Gıda Kaynaklı Zoonoz Bir Parazit: Toxoplasma gondii

Gıda kaynaklı ve zoonoz özellikteki parazitler, insanlarda enfeksiyonlara ve ölümlere neden olabilmektedir. T. gondii enfeksiyonları, toplumların kültür ve geleneklerine göre çeşitli et ve et ürünlerini çiğ veya az pişmiş olarak tüketmelerine bağlı olarak hemen her ülkede görülmektedir. Dünya nüfusunun yaklaşık üçte birinde mevcut toksoplazmozun antibiyotik ve antiparaziterlerin doku kistlerine etkisindeki yetersizlik, tedavideki gecikme ve buna bağlı olarak iş gücü kayıplarındaki artış sebebiyle ekonomik külfetinin yüksek olduğu belirtilmektedir. Enfeksiyondan korunmada birçok yöntem geliştirilmiş olmakla birlikte bir kısmının pratiğe aktarılmasında çeşitli güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Kesim öncesinde uygulanabilecek standardize edilmiş serolojik bir test geliştirilememiştir. Kesim sonrası yapılan mikroskobik teşhislerde parazit dağılımının homojen olmaması nedeniyle hata payı yükselmekte, PCR tekniğine dayalı testlerden ise enfektif parazitleri belirlemeye yönelik sonuçlar elde edilememektedir. Bu nedenlerle, seropozitiflik oranlarının yüksek olduğu koyun ve keçi gibi kasaplık hayvanların et ve organlarına yerleşik doku kistlerinden ileri gelen enfeksiyonlar önem kazanmaktadır. Bu kistleri içeren çiğ veya az pişmiş etlerin tüketimi, insan toksoplazmozisinin ana kaynağı olarak gösterilmektedir. Doku kistlerinin inaktivasyonunda en güvenilir yöntemin ısı işlemi uygulaması olduğu bildirilmekle beraber, alternatif bir işlem olarak ta etlerin dondurulması tavsiye edilmektedir. Gama ışını uygulaması veya yüksek basınç teknolojisinden ise et tekstürünün etkilenmesi nedeniyle istenilen sonuç alınamamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Doku kistleri, Et, Toksoplazmoz

PDF

___

Çelebi S., Öcal M., 2004. Toksoplazmozis. Güncel Pediatri, 2, 152-156.
Kijlstra A., Jongert E., 2008. Control of the risk of human toxoplasmosis transmitted by meat. International Journal for Parasitology, 38, 1359- 1370.
Kijlstra A., Jongert E., 2009. Toxoplasma-safe meat: close to reality? Trends in Parasitology, 25, 18-22.
Sousa S., Correia da Costa JM., Dardé ML., 2010. Serotyping of naturally Toxoplasma gondii infected meat-producing animals. Veterinary Parasitology, 169, 24-28.
WHO, 2012. Research priorities for zoonoses and marginalized infections. Geneva, WHO Press.
Durdu B., 2008. Sağlıklı gebelerde toksoplazma seropozitifliği, IgG avidite değerlerinin incelenmesi ve seropozitifliğe etki eden çeşitli risk faktörlerinin araştırılması. Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Türkiye.
Villena I., Durand B., Aubert D., Blaga R., Geers R., Thomas M., Perret C., Alliot A., Escotte-Binet S., Thébault A., 2012. New strategy for the survey of Toxoplasma gondii in meat for human consumption. Veterinary Parasitology, 183, 203- 208.
Murrell KD., 1991. Economic losses resulting from food-borne parasitic zoonoses. The Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health, 22, 377-81.
Hill D., Dubey J., 2013. Toxoplasma gondii prevalence in farm animals in the United States. International Journal for Parasitology, 43, 107- 113.
Mor N., Arslan M., 2007. Kars yöresindeki koyunlarda Toxoplasma gondii’nin seroprevalansı. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 13, 165-170.
Çiçek H., Babür C., Karaer Z., 2004. Afyon yöresinde Sabin-Feldman (SF) boya testi ile koyunlarda Toxoplasma gondii seroprevalansı. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 51, 229-231.
Ataseven VS., Ataseven L., Tan T., Babur C., Oguzoglu TC., 2006. Seropositivity of agents causing abortion in local goat breeds in Eastern and South-eastern Anatolia, Turkey. Revue de Médecine Vétérinaire, 545-550.
Öcal N., Babür C., Yağcı B., Macun HC., Çelebi B., Kılıç S., Yağcı İ., 2008. Kırıkkale yöresinde süt sığırlarında Brusellozis, Listeriozis ve Toksoplazmozis’ in seroprevalansı ve birlikte görülme sıklığı. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14, 75-81.
Cevizci S., Bakar C., 2013. Toxoplasma gondii with public health’s perspective. Turkish Journal of Public Health, 11, 45-58.
Buxton D., Uggla A., Lövgren K., Thomson K., Lundén A., Morein B., Blewett D., 1989. Trial of a novel experimental Toxoplasma iscom vaccine in pregnant sheep. British Veterinary Journal, 145, 451-457.
Dubey J., 1996. Strategies to reduce transmission of Toxoplasma gondii to animals and humans. Veterinary Parasitology, 64, 65-70.
Innes E., Vermeulen A., 2006. Vaccination as a control strategy against the coccidial parasites Eimeria, Toxoplasma and Neospora. Parasitology, 133, 145-168.
Breugelmans M., Naessens A., Foulon W., 2004. Prevention of toxoplasmosis during pregnancy an epidemiologic survey over 22 consecutive years. Journal of Perinatal Medicine, 32, 211- 214.
Bayarri S., Gracia MJ., Lázaro R., Pérez-Arquillué C., Herrera A. 2012. Zoonosis. In "Toxoplasma gondii in meat and food safety implications–A review", Ed., J Lorenzo-Morales, InTech Europe, Rijeka, Croatia.
Gencay YE., Yildiz K., Gokpinar S., Leblebicier A., 2013. A potential infection source for humans: Frozen buffalo meat can harbour tissue cysts of Toxoplasma gondii. Food Control, 30, 86-89.
McDonald JC., Gyorkos TW., Alberton B., MacLean JD., Richer G., Juranek D., 1990. An outbreak of toxoplasmosis in pregnant women in northern Quebec. Journal of Infectious Diseases, 161, 769-774.
Travaillé E., La Carbona S., Gargala G., Aubert D., Guyot K., Dumètre A., Villena I., Houssin M., 2016. Development of a qRT-PCR method to assess the viability of Giardia intestinalis cysts, Cryptosporidium spp. and Toxoplasma gondii oocysts. Food Control, 59, 359-365.
Tsutsui V., Freire R., Garcia J., Gennari S., Vieira D., Marana E., Prudêncio L., Navarro I., 2007. Detection of Toxoplasma gondii by PCR and mouse bioassay in commercial cuts of pork from experimentally infected pigs. Arquivo Brasileiro de Medicina Veterinária e Zootecnia, 59, 30-34.
Kotula A., Dubey J., Sharar A., Andrews C., Shen S., Lindsay D., 1991. Effect of freezing on infectivity of Toxoplasma gondii tissue cysts in pork. Journal of Food Protection, 54, 687-690.
Durkovic-Dakovic O., Milenkovic V., 2000. Effect of refrigeration and freezing on survival of Toxoplasma gondii tissue cysts. Acta Veterinaria, 50, 375-380.
Dubey J., Kotula A., Sharar A., Andrews C., Lindsay D., 1990. Effect of high temperature on infectivity of Toxoplasma gondii tissue cysts in pork. The Journal of Parasitology, 76, 201-204.
Berry B., Bigner-George M., 2001. Postcooking temperature changes in beef patties. Journal of Food Protection, 64, 1405-1411.
Jacobs L., Remington JS., Melton ML., 1960. The resistance of the encysted form of Toxoplasma gondii. The Journal of Parasitology, 46, 11-21.
Dubey J., 2000. The scientific basis for prevention of Toxoplasma gondii infection: studies on tissue cyst survival, risk factors and hygiene measures. Congenital toxoplasmosis: scientific background, clinical management and control. Paris: Springer-Verlag, 2715, 271-275.
Lundén A., Uggla A., 1992. Infectivity of Toxoplasma gondii in mutton following curing, smoking, freezing or microwave cooking. International Journal of Food Microbiology, 15, 357-363.
Dubey J., 1997. Survival of Toxoplasma gondii tissue cysts in 0.85-6% NaCl solutions at 4-20 oC. The Journal of Parasitology, 83, 946-949.
Hill D., Sreekumar C., Gamble H., Dubey J., 2004. Effect of commonly used enhancement solutions on the viability of Toxoplasma gondii tissue cysts in pork loin. Journal of Food Protection, 67, 2230-2233.
Hill D., Benedetto S., Coss C., McCrary J., Fournet V., Dubey J., 2006. Effects of time and temperature on the viability of Toxoplasma gondii tissue cysts in enhanced pork loin. Journal of Food Protection, 69, 1961-1965.
De Oliveira Mendonça A., Domingues PF., Vieira Da Silva A, Bergamaschi Pezerico S., Langoni H., 2004. Detection of Toxoplasma gondii in swine sausages. Parasitologia Latinoamericana, 59,42- 45.
Warnekulasuriya MR., Johnson JD., Holliman RE., 1998. Detection of Toxoplasma gondii in cured meats. International Journal of Food Microbiology, 45, 211-215.