conditions

This study was conducted to determine quality performances and evaluate as selection criteria ofquality traits of bread wheat genotypes in pre-yield, yield and advanced yield trials in rainfed conditions atdifferent locations in the 2010-2015. Some quality traits (thousand grain weight, protein content, Zelenysedimentation value, rheological traits (mixograph, farinograph) and bread volume) were investigated in thisresearch. Quality analyzes were done of 2218 bread wheat genotypes in rainfed conditions. It has beencontributed to be transferred 178 genotypes to advanced levels in terms of quality traits. As a result ofstudies; mean values of selected lines of pre-yield, yield and advanced yield trials in rainfed conditionsbetween the years 2010-2015; thousand kernel weight 34.14 g, protein content 12.87%, Zeleny sedimentationvalue 42.24 ml, mixograph development time 3.11 min, farinograph water absorption 60.69% and breadvolume 445.50 cm3 were determined as.

Keywords:

Bread wheat, breeding, quality traits, selection,

PDF

___

Anonim, (2015). www.uhk.org.tr.
Anonim, (2017). www.tuik.gov.tr.
Anonymous, (2000). Approved Methods of the American Association of Cereal Chemist, USA.
Anonymous, (2009). Approved Methodologies. www.leco.com/resources/approved_methods.
Aydın, N., Bayramoğlu, H. O., Mut, Z., Özcan, H. (2005). “Ekmeklik buğday (Triticum Aestivum L.) çeşit ve hatlarının Karadeniz koşullarında verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi 2005, Cilt 11, Sayı 3 .
Aydoğan, S., Göçmen Akçacık, A., Şahin, M., Kaya, Y. (2007). Ekmeklik buğday (T.aestivum L.) genotiplerinde verim ve bazı kalite özellikleri arasındaki ilişkiler. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 16:21-30.
Elgün, A., Türker S, Bilgiçli, N. (2001). Tahıl ve ürünlerinde analitik kalite kontrolü. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği, Konya Ticaret Borsası Yayın No:2, Konya.
Erekul, O., Oncan, F., Erekul, A., Yava, İ., Engün, B., Koca, Y. O. (2005). İleri ekmeklik buğday hatlarında verim ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, s:111-116, Antalya.
Öztürk, A. (1999). Ekmeklik buğday genotiplerinde kurağa dayanıklılık. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23 ek sayı:5: 1237-1247.
Peterson, C., Graybosch, R., Baenziger, P., Grombacher, A. (1992). Genotype and environment effects on quality characteristics of hard red winter wheat. Crop Science, 32(1), 98-103.
Roth, G. W., Marshall, H. G., Hatley, O. E., Hill R. R. (1984). Effect of management practices on grain yield, test weight, and lodging of soft red winter wheat. Agronomy J., 76: 379-383.
Sade, B. (2008). Yeni boyutlarıyla kuraklık ve nadas. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran, Konya, Türkiye, s. 230-235.
Souza, J. M., Martin, M. J., Guttieri, K. M., O'Brien, D. K., Habernicht, S. P., Lanning, R., McLean, G. R., Talbert, L. E. (2004). Influence of genotype, environment, and N management on spring wheat quality. Crop Sci. 44(2): 425-432.
Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan S., Hamzaoğlu, S., Demir, B., Yakışır, E. (2017). Kışlık ekmeklik buğday çeşitlerinde zeleny sedimantasyon ile verim ve bazı kalite özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 6 (1): 10-21.
Yazar, S., Salantur, A., Özdemir, B., Alyamaç, M. E., Kaplan Evlice, A., Pehlivan, A., Akan, K., Aydoğan, S. (2013). Orta Anadolu Bölgesi ekmeklik buğday ıslah çalışmalarında bazı tarımsal karakterlerin araştırılması. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2013, 22 (1): 32-40.