Kangal Akkaraman ırkı koyunlarda transport stresinin kan parametreleri ve elektrokardiyografi değerleri üzerine etkisi

Bu çalışmanın amacı Kangal Akkaraman ırkı koyunlarda transport stresinin kan parametreleri ve elektrokardiyografik veriler üzerine etkisinin araştırılmasıdır. Çalışmada klinik olarak sağlıklı 36 adet Kangal Akkaraman ırkı koyun kullanılmıştır. Çalışmada koyunlardan elektrokardiyografi verileri dinlenme sırasında, 30 dakikalık transport sırasında ve 120 dakikalık transport sırasında holter cihazı ile elde edilmiştir. Ayrıca kan parametreleri dinlenme sırasında, 30 dakikalık transport sonrasında ve 120 dakikalık transport sonrasında koyunlardan alınan kan serumundan belirlenmiştir. İstatistiksel verilerin değerlendirilmesinde Paired Samples t-Testi kullanılmıştır. PR, QT aralığının süresi, P dalgasının süresi, P dalgasının amplitüdü ve dakika kalp atımı verileri ile kan serum glucose seviyesinde grupların herbiri arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar bulunmuştur. QRS kompleksi süresi, T dalgasının süresi verilerinde; dinlenim ile 30 dakikalık transport grubu arasında ve 30 dakikalık transport ile 120 dakikalık transport grupları arasında istatiksel olarak önemli farklılık bulunmuştur. Serum total protein, albumine ve creatinin seviyelerinde; dinlenim ile 120 dakikalık transport sonrası grubu ve 30 dakikalık transport sonrası ile 120 dakikalık transport sonrası grupları arasında istatistiksel olarak önemli farklılık bulunmuştur. Serum kan üre azotu değeri açısından gruplar arasında istatistiksel olarak farklılık bulunamamıştır. Bu çalışma, literatürde Kangal Akkaraman ırkı koyunlarda transport stresinin elektrokardiyografi değerleri ve kan parametreleri üzerine etkisini inceleyen ilk çalışma özelliğini taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Elektrokardiyografi, Kan parametreleri, Kangal Akkaraman koyunları

Effects of transportation induced stress in electrocardiography data and blood parameters in Kangal Akkaraman sheep breed

The objective was to investigate the stress effects induced by transportation in blood parameters and in electrocardiography data in Kangal Akkaraman sheep breed. Clinically healthy 36 Kangal Akkaraman sheep were used in the study. Electrocardiography data from the sheep were obtained by holder device during the resting period, and during 30 minute and 120 minute transportation periods. Blood parameters were determined from serum samples obtained during resting period, and after 30 minute and 120 minute transportations. Statistical evaluations were conducted by using Paired Samples t-Test. For each intergroup evaluation, significant differences were observed in the durations both PR to QT interval and P-wave, in the amplitude of P-wave, in heart pulse count per minute, and in glucose levels in serum samples. Significant differences were obtained for durations of both the QRS complex and T-wave in groups of resting and 30 min transportation, and of 30 min transportation and 120 min transportation. Significant differences were obtained for serum total protein, albumin, and creatinine levels in groups of resting and 120 min transportation, and 30 min transportation and 120 min transportation. No significant difference was obtained for serum blood urea nitrogen levels between study groups. This study is the first in literature where the effects of transportation induced stress in electrocardiography data and blood parameters in Kangal Akkaraman breed sheep were investigated.

Keywords:

Electrocardiography, Blood parameters, Kangal Akkaraman Sheep,

PDF

___

1) Ahmed JA, Sanyal S. Electrocardiographic Studies in Garol Sheep and Black Bengal Goats. Research Journal of Cardiology. 2008;1(1):1-8.
2) Akçapınar H. Koyun Yetiştiriciliği. Yenilenmiş 2. Baskı. Ankara:İsmat Matbacılık; 2000.
3) Ali Gholi R, Siamak AR, Daryoush M. Influence of the short-term road transport stress on blood parameters in cows. Medycyna Wet. 2007;63 (11):1311-1315.
4) Altınçekiç ŞÖ, Koyuncu M. Nakil Koşullarının Hayvan Refahı Üzerine Etkileri. Hayvansal Üretim. 2010;51(1):48-56.
5) Andronie I, Parvu M, Andronie V. The Effects of Transport Stress on Sheep Welfare. Lucrări stiinŃifice Zootehnie si Biotehnologii. 2000;41(1):729-734.
6) Andronie I, Parvu M, Andronie V, Ciurea A. Effects of transportation stress on some physiological indicators in sport horses. J Zootech Bio. 2009;42:379-384.
7) Bilginoğlu A, Aydın D, Özsoy Ş, Aygün H. Protective effect of melatonin on adriamycin-induced cardiotoxicity in rats. Arch Turk Soc Cardiol. 2014;42(3):265-273.
8) Broom DM. Transport stress in cattle and sheep with details of physiological and other indicators. Deutsche tierärztliche Wochenschrift. 2003;110(3):83-89.
9) Chacon G, Garcia-Belenguer S, Villarroel M, Maria GA. Effect of transport stress on physiological responses of male bovines. Deutsche tierärztliche Wochenschrift. 2006;112(12):465-9.
10) Chalmeh A, Akhtar SI, Zarei MH, Badkoubeh M. Electrocardiographic indices of clinically healthy Chios sheep. Veterinary Science Development. 2015;5:99-102.
11) Cockram MS, Kent JE, Jackson RE, Goddard PJ, Doherty OM, McGilp IM, et al. Effect of lairage during 24 h of transport on the behavioural and physiological responses of sheep. Animal Science. 1997;65: 391–402.
12) Çolakoğlu N, Özbeyaz C. Akkaraman ve Malya Koyunlarının Bazı Verim Özelliklerinin Karşılaştırılması. Turk J Vet Anim Sci. 1999;23:351-360.
13) Damtew A, Erega Y, Ebrahim H, Tsegaye S, Msigie D. The Effect of long Distance Transportation Stress on Cattle: a Review. Biomed J Sci & Tech Res. 2018;3(3):1-5.
14) Giovagnoli G, Trabalza Marinucci M, Bolla A. Transport stress in horses: an electromyographic study on balance preservation. Livestock Production Science. 2002;73:247-254.
15) Grandin T. Assessment of Stress During Handling and Transport. Journal of Animal Science. 1997;75:249-257.
16) Grigor PN, Cockram MS, Steele WB, McIntyre J, Williams CL, Leushuis IE, et al. A comparison of the welfare and meat quality of veal calves slaughtered on the farm with those subjected to transportation and lairage. Livestock Production Science. 2004;91: 219–228.
17) Hall SJG, Broom DM, Kiddy GNS. Effect of transportation on plasma cortisol and packed cell volume in different genotypes of sheep. Small Ruminant Research. 1998;29: 233–237.
18) Hartung J. Effects of transport on health of farm animals. Vet Res Comm. 2003;27:525-527.
19) Haydardedeoğlu AE, Yağcı BB, Ural K, Güzelbekteş H. Stress Responses of Stallions During Transport Period: The Variations of Complete Blood Count and Serum Biochemistry. Atatürk Univ Vet Bil Derg. 2017;12(2):118-123.
20) Koncagül S, Akça N, Vural ME, Karataş A, Bingöl M. Zom Koyunlarının Morfolojik Özellikleri. Kafkas Univ Vet Fak Derg. 2012;18 (5):829-837.
21) Kumar BR, Muralidharan MR, Ramesh PV, Sasirekha A. Effect of transport stress on blood profile in sheep. Indian Vet J. 2003;80(6):511-514.
22) Mir SA, Nazki AR, Raina R. Comparative electrocardiographic studies, and differing effects of pentazocine on ECG, heart and respiratory rates in young sheep and goats. Small Ruminant Research. 2000;37:13-17.
23) Nielsen BL, Dybkjær L, Herskin MS. Road transport of farm animals: effects of journey duration on animal welfare. Animal Journal. 2011;5(3):415–427.
24) Noyan A. Yaşam ve hekimlikte fizyoloji. Onyedinci baskı. Ankara:Meteksan yayınevi; 2008. p. 977-1102.
25) Onmaz AC, Van den Hoven R, Gunes V, Cinar M, Kucuk O. Oxidative stress in horses after a 12-hours transport period. Rev Med Vet. 2011;162: 213-217.
26) Reddy BS, Venkatasivakumar R, Sivajothi S, Reddy YVP. Electrocardiographic abnormalities in young healthy sheep and goats. International Journal of Biological Research. 2014;2 (1):21-22.
27) SPSS Inc. SPSS 22.0 for Windows Evalution Version. 2013.
28) Tajik J, Samimi AS, Shojaeepour S, Jarakani S. Analysis of Base-Apex Lead Electrocardiogram in Clinically Healthy Kermani Sheep. J Fac Vet Med Istanbul Univ. 2016;42(1):74-79.
29) Tan H. Atlarda ventrikuler hipertrofi ve kronik kardiyomiyofibrosisleri ortogonal sistem elektrokardiyografi ve vektorkardiyografi yontemleriyle saptama calışmaları. Docentlik tezi, İstanbul. 1981.
30) Terlouw C. Stress reactions at slaughter and meat quality in pigs: genetic background and prior experience. A brief review of recent findings. Livestock Production Science. 2005;94:125–135.
31) Wernicki A, Urban-Chmiel R, Kankofer M, Mikucki P, Puchalski A, Tokarzewski S. Evaluation of plasma cortisol and TBARS levels in calves after short-term transportation. Rev Med Vet. 2006;157:30-34.
32) Yılmaz B. Fizyoloji. İkinci basım, Ankara:Feryal Matbaacılık; 2000. p. 212-213.