Azerbaycan'daki Kafkasdilli Halklardan Olan Krızların Etnografik Geleneklerinde Türk Halklarıyla Benzerlikleri

Azerbaycan sınırları içinde yaşayan farklı halklar, Kafkas, Türkçe, İranca konuşan kabileler, Azerbaycan halkının bir parçası olarak sorunsuz, dostane komşuluk ilişkileri çerçevesinde ilişkiler kurmuş, Azerbaycan türkleri ile birlikte uzun bir tarihi dönemi geçmiştir. Herhangi bir çatışma olmadan. Azerbaycan sınırları içinde yaşayan çeşitli halklar - Lezginler, Avarlar, Rutüller, Sahurlar, Tabasaranlar, Darginler, Yengiloylar, Udi, Laklar, Tatarlar, Kumuklar, Talışlar, Tatlar, Kürtler, Yahudiler; Şahdağ grubu adı altında gruplanan qrızlar, haputlar, ceklər, elikler, yergüclər, buduqlar, hinaliglar; diğer halkların yanı sıra Molokonlar, Çingeneler, Almanlar da yüzyıllarca Azerbaycan türkleri ile yan yana yaşamış ve Azerbaycan'ın kültürel ve sosyal hayatında aktif olarak yer almıştır. Makale, Kafkasya'nın Kafkas halklarının etnik geleneklerinin tamamen Türk kültürüyle ilgili ortak özelliklerine odaklanmakta ve bir arada yaşamaya dayalı canlı ilişkilerin varlığını ortaya koymaktadır. Şahdağ etnik grubuna mensup halkların kadim inançları, dünya görüşleri ve gelenekleri incelenmiş ve Türk dünyası halkları ile bir çok ortak özelliğe sahip oldukları sonucuna varılmıştır. İster nesillerin adlarında korunan kozmolojik inançlar, kültler, semboller, ongonlar, isterse geleneklerinde kaydedilen benzerlikler olsun, bu halkların tarihsel bağlarının köklerinin antik çağa dayandığını söyleyebiliriz. Anahtar Kelimeler: Krız, Türk, nesiller, astral ve kozmogonik inançlar, gelenek ve görenekler.

Similarities of the Gryz of the Caucasian peoples with the Turkish peoples in the ethnographic traditions of Azerbaijan

The article provides brief information about the territories, ethnic history and language of the Gryz, the heirs of the Albanian tribes, considered to be the main creators of medieval culture of Azerbaijan, as well as the Caucasus. Later, common traditions with the Turkish peoples were followed in the worldview, mythical imaginations, names and cultures of the Gryz. Thus, both the Turkish peoples and the Caucasian peoples have created a new synthesis in the course of history by combining the system of ancient beliefs with the Islamic way of thinking, and thus have kept their religious worldviews alive to this day in a unique way.

___

  • Referans1 Adilov M.N. About Azerbaijani theonyms //, - Science and Life, - 1987. № 8, -p. 27-28.
  • Referans2 Araslı H.H. "Kitabi-Dada Gorgud" , Baku: Youth, - 1978. - 179 p.
  • Referans3 Avdiev V.I. The Caucasus and the Ancient East // Moscow: Bulletin of the Moscow University - 1948. № 4, - p.12.
  • Referans4 Avşarova İ.N. "The symbol of the tree of life in the material and cultural samples of the Bronze Age of Azerbaijan" // Archeology and Ethnography. History and its problems, - 2014. № 4 ,. - p. 282-289.
  • Referans5 Bezhanov M. Brief information about the village of Vartashen and its inhabitants // SMOMPK. Tiflis: - 1892. issue. XIV, - p.213-262.