Emine KARAKURUM, Özcan ÖZGEL, Ayşe HALIGÜR, Ömer Gürkan DİLEK, Mevlüt AYKUT

Köpekte Burun Boşluğu (Cavum Nasi) ve Bu Bölgenin İnnervasyonunun Makroanatomik Olarak İncelenmesi

Köpekte burun boşluğu (cavum nasi) ve bu bölgenin innervasyonunun makroanatomik olarak incelendiği bu çalışmada Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Veteriner Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı laboratuarında öğrenci eğitimi amacı ile kullanılan 10 adet sokak köpeğine ait kafalar kullanıldı. Bu kafalar elektrikli hızar makinası yardımı ile septum nasi’ye zarar vermemek amacıyla median hattın sağ tarafından sagittal doğrultuda iki yarıma ayrıldı. Sol kafa yarımlarının diseksiyonları yapılarak bulgular alındı. İncelenen materyallerin tümünde concha nasalis dorsalis, concha nasalis media ve concha nasalis ventralis’in ölçümleri yapıldı. Bu ölçümlerin ortalama değer ve standart sapmaları hesaplandı. Burun boşluğunu innerve eden sinirlerin nervii (nn.) olfactorii, nervus (n.) vomeronasalis, n. trigeminus’un dalları olan n. ophthalmicus ve n. maxillaris’ten ayrılan n. ethmoidalis ile n. nasalis caudalis olduğu saptandı. Nn. olfactorii liflerinin ve n. vomeronasalis’in lamina cribrosa’daki deliklerden geçerek burun boşluğu’na giriş yaptıkları saptandı. N. ethmoidalis’in n. nasociliaris’ten ayrıldıktan sonra foramen ethmoidale vasıtası ile cavum cranii’ye ulaştığı, burada dorsal’e doğru ilerleyerek lamina cribrosa’dan burun boşluğuna girdiği tespit edildi. N. nasalis caudalis’in ise n. maxillaris’in bir dalı olan n. pterygopalatinus’tan ayrıldıktan sonra fossa pterygopalatina’da yer alan foramen sphenopalatinum’dan geçerek burun boşluğuna girdiği görüldü.

Anahtar Kelimeler:

Burun boşluğu, İnnervasyon, Köpek

PDF

___

Evans HE., 1993. Miller’s Anatomy of the Dog, Saunders, China.
Dursun N., 2008. Veteriner Anatomi II, Medisan Yayınevi, Ankara.
Evans HE., Lahunta A., 2010. Guide to the Dissection of the Dog, 221-223, Saunders, China.
Nickel R., Schummer A., Seiferle E., 1979. The Anatomy of the Domestic Animals. Vol. 2. 216- 219, Verlag Paul Parey, Berlin, Hamburg.
Bahadır A., Yıldız H., 2010. Veteriner Anatomi, Hareket Sistemi ve İç Organlar, Ezgi Kitabevi, Bursa.
Özkadif S., 2011. Yeni Zelanda tavşanlarında sinus paranasales’in multidedektör bilgisayarlı tomografi
görüntülerinin üç boyutlu
rekonstrüksiyonu. Selçuk Üniversitesi Sağlık
Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Alsafy MAM., El-Gendy SAA., Abumandour MMA., 2014.Computed tomography and gross anatomical studies on the head of One-Humped Camel (Camelus dromedarius). The Anatomical Record, 297, 630-642.
Harkema JR., 1991. Comparative aspects of nasal airway anatomy: Relevance to inhalation toxicology. Toxicologic Pathology, 19, 321-336.
Cui S., Wang JH., Xie ZM., 2004. The nervous supply to the nasal cavity of the Bactrian Camel (Camelus bactrianus). Veterinary Research Communications, 28, 1-5.
Tecirlioğlu S., 1977. Merkepte (equus asinus L.) beyin sinirlerinin (nn.encephalici) makroskopik anatomisi üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 24, 269- 295.
Dyce KM., Sack WO., Wensing CJG., 2002. Textbook of Veterinary Anatomy. 3th ed., Saunders, United States of America.
Karadağ H., Nur İH., 1989. Kıl Keçisinde somatoefferent ve özel visceroefferent beyin sinirleri üzerinde makro-anatomik bir araştırma. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 36, 260-272.
Dursun N., 2000. Veteriner Anatomi III, Medisan Yayınevi, Ankara.
Craven BA., Neuberger T., Paterson EG., Webb AG., Josephson EM., Morrison EE., Settles GS., 2007. Reconstruction and morphometric analysis of the nasal airway of the dog (Canis familiaris) and implications regarding olfactory airflow. The Anatomical Record, 290, 1325-1340.
Green PA., Valkenburgh BV., Pang B., Bird D., Rowe T., Curtis A., 2012. Respiratory and olfactory turbinal size in canid and arctoid carnivorans. Journal of Anatomy, 221, 609-621.
Hemsley S., Palmer H., Canfield RB., Stewart ME., Krockenberger MB., Malik R., 2013. Computed tomographic anatomy of the nasal cavity, paranasal sinuses and tympanic cavity of the koala. Australian Veterinary Journal, 91, 353- 365.
Onuk B., Kabak M., Sahin B., Ince NG., Selcuk MB., 2013. New method for estimating the volume and volume fractions of the nasal structures in the Goose (Anser anser domesticus) using computed tomography images. British Poultry Science, 54, 441-446.
Nomina Anatomica Veterinaria, 2012. Prepared by the International Committee on Veterinary Gross Anatomical Nomenclature (I.C.V.G.A.N.) Published by the Editorial Commitee, Hannover.
König HE., Liebich HG., 2007. Veterinary Anatomy of Domestic Mammals. 3th ed. 526- 528, Schattauer, Germany.