Ahmet Cumhur AKIN, Cevat SİPAHİ, Mustafa Bahadır ÇEVRİMLİ, Burak MAT, Aytekin GÜNLÜ

Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Yöneticilerin İşgücü Memnuniyet Düzeyleri

Hayvansal üretim faaliyeti gerçekleştiren çiftliklerde İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) konusu, işletme yönetici/sahipleri tarafından genellikle göz ardı edilebilen bir husus olmaktadır. Hâlbuki hayvansal üretimde ekipman sayısı ve teknoloji kullanımı artmasına rağmen, çiftliklerde nitelikli işgücünün önemi azalmamaktadır. Bunun en önemli sebeplerinden birisi hayvansal üretimin temelinde canlı süje olması ve deneyimli personelin varlığının çiftliğin hedeflediği başarıya ulaşmasını kolaylaştırmasıdır. Bu araştırma ile Türkiye’de örneklem dahilinde büyükbaş hayvancılık işletmelerinde işletme yöneticilerinin/sahiplerinin; işgücü yönetimi, personel temini ve devamlılığı konularındaki temel uygulamaları ile bu konudaki görüş ve beklentilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu kapsamda Aksaray, Burdur, Isparta ve Konya illeri genelinde 65 çiftlik yöneticisi/sahibi ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kullanılan “Çiftlik Yöneticisi İş Gücü Memnuniyeti Formu” çiftlik yönetici veteriner hekim, işletme müdürleri, akademisyenler gibi alanında uzman kişilerle birlikte Delphi süreci ile geliştirilmiştir. Çiftlik Yöneticisi İş Gücü Memnuniyeti-Ölçeği soruları sırası ile “Personelle İletişim”, “Çiftlik Başarısında Personel”, “Terfi ve Aidiyet” ve “İşgücü Yönetimi” olmak üzere 4 faktör altında isimlendirilmiştir. Elde edilen veriler faktör analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. İlgili ölçeğin verilerinin faktör analizine uygun olduğu (p<0,05) ve genel olarak faktör analizi sonuçlarına göre ölçme aracının yapı geçerliliğinin sağlandığı söylenebilir. Sonuç itibariyle Türkiye’de hayvancılık sektöründe insan kaynakları yönetimi, artan ölçek ve yatırım miktarları ile her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Orta ve büyük ölçekli işletmelerde kalifiye personelin devamlılığı, personel verimliliği işletmelerin karlılığını ve ekonomik hedeflerine ulaşabilmesinde doğrudan rol oynamaktadır. Bu nedenle hayvancılık sektöründe yönetici pozisyonundaki kişilerin değişen üretim yapısı ile birlikte çiftliklerinde işgücü memnuniyetini artırmaları, İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) konusunda gerekli eğitimi almaları ve sahada-işletmelerinde buna yönelik uygulamaları hayata geçirmeleri çiftliğin ekonomik hedeflerine başarıyla ulaşmasında hayati bir öneme sahiptir.

Keywords:

Hayvansal üretim, çiftlik yönetimi, işgücü, memnuniyet, faktör analizi,

PDF

___

Bitsch V, Harsh SB. "Labor Risk Attributes in the Green Industry: Business Owners' and Managers' Perspectives." Journal of Agricul tural and Applied Economics 36(December 2004):731-45.
O’Brien B, Deming J, Shalloo L. “Irish studies on farm labour issues”. International Agricultural Workforce Conference July 2018, Cork, Ireland. pp.17-24.
Buffington RE, Reaves PM. (1968). Labor study on Virginia dairy farms employing full time workers. Journal of Dairy Science, 51(8), 1313-1317.
Nettle R. “International trends in farm labour demand and availability”. International Agricultural Workforce Conference July 2018, Cork, Ireland. pp.17-24.
Çevrimli MB, Günlü A, Mat B, Akın AC, Sipahi C. A Study on the Validity and Reliability of the Level of Employee Satisfaction at Livestock Farming Enterprises in Turkey. Acta Vet Eurasia 2020; 46: 45-53.
Eastwood C, Greer J, Schmidt D, Muir J, Sargeant K. New dairy workplace design – the challenge of attracting and retaining staff to the NZdairy farm of 2030. International Agricultural Workforce Conference July 2018, Cork, Ireland. pp.70-75
Nettle R. “Attractive careers and people management on dairy farms: two sides of the same coin”. International Agricultural Workforce Conference July 2018, Cork, Ireland. pp.76-81.
Sayre NF. Land, labor, livestock and (neo) liberalism: understanding the geographies of pastoralism and ranching. Geoforum 40.5 2009; 705-783.
Erven BL, Huffman WE, Thompson PB, Noll S. Labor management on dairy farms. Encyclopedia of Dairy Sciences, 2002. 1436-1442.
Van Den Ban A. Increasing labour productivity in agriculture and its implications. The Journal of Agricultural Education and Extension, 2011;17(5), 401-409.
Nettle R, Semmelroth A, Ullah A, Zheng C. and Ford R. The retention of people in dairy farming – what is working and why?. Research report to the Gardiner Foundation, 2011. The University of Melbourne.
Demir S, Yaşar F. Ödül Yönetiminin İşgücü Atikliği Üzerine Etkisi: Kahramanmaraş İli Tekstil Sektöründe Bir Araştırma. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 2018; 8(3), 691-705.
Avcı K, Şahin İ, Terzioğlu F. İşgücü Planlaması: İşgücü Yönetiminde Esneklik. Verimlilik Dergisi, 2020; (1), 219-230.
Özdamar K. Modern bilimsel araştırma yöntemleri: araştırma planlama, toplum ve örnek seçimi, güç analizi, proje hazırlama, veri toplama, veri analizi, bilimsel rapor yazımı. 2003. Nisan Publishing. ISBN: 9789756428498
Arıkan R. Araştırma teknikleri ve rapor hazırlama. 2004. Asil Yayın Dağıtım
Balcı A. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem Teknik ve İlkeler. (Beşinci.Baskı). 2005. Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
Bartholomew DJ, Steele F, Galbraith J, Moustaki I. Analysis of Multivariate Social Science Data. Statistics in the Social and Behavioral Sciences Series (2nd ed.). 2008. Taylor & Francis. ISBN 978-1584889601
Costello AB, Osborne JW. Best Practices İn Exploratory Factor Analysis: Four Recommendations for Getting the Most From Your Analysis. Practical Assessment Research & Evaluation, 2005;10(7).
Warne RT, Larsen R. "Evaluating a proposed modification of the Guttman rule for determining the number of factors in an exploratory factor analysis". Psychological Test and Assessment Modeling. 2014;56: 104–123.
Eroğlu E. Müşteri memnuniyeti ölçüm modeli. IUJSB, 2005; 34, 7-25
Kaiser HF. The varimax criterion for analytic rotation in factor analysis. Psychometrika, 1958; 23, 187-200. Doi:10.1007/BF02289233.
Southern JH. National Agricultural:Labor Policy Considerations. J. Farm Economics.1966;48: 1127.
Bitsch V, Kassa GA, Harsh SB, Mugera AW. Human Resource Management Risks: Sources and Control Strategies Based on Dairy Farmer Focus Groups. Journal of Agricultural and Applied Economics, 38, l (April 2006):123-136
Rye JF, & Andrzejewska J. The structural disempowerment of Eastern European migrant farm workers in Norwegian agriculture. Journal of rural studies, 2010;26(1),41-51.
Turner MD. (2009). Capital on the move: The changing relation between livestock and labor in Mali, West Africa. Geoforum, 40(5), 746-755.