HZ. DÂVÛD VE DAVACILAR KISSASINDAKİ İŞKÂLE YÖNELİK GÖRÜŞLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Kur’an-ı Kerim, vermek istediği mesajını muhatabına iletmek için birçok peygamberin ve geçmiş kavimlerin kıssalarını anlatmıştır. Kur’an, Kitab-ı Mukaddes’te de tahkiye edilen kıssaları tahrif edilmiş noktaları tashih ederek ve Kütüb-i Kadime’de nakledilen ayrıntılara girmeden maksadına uygun bir şekilde anlatmıştır. Hem Kur’an’da hem de Kitab-ı Mukaddes’te anlatılan kıssalardan biri Hz. Dâvûd ile davacılar kıssasıdır. Bu çalışmamız da, Sâd suresinde anlatılan Hz. Dâvûd ile davacılar kıssasının ve kıssanın tefsiri sadedinde serdedilen görüşlerin, Müşkilu'l-Kur'an bağlamında değerlendirilmesini konu edinmektedir. Hz. Dâvûd ve davacılar kıssasıyla ilgili ilk dönemlerden günümüze kadar müfessirler farklı tefsir anlayışları benimsemişlerdir. Bir kısım müfessir, ayetlerin literal anlamını dikkate alarak kıssada anlatılan dava olayının gerçek oluşu üzerinden ayetleri tefsir etmektedir. Bir kısmı ise, dava olayının hakiki bir olayı değil, temsili bir anlatımı ifade ettiği kabulünden hareketle kıssayı tefsir etmektedir. Bu anlayışı benimseyen müfessirler de, kıssayı nakledilen rivayetler üzerinden tefsir edenler ve kıssayı lafız üzerinden tefsir edenler olarak ikiye ayrılmaktadır. Müfessirlerin kıssayla ilgili farklı tefsir anlayışı benimsemelerinin en temel sebebi, kıssanın arka planıyla ilgili başta Kitab-ı Mukaddes’ten nakledilen rivayetlerin kabul edilip edilmemesidir. Tasnifte yer verdiğimiz müfessirler tarafından nübüvvet makamına zarar vereceği endişesiyle makalede yer verilen farklı görüşlerin kıssanın anlaşılmasında işkal arz ettiği belirtilmektedir. Bu makalede, müfessirlerin tefsir biçimine göre ortaya çıkan farklı işkaller, yine aynı müfessirlerin yaptıkları teviller bağlamında çözüme kavuşturulacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Sâd Suresi, Hz. Dâvûd, Kıssa, Tefsir, Müşkilu’l- Kur’an
The Evaluation of Opinions Regarding the Ishkal in the Parable of Dawoud (PBUH) and the Plaintiffs
The Qur’an has told the stories of many prophets and past tribes in order to convey the message it wants to give to its addressee. The Qur’an has narrated the stories that were narrated in the Bible in accordance with its purpose, by correcting the distorted points and without going into the details reported in the ‘Kutub-i al-Qadim’. One of the stories told in both the Qur’an and the Bible is Dawoud (David) and the plaintiffs. In this study, the story of Dawoud and the plaintiffs deals with the evaluation of the story of Davud and the plaintiffs and the opinions expressed in the interpretation of the story in the context of Mushkil al-Quran al-Karim. From the earliest times to the present day, commentators have adopted different interpretations of the story of Dawoud and the plaintiffs. Some commentators, taking into account the literal meaning of the verses, interpret the verses based on the fact that the case described in the story is real. On the other hand, some interpret the parable based on the assumption that the case event expresses a representative expression, not a genuine event. The commentators who adopt this understanding are also divided into two as those who interpret the tale over the narrated narrations and those who interpret the tale over wording. The main reason why commentators adopt different interpretations of the tale is that the narrations about the background of the tale, primarily from the Bible, whether to be accepted or not. It is stated that the different opinions expressed in the article by the commentators, whom we have included in the classification, with the fear that they will harm the authority of prophethood, are difficult for the understanding of the story. In this article, different works that emerged according to the interpretation style of the commentators will be resolved in the context of the interpretations made by the same commentators.
Keywords:
Mushkil al-Qur’an, Surah Sâd, Dawoud (PBUH), Story, Tafseer.,
___
- Âlûsî, Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh b. Mahmûd el-Hüseynî. Rûḥu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm ve’s-sebʿi’l-mes̱ânî. 23.Cilt, Beyrut: İhyâu^t-Turāsi’l-Arabî, ts.
- Beyzâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullāh b. Ömer b. Muhammed. Envârü’t-tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vil. 5.Cilt. Beyrut: İhyâu^t-Turāsi’l-Arabî, ts.
- Bikāî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Rubât el-Hırbevî. Naẓmü’d-dürer fî tenâsübi’l-âyât ve’s-süver. 16.Cilt. Kahire: Darü’l-Kütübi’l-İslamiyye, ts.
- Büyük, Enes. “Tefsirde İsrâiliyyâta Dair Bazı Tespit ve İddiaların Değerlendirilmesi”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 23/2 (Aralık 2019), 766-784. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/895544
- Çiçek, M. Halil.Müşkilü’l Kur’an’ı Yeniden Değerlendirmek. İstanbul: Beyan Yayınları, 2016.
- Ebû Abdillâh Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed eş-Şâzelî b. Abdilkādir b. Muhammed b. Âşûr, et-Taḥrîr ve’t-tenvîr mine’t-tefsîr. 23.Cilt. Tunus: Darü’t-Tunusiyye, 1984.
- Ebû Hayyân Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân el-Endelüsî, el-Baḥrü’l-muḥîṭ. thk. Âdil Ahmet Abdül-mevcûd, Ali Muhammed Muaviz. 7.Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’-İlmiyye, 1993.
- Ebüssuûd Efendi. İrşâdü’l-ʿaḳli’s-selîm ilâ mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm. thk. Abdulkadir Ahmed Atâ. 4.Cilt. Riyad: Mektebetü’l-Riyadi’l-Hadisiyye, ts.
- İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib b. Abdirrahmân b. Gālib el-Muhâribî el-Gırnâtî el-Endelüsî, el-Muharreru’l- vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-ʿazîz. thk. Abdüsselam Abdüşşâfî Muhammed. 5. Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
- İsfahâni, Ebu Müslim. Tefsirü Ebi Müslim el-İsfahâni, thk. Hıdır Muhammed Nebeha. Beyrut: Daru’l Kütübi’l İlmiyye, 2009.
- İsfahâni, Râgıb. Mukaddimetü Tefsiri’r-Râgıb. çev. Celalletin Divlekci. İstanbul: Klasik Yayınları, 2021.
- Kitab-ı Mukaddes. Erişim 1 Ocak 2022. https://www.kitabimukaddes.com/kutsal-kitap-hakkinda-bilgilendirme-ve-tam-metni/eski-antlasma/2-samuel
- Kutub, Seyyid. Fi zilali’l- Kur’an.23.Cilt. Kahire: Darü’ş-Şuruf, 1972.
- Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd es-Semerkandî. Teʾvîlâtü’l-Ḳurʾân. 12.Cilt. thk. Mustafa Yavuz. İstanbul: Darü’l-Mizan, 2007.
- Mevdûdi, Ebu Âlâ. Tefhimü’l Kur’an, çev. Ali Bulaç. 5.Cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
- Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd., Medârikü’t-tenzîl ve Hakāiku’t-Te’vil. 3. Cilt. thk. Yusuf Ali Bedevî. Beyrut: Darü İbni Kesir, 2018.
- Râzî, Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Mefâtîḥu’l-ġayb. 26.Cilt. Beyrut: Daru’l Fikr, 1981.
- Sâmarrâî, Fâdıl Sâlih. Lemesâtun Beyâniyyetun fî Nusûsin mine’t-Tenzîl. çev. Fatma Serap Karammollaoğlu. İstanbul: İşaret Yayınları, 2016.
- Tûsî, Ebû Cafer Muhammed b. el-Hasen. et-Tıbyan fi tefsiri’l Kur’an. thk. Ahmed Habîb Kasîr el-Âmilî. 8Cilt. Beyrut, Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, ts.
- Yazır, Elmalılı Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. sad. İsmail Karaçam vd. 6.Cilt. İstanbul: Azim Dağıtım, 2020.
- Yerinde, Âdem. “Müşkilü’l-Kur’ân”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 32/ 164. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
- Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Beyrut: Darü’l Marife, 2009.
- Zuhayli, Vehbe. Tefsirü’l Münir, çev. Hamdi Arslan vd. 12.Cilt. İstanbul: Risale Yayınları, 2019.
- Başlangıç: 1994
- Yayıncı: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
NAHİVDEN DİLBİLİME, TEMMAM HASSAN'IN NAHVİN İHYASINA YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
HZ. DÂVÛD VE DAVACILAR KISSASINDAKİ İŞKÂLE YÖNELİK GÖRÜŞLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
TAHKİKİ VE TAKLİDİ İMAN PERSPEKTİFİNDE MÜ’MİN KİŞİLİK