Mekânın Politikleşmesi ve Ekonomi-Politik Bakımdan Yeniden Yorumlanması
20.yüzyılın sonuna doğru sosyal bilimlerde tarihsel zaman merkezinde odaklanan tartışmalar hafifleyerek mekânsal analizler ağırlığını artırmaya başlamıştır. 21.yüzyıla doğru mekân konusu, yalnızca sosyal bilimlerde önemli bir gündem maddesi olarak öne çıkmakla kalmadı, aynı zamanda Aydınlanmanın getirdiği epistemolojik ve kurumsal sınırların tartışmaya açılmasına kadar varan yoğun bir ilginin nesnesi haline geldi. Bu yoğunlaşma mekânın politik bir nesne olarak değerlendirmesine olan vurguyu artırmıştır. Yeni bir açılım olarak değerlendirilen bu süreç, toplumsal süreçlerin mekânsallaştırılmasına kapı aralayarak birçok sosyal bilimcinin eşzamanlı ve yan yana formlara olan ilgisini açıklamaktadır. David Harvey’in ‘coğrafi muhayyile’ olarak tanımladığı bu geçiş, mekânın sosyal bilimler içerisinde politik olarak yorumlanmasına ve üzerinde ekonomi-politik analizlerin yapılmasına neden olmuştur. Bu çalışmada, mekâna dair artan vurgunun, özelikle neo-Marksist coğrafyacı ve sosyal bilimler bağlamında tarihsel olarak analizi ve yol izlekleri ele alınmıştır. İnceleme makalesi olarak kaleme alınan bu çalışma, bu geçişin erken teorik ve kavramsal yaklaşımlarını tartışmayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Coğrafi Muhayyile, Mekânın Politikleşmesi, Neo-Marksist Mekânsal Analiz.
The Politicization of Space and Its Economic-Policy Based Reinterpretation
Towards the end of the 20th century, succeeding the decline of the debates focusing on the historical
time, spatial analyzes have started to center in social sciences. Towards the 21st century, the subject
of space has not only come to the fore as an important agenda item in social sciences, but also has
become the object of intense interest, including the discussion of the epistemological and theoretical
boundaries brought by the Enlightenment. This concentration has increased the emphasis on
regarding of space as a political object. This process, which is considered as a new declination, leads
to the spatialization of social processes and explains the interest of many social scientists in
simultaneous and juxtaposition forms. Having been defined by David Harvey as 'geographical
imagination', this shift has led to the political interpretation of space in social sciences and the
economic-political analyzes on it. In this study is considered the historical analysis and pathways of
the increasing emphasis on space social sciences, especially in the context of neo-Marxist
geographers. This study aims to discuss the early theoretical and conceptual approaches to this
transition.
___
- Abshire, J.E, (2011). The History of Singapore. California: Greenwood.
- Baum, S. (1999). “Social Transformations in the Global City: Singapore”, Urban Studies, 36(7), 1095-1117.
- Bell, D., de-Shalit, A. (2011). The Spirit of Cities, Why the Identity of a City Matters in a Global Age. New Jersey: Princeton University Press.
- Buttimer, A. (1969). “Social Space in Interdisciplinary Perspective”, Geographical Review, 59, 417-26.
- Calvino, I. (2021). Görünmez Kentler, (çev. Işıl Saatçıoğlu). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Castells, M. (1996). The Informational City: Information Technology, Economic Restructuring and the Urban-Regional Process. Oxford: Blackwell Publishers.
- Castells, M. (2007a). Is There an Urban Sociology?. in C. G. Pickvance (Ed), Urban Sociology: Critical Essays. London: Routledge.
- Castells, M. (2007b). Theory and Ideology in Urban Sociology, in C. G. Pickvance (Ed), Urban Sociology: Critical Essays, London, Routledge.
- Castells, M. (2020). Kent, Sınıf, İktidar, (çev. Asuman Türkün). Ankara, Phoenix.
- Chua, B. (2020). Ekonomi ile Irk Arasında: Singapur’un Asyalılaşması, içinde Öncü, A., Weyland, P. (Eds), Mekan, Kültür, İktidar: Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler. İstanbul: İletişim.
- Clark, T. N. (2004). The City as an Entertainment Machine, Urban Policy, 9, 1-17.
- Florida, R. (2005). Cities and the Creative Class. New York: Routledge.
- Florida, R. (2017). Yeni Kentsel Kriz, Soylulaştırma, Eşitsizlik ve Seçkinler Şehri ile Gelen (çev. Derya N. Özer). İstanbul: Doğan Kitap.
- Foucault, M. (1986). Of Other Spaces, Diacrities, 16/1, 22-27.
- Friedmann, J. (1986). “The World City Hypothesis”, Development and Change, 17, 69-83.
- Gottdiener, M. and Hutchison, R. (2011). The New Urban Sociology. Philadelphia: Westview Books.
- Harvey, D. (1969). Explanation in Geography, London: Edward Arnold.
- Harvey, D. (2012). Sermayenin Sınırları, (çev. Utku Balaban). Ankara: Tan Kitabevi.
- Harvey, D. (2013). Asi Şehirler, Şehir Hakkından Kentsel Devrime Doğru (çev. Ayşe Deniz Temiz). İstanbul: Metis.
- Harvey, D. (2015). Kent Deneyimi, (çev. Esin Soğancılar). İstanbul: Sel Yayıncılık. Harvey, D. (2019). Sosyal Adalet ve Şehir (çev. Mehmet Moralı). İstanbul: Metis.
- Işık, O. (1994). “Mekânın Politikleşmesi, Politikanın Mekânsallaşması”, Toplum ve Bilim, 64-65, 7-36.
- Lefebvre, H. (1968). Diyalektik Materyalizm (çev. Barış Yıldırım). İstanbul: Kanat.
- Lefebvre, H. (1996). Marx’ın Sosyolojisi (çev. Selahattin Hilav). İstanbul: Sorun Yayınları.
- Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi (çev. Işık Ergüden). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Leven, C. (1968). “Towards a Theory of the City”, Hemmens, G. (Ed), Urban Development Models, National Academy of Sciences, Highway Research Board, Special Report 97, Washington.
- Mckeown, K. (1987). Marxist Political Economy and Marxist Urban Sociology. New York: Palgrave Macmillian.
- O’Brien, R. (1992). Global Financial Integration: The End of Geopraphy. London: Chatham House/Printer. Öztürk,
- S. (2012). Mekân ve İktidar, Filmlerle İletişim Mekânlarının Altpolitikası. Ankara: Phoenix. Raban,
- J. (1974). Soft City. London: Picador Classic.
- Sassen, S. (1991). The Global City: New York, London, Tokyo. Princeton: Princeton University Press.
- Sassen, S. (2000). Cities in a World Economy. London: Sage.
- Sassen, S. (2007). A Sociology of Globalization. New York: W.W. Norton & Company.
- Saunders, P. (2013). Sosyal Teori, Kentsel Sosyoloji (çev. Songül Doğru Getir). İstanbul: İdeal Kültür&Yayıncılık.
- Smith, N., Williams, P. (2015). Kentin Mutenalaştırılması (çev. Melike Uzun). İstanbul: Yordam.
- Soja, E. W. (2015). Postmodern Coğrafyalar: Eleştirel Toplumsal Teoride Mekânın Yeniden İleri Sürülmesi (çev. Yunus Çetin). İstanbul: Sel.
- Urry, J. (1989). Sociology and Geography, içinde Peet, R., Thrift, N. (der), New Models in Geography I, Londra, Unwin Hyman, 295-317.
- Urry, J. (1999). Mekânları Tüketmek (çev. Rahmi G. Öğdül). İstanbul: Ayrıntı.
- Verne, J. (2016). Yirminci Yüzyılda Paris (çev. İsmet Birkan). İstanbul: Alfa.
- Başlangıç: 2022
- Yayıncı: Atatürk Üniversitesi