İbrahim KARA, Musa TÜRKÖZ, Enes YAKIŞIR, Emel ÖZER, Meltem YAŞAR, Telat YILDIRIM, Sait ÇERİ, Şah İsmail CERİT

Konya İli Kuru Şartlarında Arpa (Hordeum vulgare L.) Genotiplerinin Verim ve Bazı Tarımsal Özelliklerinin Araştırılması

Bu çalışma, arpa hat ve çeşitlerinin verim ve bazı tarımsal özelliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada materyal olarak Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Arpa Islah programındaki 30 hat ve 6 standart çeşit (Karatay 94, Tokak 157/37, Tarm 92, Anadolu 98, İnce 04 ve Çıldır 02) kullanılmıştır. Deneme 2013-2014 yetiştirme sezonunda 6*6 kısmen dengeli latis deneme deseninde 3 tekerrürlü tarla denemesi olarak Konya’da yürütülmüştür. Denemede tane verimi (kg/da), bitki boyu (cm), başaklanma gün sayısı, olgunlaşma gün sayısı ve kış zararı özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, genotiplerin tane verimi 225-395 kg/da arasında değişirken deneme ortalaması 335 kg/da olmuştur. En yüksek verim 33 numaralı hattan elde edilmiştir. Denemede bitki boyu 66.8 ile 85.3 cm arasında, başaklanma gün sayısı 128 ile 139 gün arasında, olgunlaşma gün sayısı 177 ile 186 gün arasında ve kış zararının ise 1.86 ile 5.19 arasında değiştiği belirlenmiştir. İncelenen tane verimi, başaklanma ve olgunlaşma gün sayısı ve kış zararı özellikleri yönünden istatistiki olarak %1 seviyesinde genotipler arasında önemli farklar bulunurken bitki boyu özelliği önemsiz bulunmuştur. Bu çalışmada özellikle tane verimi ve bazı özellikler bakımından melez hatların standart çeşitleri geride bıraktığı görülmüştür. İleri çıkan bu hatların ıslah programlarında kullanılmaya devam edilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Arpa, tane verimi, ıslah, başaklanma, kış zararı

Investigation of Yield and Some Agricultural Characteristics of Barley (Hordeum vulgare L.) Genotypes in Rainfed Conditions of Konya Province

This study was conducted to determine the yield and some agricultural characteristics of barley lines and varieties. In the study, 30 lines of Bahri Dağdaş International Agricultural Research Institute Barley Improvement Program and 6 standard varieties (Karatay 94, Tokak 157/37, Tarm 92, Anadolu 98, İnce-04 and Çıldır 02) were used. The trial was carried out in Konya as a 3 replicate field experiment in a 6*6 partly balanced latice trial design in the growing season of 2013-2014. In the experiment, grain yield (kg/da), plant height (cm), number of days to maturity, number of ripening days and winter damage properties were investigated. According to the results of the research, the grain yield of the genotypes ranged between 225-395 kg/da, while the experimental average was 335 kg/da. The highest yield was obtained for line-33. It was determined that the plant size ranged from 66.8 to 85.3 cm, the number of days of heading ranged from 128 to 139 days, the number of maturing days ranged from 177 to 186 days and the winter damage values varied from 1.86 to 5.19. The plant height characteristics were found to be insignificant while there were significant differences between the genotypes at the 1% level statistically due to grain yield, number of days of maturation and ripening, and cold tolerance characteristics. In this study, it has been seen that the hybrid lines are left behind the standart varieties especially in terms of grain yield and certain properties. It is thought that the use of these advanced lines should continue to be used in breeding programs.

Keywords:

Barley, grain yield, breeding, heading, winter damage,

PDF

___

Akkaya, A., Akten, Ş. (1990). Erzurum yöresinde yetiştirilebilecek yazlık arpa çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21 (1):9-27.
Anonim, (2018). Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi:21.09.2018).
Anonymous, (2016). http://www.fao.org (Erişim tarihi: 01.01.2017).
Ayrancı, R., Aydoğan, S. (2013). Arpa (Hordeum vulgare L.) genotiplerinin Orta Anadolu’nun kurak çevrelerinde tarımsal ve kalite özelliklerinin değerlendirilmesi. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül 2013, Konya.
Ceylan, A. (1994). Tarla Tarımı Ders Kitabı, Ege Üniversitesi Basımevi Müdürlüğü, Bornova/İzmir, 520 s.
Kalaycı, M., Siirt, S., Aydın, M., Özbek, K. (1991). Yıllık Çalışma Raporu. Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Eskişehir.
Öztürk, İ., Avcı, R., Kaya, R., Vulchev, D., Popova, T., Valcheva, D., Dimova, D. (2014). Bazı arpa (Hordeum vulgare L.) genotiplerinin Edirne koşullarında verim ve bazı tarımsal özelliklerinin incelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 23(2):41-48.
Öztürk, İ., Kahraman, T., Avcı, R., Kaya, Y. (2011). Bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin verim ve bazı tarımsal özelliklerinin araştırılması. Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2011, Bursa.
Yüksel, S., İkincikarakaya, S. Ü., Akçura, M., Bolat, N., Çakmak, M., Belen, S., Karaduman, Y., Şentürk, Ş. (2011). Bazı kavuzsuz arpa (Hordeum vulgare L. Var. nudum) hatlarının kuru şartlarda yazlık ve kışlık olarak adaptasyonlarının belirlenmesi. Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2011, Bursa.