Bir Eylem Etiği Teorisine Doğru: İlkesel Muhafazakarlığın Eleştirisi

Bu çalışmada yapmak istediğim şey Berlin’in “kirpilik”, Hegel’in ise “tek-yanlılık” dediği tavrı “ilkesel muhafazakârlık” olarak kavramsallaştırarak bu tutumun eleştirisini eylem ile ilişkisinde ortaya koymaktır. Hegel’in Sofistlere ilişkin çözümlemesi tek-yanlı ilkesel muhafazakârlığın motivasyonlarına, tutarsızlığına ve eylem ile olan uygunsuz ilişkisine dair derin bir perspektif sunar. Kant ahlâkı üzerinde yoğunlaşan öznellik eleştirisi ise her zaman bir çeşitlilik olarak tezahür eden yaşamı tek bir boyuta indirgemenin tehlikelerini aydınlatmanın yanı sıra, tek-yanlılığın izlerini günümüze dek sürmemize imkân tanır. Gelgelim Hegel’in bu eleştirileri tek-yanlılığın doğasını mükemmelen ortaya koymasına rağmen Kantçı düşüncenin zengin dokusunu tam olarak yansıtmıyor gibi görünmektedir. Dolayısıyla Kant ahlâkının tek-yanlılık ve eylemle olan ilişkisine değinmek çalışmanın amaçları dâhilindedir. Böylece, tüm bunların ışığında, eylemin içsel yapısının kendisinden türeyen bir pratik felsefenin düşünceden talep ettikleri belirgin kılınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İlkesel Muhafazakârlık, Tek-Yanlılık, Eylem, İlke, Etik, Ahlak, Kant, Hegel

In this work, I aim to give a critical account of the attitude referred to by Berlin as “hedgehogness”, and by Hegel as “one-sidedness”, in connection with action, by conceptualizing it as “principal conservatism”. Hegel’s analysis of Sophists provides a deep perspective on the motivations and inconsistency of one-sided principal conservatism while also providing an account of its inconvenient relationship to action. Whereas his criticism of subjectivity which concentrates on Kant’s morality enables us to keep track of the traces of one-sidedness to this day, as well as shedding light on the hazards of reducing life to a single dimension when it is always manifested as a diversity. Nevertheless, even though these criticisms of Hegel perfectly reveal the nature of one-sidedness, they do not seem to provide an accurate reflection of the rich texture of Kantian thought. Hence, the study also aims to address the relationship of Kantian morality with one-sidedness and action. Thus, the demands from thinking of a practical philosophy derived from the inner workings of action will be shown clearly in the light of all the aforementioned factors.

Keywords:

Principal Conservatism, Ethics, Morality, Hegel, Kant,

PDF

___

Adorno, T. W. (2012). Ahlak Felsefesinin Sorunları. (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları. Adorno, T. W. (2015). Aşkınsallık Kavramı Üzerine. Cogito(41-42), 56-87.
Arendt, H. (2016). İnsanlık Durumu. (B. S. Şener, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
Baker, U. (2015). Sanat ve Arzu. İstanbul: İletişim Yayınları.
Beiser, F. (2019). Hegel. (S. Bayazıt, Çev.) İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Berlin, I. (2002). Liberty. New York: Oxford University Press.
Berlin, I. (2008). Kirpi ile Tilki. (Z. Mertoğlu , & M. Tuncay, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Deleuze, G. (2006). Müzakereler. (İ. Uysal, Çev.) İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
Foucault, M. (2016b). Güvenlik, Toprak, Nüfus. (F. Taylan, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Foucault, M. (2016a). Özne ve İktidar- Seçme Yazılar 2. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Goethe, J. W. (2013). Faust. (İ. Cankorel, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Hegel, G. (2008). Outlines of the Philosophy of Right. (T. M. Knox, Çev.) New York: Oxford University Press.
Hegel, G. W. (2003). Tarihte Akıl. (Ö. Sözer, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Hegel, G. W. (2018). Felsefe Tarihi (Cilt I Thales'ten Platona'a Grek Felsefesi). (D. B. Kılınç, Çev.) İstanbul: NotaBene Yayınları.
Kant, I. (2013). Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmes. (İ. Kuçuardi, Çev.) Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
Kant, I. (2014). Pratik Aklın Eleştirisi. (İ. Kuçuardi, Ü. Gökberk, & F. Akatlı, Çev.) Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
Nancy, J. L. (2014). Heidegger'in Kökensel Etiği. (der) S. E. Er içinde, Heidegger Paris'te (s. 387-421). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
Nietzsche, F. (2009). Tarihin Yaşam İçin Yararı ve Sakıncası. (M. Tüzel, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Nietzsche, F. (2013). Putların Alacakaranlığı. (M. Tüzel, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Wood, A. W. (2005). Kant. (A. Kovanlıkaya, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.