Dünyada genetiği değiştirilmiş ürünler pazar yapısı ve sosyo-ekonomik değerlendirme

Ticari üretiminin 22. yılında GD bitkiler global düzeyde 1,5 milyar hektar ekilebilir arazinin yaklaşık % 12’sinde yetiştirilmektedir. Bu bitkiler 2016 yılında özellikleri açısından; % 47 HT (herbisit toleranslı), % 12 Bt (insekt toleranslı) ve % 41 yığın özellikli ve tür açısından; soya fasulyesi (% 50), mısır (% 22), pamuk (% 12), kanola (% 5) ve diğer türler (% 11) şeklinde sınıflandırılmıştır. Genetik mühendisliği sayesinde hâlihazırdaki ürünler dışında yakın gelecekte; endüstriyel üretime daha uygun, farmasötik sanayi için önemli girdileri üretebilen, besleyici özelliği zenginleştirilmiş, kuraklık gibi zor iklim koşullarına, tuzluluk ve uygun olmayan pH seviyesi gibi çevresel stres faktörlerine ve zararlılara karşı dayanıklılığı arttırılmış türlerin üretilmesi planlanmaktadır. Günümüzde üretilen GD bitkilerin çiftçilere ve üretici ülkelere fayda sağladığı çeşitli çalışmalarda belirtilmiştir. Sürdürülebilirlik ve sosyo-ekonomik değerlendirme çalışmalarında bu ürünlerin avantaj ve potansiyel faydaları açıklanmıştır. Ancak GD ürünlerin kamuoyu tarafından kabul gördüğünü söylemek mümkün değildir. Bunun öncelikli nedenleri, alanla ilgili bilinmezlikler, önyargılar ve olası risk unsurlarının yarattığı endişe durumu olabilir. GD bitkiler hakkında oluşturulan risk analiz raporları da bu bitkilerin insan sağlığına ve ekosisteme etkisini değerlendiren deneysel çalışmaların yapılması konusuna vurgu yapmaktadır. Gelecekte dünyayı besleme ve alternatif enerji kaynaklarının üretimi hususunda faydalı olabileceğinden bahsedilen bu ürünlerin potansiyelinden yararlanabilmek için üretim öncesinde uzman ekiplerin işbirliğiyle sağlık, biyogüvenlik ve sürdürülebilirlik yönüyle çeşitli Ar-Ge çalışmalarının yapılması önem taşımaktadır. 

The market structure of genetically modified crops around the world and socio-economic assessment

In the 22nd year of commercial production, GM crops are cultivated about 12% of 1,5 billion hectares of arable land on the world. To classify this crops in terms of traits in 2016; 47% HT (herbicide tolerant), 12% Bt (insect resistant) and 41% stacked traits and in terms of species; soybean (50%), maize (22%), cotton (12%), canola (5%) and other species (11%). Through the applications of genetic engineering, in addition to traits gained by currently available GM crops, in the near future crop species which planned to be produced are; more suitable for industrial production, cabaple to produce important inputs for the pharmaceutical industry, biofortified and increased resistance to; difficult climate conditions such as drought, environmental stress factors such as salinity and unsuitable pH conditions and different pathogens. GM crops that are cultivated nowadays are mentioned in several studies which have benefits to farmers and the countries that produce these products. The advantages and potential benefits of these products are explained detailedly in the studies that consider socioeconomic status and sustainability. However, it is not possible to say that GM crops are accepted by the public. Ambiguities about the field, prejudices and concerns related to possible risk factors may be the main reasons of this cautious attitude. Risk reports related to GM crops also emphasize to conduct empirical studies about the effects of these crops on human health and ecosystem. To obtain benefit from the potential of these products which are particularly said to be beneficial for feeding the world and production of alternative energy sources in the future, it is important to make research and development studies (r&d) for health, biosafety and sustainability in collaboration with specialists before cultivation.  

___

  • .
Veteriner Hekimler Derneği Dergisi-Cover
  • ISSN: 0377-6395
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1930
  • Yayıncı: Veteriner Hekimler Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler

L-lizin hidroklorit ve L-lizin sülfatın yumurta tavuklarında performans, yumurta kalitesi ve bazı kan parametreleri açısından karşılaştırılması

Raziye AKYEL, KADİR EMRE BUĞDAYCI

Domates posasının ruminantlar için sindirilebilirliğinin belirlenmesi

Asiye KEKLİKÇİ, ZEHRA SELÇUK

Bir buzağıda diyafizer femur kırığının çoklu intramedüller pin uygulaması ile sağaltımı

Erfaneh PIRPANAHI, ÜMİT KAYA

Kedide travmatik articulatio cubiti lüksasyonu ve operatif sağaltımı

MEHMET SAĞLAM

Kırıkkale ilinde hindi eti tüketim alışkanlıklarının ve tüketicilerin gıda hijyeni konusundaki bilinç düzeylerinin araştırılması

Şeyma USLU, NAİM DENİZ AYAZ

Veteriner Hekimler Derneğinin nüvesi; İstanbul Ettıba-yı Baytariye Muhadenet Cemiyeti

BERFİN MELİKOĞLU GÖLCÜ, Muhammet ARSLAN

Köpeklerin diyafizer tibia kırıklarının interlocking pin kullanılarak sağaltımı

İLKER ŞEN, ÜMİT KAYA

Damızlık tavuk rasyonlarında organik ve inorganik çinko uygulamalarının performans ve yumurta kalitesine etkileri

TARKAN ŞAHİN, Ahmet Nuri TASDEMIR

Dünyada genetiği değiştirilmiş ürünler pazar yapısı ve sosyo-ekonomik değerlendirme

TUĞBA SARIHAN ŞAHİN, YILMAZ ARAL, Arzu GÖKDAİ

Sağlıklı ve infeksiyon keratokonjunktivitisli koyunlarda bazı biyokimyasal parametreler arasındaki ilişkinin araştırılması

GÜLŞAH AKGÜL, M. Barış AKGÜL, SERPİL KAHYA DEMİRBİLEK, KIVANÇ İRAK, Ö. Yaşar ÇELİK, TEKİN ŞAHİN, NİHAT ŞINDAK