Doğumu Erken Uyarılan Koyunlarda Kuzuların Neonatal Yaşama Kabiliyetlerinin Araştırılması

Bu çalışmada, doğumu indüklenerek doğan kuzular ile doğumu spontan gerçekleşen kuzuların neonatal hayatlarının karşılaştırılması amaçlandı. İki grubun arasındaki karşılaştırılmalarda kuzulara ait bazı vücut gelişim özellikleri ile kan parametrelerinin doğum sonrası takibi dikkate alındı. Yine neonatal kuzularda intraperitonal glikoz takviyesinin profilaktik kullanılabilirliği ve çevre sıcaklığının etkisi çalışmanın bir diğer hedefini oluşturdu. Çalışma hayvan popülasyonunu, 30 adet koyun (Morkaraman ve melezi) ve bu koyunlardan doğan 50 adet kuzu oluşturdu. Her grupta 10 adet kuzu olacak şekilde 4 deney, 1 kontrol grubu olmak üzere 5 grup oluşturuldu. Deney gruplarında doğumlar kortikosteroid enjeksiyonlarıyla uyarıldı. Deney grubunun 2 grubu ayrıca sıcaklığı sabit tutulan (20 - 24 °C) ayrı bir bölümde tutuldu ve intraperitoneal glikoz uygulaması yapıldı. Kontrol grubunda ise doğumlar spontan olarak gerçekleşti. Tüm kuzuların vücut sıcaklığı ve ağırlıkları, kan gaz, glikoz değerleri, düzenli aralıklarla takip edilerek kayıt edildi. Gruplar arasında karşılaştırmaya tabi tutulan değişkenler içerisinde sadece vücut sıcaklığı ve kan pO2 basıncı önemli bulundu (p<0.05). Ancak bu önemli farklılık, diğer gruplardaki kuzulara göre yaşam kalitesi açısından avantaj sağlamadı. Diğer tüm değişkenler, gruplar arasında önemsizdi. Sonuç olarak; Gebeliğin 141-145. günleri arasında, doğumun kortikosteroid enjeksiyonları ile uyarılmasının, Morkaraman ve melezi ırkı için neonatal risk oluşturmadığı kanısına varıldı.

Anahtar Kelimeler:

Doğum, Kortikosteroid, Koyun, Kuzu, Neonatal.

Investigation of Neonatal Viabilities of Lambs in Early Induction of Parturition

In this study, it was aimed to compare the neonatal lives of lambs born with induced parturition and lambs born spontaneously. In the comparisons between the two groups, some body development characteristics of the lambs and neonatal follow-up of blood parameters were taken into account. In addition, the prophylactic availability of intraperitoneal glucose supplementation in neonatal lambs and the effect of environmental temperature were another target of the study. The study animal population consisted of 30 ewe (Morkaraman and its cross) and 50 lambs born from these ewes. Five groups were formed as 4 experimentals and 1 control group with 10 lambs in each. Parturitions were induced with corticosteroid injections in experimental groups. Two groups of the experimental groups were also housed in a separate section in which temperature was kept stable between 20 - 24 °C and intraperitoneal glucose administration was performed to those lambs. In the control group, the parturitions were spontaneous. Body temperatures and weight, blood gas and glucose values of all lambs were monitored and recorded on a regular basis. Among the variables that were compared between the groups, only body temperature and blood pO2 pressure were found to be significant (P<0.05). However, this significant difference did not provide an advantage in terms of quality of life compared to lambs in the other groups. All other variables were insignificant between the groups. As a result; it was concluded that induction of parturition with corticosteroid injections on 141 and 145. days did not create a risk for Morkaraman and its cross.

Keywords:

Corticosteroid, Ewe, Lamb, Neonatal, Parturition.,

PDF

___

Ahmad R, Khan A, Javed MT, Hussain I (2000). The level of immunoglobulins in relationship to neonatal lamb mortality in Pak-Karakul sheep. Vet Arhiv, 70, 3, 129-139.
Alonso-Spilsbury M, Mota-Rojas D, Villanueva-García D et al. (2005). Perinatal asphyxia pathophysiology in pig and human: a review. Anim Reprod Sci, 90 (1-2), 1-30.
Alonso-Spilsbury M, Mota-Rojas D, Villanueva-Garcia D et al. (2005). Perinatal asphyxia pathophysiology in pig and human: a review. Anim Reprod Sci, 90, 1-30.
Alsweiler JM, Harding JE, Bloomfield FE (2013). Neonatal Hyperglycaemia Increases Mortality and Morbidity in Preterm Lambs. Neonatology, 103, 83-90.
Arslan M, Yılmaz O, Ateş CT (2003). Morkaraman ve Corriedale x Morkaraman (F1) Kuzularında Büyüme. YYÜ Vet Fak Derg, 14 (1), 46-49.
Atasoy F (2016). Koyunlarda dölverimi ve kuzu ölümleri. Cumhuriyet Üni Sağ Bil Ens Derg, 1 (1), 15-21.
Aydoğdu U (2016). Kuzularda neonatal mortalite. Cumhuriyet Üni Sağ Bil Ens Derg, 1 (2), 37-46.
Bessho T, Taira S, Koyama K (1997). Effect of respiratory acidosis on body movements in the chronically instrumented fetal lamb. Acta Obstet Gynecol Scand, 76, 200-204.
Chniter M, Hammadia M, Khorchania T et al. (2013). Aspects of neonatal physiology have an influence on lambs’ early growth and survival in prolific D’man sheep. Small Rumin Res, 111, 162-170.
Christley RM, Morgan KL, Parkin TDH, French NP (2003). Factors related to the risk of neonatal mortality, birth-weight and serum immunoglobulin concentration in lambs in the UK. Prev Vet Med, 57, 209-226.
Clarke L, Heasman L, Firth K, Symonds ME (1997). Influence of feding and ambient temperature on thermoregulation in newborn lambs. Exp Physiol, 82, 1029-1040.
Cock M, Hanna M, Sozo F et al. (2005). Pulmonary Function and Structure Following Mild Preterm Birth in Lambs. Pediatr Pulmonol, 40, 336-348.
Cowett RM, Farrag HM (1998). Neonatal glucose metabolism. Cowett RM (Ed). Principles of Perinatal-Neonatal Metabolism (pp. 683-722). Springer-Verlag, New York.
Dinç DA (2007). Doğum. Alaçam E (Ed). Evcil Hayvanlarda Doğum ve İnfertilite (s. 143-153). Medisan, Ankara. Dwyer CM (2008). The welfare of the neonatal lamb. Small Rumin Res, 76 (1-2), 31-41.
Dwyer CM, Conington J, Corbiere F et al. (2016). Invited review: improving neonatal survival in small ruminants: science into practice. Animal, 10 (3), 449-459.
Dwyer CM, Morgan CA (2006). Maintenance of body temperature in the neonatal lamb: effects of breed, birth weight and litter size. J Anim Sci, 84, 1093-1101.
Gaur P, Malik ZS, Bangar YC et al. (2022a). Influence of maternal and additive genetic effects on lamb survival in Harnali sheep. J Anim Breed Genet, 139 (2), 204-214.
Gaur P, Malik ZS, Bangar YC, Magotra A, Chauhan A. (2022b). Survival analysis for estimating lamb survival up to weaning in Harnali sheep. Zygote, 30 (6), 797-800.
Greenwood PL, Hunt AS, Slepetis RM et al. (2002). Effects of birth weight and postnatal nutrition on neonatal sheep. III. Regulation of energy metabolism. J Anim Sci, 80, 2850-2861.
Keçeci T (2003). Effect of Low Birthweight on Serum Thyroid Hormones, Glucose, Urea and Blood pH in Newborn Lambs. Turk J Vet Anim Sci, 27, 395-399.
Martin J (1999). Hypothermia in newborn lambs. Erişim Tarihi: 23.12.2022. Erişim Adresi: http://www.omafra.gov.on.ca/english/ livestock/sheep/facts/98-089.htm
Matteo RD, Stacy V, Probyn ME et al. (2008). Does moderate preterm bırth lead to altered arterıal pressure? Studıes ın sheep. Clin Exp Pharmacol Physiol, 35, 1426-1432.
Mellor DJ, Stafford KJ (2004). Animal welfare implications of neonatal mortality and morbidity in farm animals. The Vet J, 168 (2), 118-133.
Nash ML, Hungerford LL, Nash TG, Zinn GM (1996). Risk factors for perinatal and postnatal mortality in lambs. Vet Rec, 139, 64–67.
Nowak R, Poindron P (2006). From birth to colostrum: early steps leading to lamb survival. Reprod Nutr Dev, 46, 431-446.
Odabaşıoğlu F, Arslan M, Yertürk M (1996). Morkaraman ve Corriedale x Morkaraman (F1) Kuzularda Doğum Ağırlığı ve Yaşama Gücüne, Morkaraman Koyunlarda Gebelik Süresine Bazı Faktörlerin Etkisi. YYÜ Vet Fak Derg, 7 (1 -2), 1-7.
Purohit G, Shekher C, Kumar P, Solanki K (2012). Induced termination of pregnancy in domestic farm animals. Iran J Appl Anim Sci, 2, 1-12.
Rings DM (2003). Problems of the neonatal period in sheep and goats. North Am Vet conference; Large Animal, 295.
Rook JS, Scholman G, Wing-Proctor S, Shea M (1990). Diagnosis and control of neonatal losses in sheep. Vet Clin North Am Food Anim, 6 (3), 531-562.
Salcı ESÖ, İntaş KS (2018). Koyun ve Keçilerde Doğumun İndüksiyonu Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Harran Üniv Vet Fak Derg, 7 (2), 162-167.
Sevinç G, Şahin Z, Aydoğdu MH (2022). Türkiye’nin Küçükbaş Hayvan Varlığı ile Süt Üretimindeki Gelişmelerin Son Dönemlerindeki Trend Analizi. ASR Journal, 35 (7), 377-384.
Siimes ASİ, Valimaki İAT, Antila KJ et al. (1990). Regulation of Heart Rate Variation by the Autonomic Nervous System in Neonatal Lambs. Pediatr Res, 27 (4), 383-391.
Stafford KJ, Kenyon PR, Morris ST, West DM (2007). The physical state and metabolic status of lambs of different birth rank soon after birth. Livest Sci, 111, 10-15.
Şahal M (1994). Kuzularda doğum sonrası venöz kan gazları, asit-baz dengesi, kan serumu glikoz, laktat, üre ve elektrolit düzeyleri ile apgar puanlama sistemine göre saptanan kriterler arasındaki ilişkiler. Ankara Univ Vet Fak Derg, 41 (3-4), 373-387.
Türkyılmaz D, Özyürek S, Dağdelen Ü, Esenbuğa N, Yaprak M (2021). İvesi ve Romanov x İvesi Melez Koyunların bazı döl verim özellikleri, kuzularının yaşama gücü ve büyüme gelişme özelliklerinin incelenmesi, JASP Journal, 4 (2), 127-135.
Vannucchi CI, Rodrigues JA, Silva LCG, Lúcio CF, Veiga GAL (2012). A clinical and hemogasometric survey of neonatal lambs. Small Rumin Res, 108, 107-112.
Wassmuth R, Loer A, Langholz HJ (2001). Vigour of lambs newly born to outdoor wintering ewes. Anim Sci, 72, 169-178.
Zoller DK, Vassiliadis PM, Voigt K, Sauter-Louis C, Zerbe H (2015). Two treatment protocols for induction of preterm parturition in ewes—Evaluation of the effects on lung maturation and lamb survival. Small Rumin Res, 124, 112-119.