SINAİ MÜLKİYET KANUNU’NA GÖRE TÜRK PATENT VE MARKA KURUMUNUN GÖREV ALANININ İDARENİN REGÜLASYON FAALİYETİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

10 Ocak 2017’de Sınai Mülkiyet Kanunu yürürlüğe girmiştir. 6769 sayılıSınai Mülkiyet Kanunu ile farklı KHK’larla düzenlenen sınai mülkiyethakları tek bir kanunda düzenlenmiştir. Bu kanun, Türk Patent ve MarkaKurumunun görevleri ve idari teşkilatında önemli değişikler meydanagetirmiştir. Fikri mülkiyet sistemi, iktisadi ve teknolojik gelişmeninsağlanması için oluşturulmuştur. Kamu gücü, ekonomik kamu yararınınsağlanması için ekonomiye müdahale etmektedir. Fikri mülkiyet sistemiglobal bir rejime tabidir. Global fikri mülkiyet rejiminin ulusal idarehukukunun özelliklerini taşıdığı söylenemez ancak özellikle idari usulilkelerinin yoğun olarak kullanıldığı global bir rejimin varlığı da inkaredilemez.TÜRKPATENT bir kamu tüzel kişisi olarak Bilim, Teknoloji ve KalkınmaBakanlığına bağlı bir kamu kurumudur. Ayrı bir tüzel kişilik olarakkendi iradesi, personel rejimi ve bütçesi bulunmaktadır. Regülasyon,devletin kamu hukuku araçlarıyla ekonomik kamu yararının sağlanmasıiçin piyasaya müdahale etmesi olarak tanımlanabilir. Bu çerçevede fikrîmülkiyet sistemi, devletin piyasaya müdahalesinin bir aracı olarak kabuledilmelidir. Burada öncelikle bunun iktisadi, teknolojik ve kültürelgelişmenin dolayısıyla da ekonomik kamu yararının gerçekleştirilmesiiçin yapılan bir müdahale olduğunu kabul etmek gerekmektedir.Regülasyon faaliyetinin özellikleri; düzenleme ve bu düzenlemeleredayalı birel işlemler yapmak, arabuluculuk gibi uyuşmazlık çözmefaaliyetinde bulunmak, yönlendirme ve danışmanlık yapmak ile görüşbildirmek olarak ifade edilebilir. Kurum, sınai mülkiyet haklarınındüzenlemelere dayalı birel işlemler gerçekleştirmektedir. Kurum, teknolojitransferi ve sınai mülkiyetin ticarileştirilmesi ile ilgili yönlendirme vebelirli konularda arabuluculuk faaliyetlerinde bulunmaktadır. Ayrıcamahkemelere sınai mülkiyet hakları ile ilgili bilirkişilik yapmakta,kamuya sınai mülkiyet hakları ile ilgili eğitim ve danışmanlık hizmetlerivermektedir.Kanun koyucu, Kurumun SMK kapsamında tek taraflı ve kamugücüne dayalı olarak gerçekleştirdiği işlemlerin (bir idari işlem olmasınarağmen) yargısal denetimi görevini adli yargıya vermiştir. Fikri mülkiyethukukunun karma niteliğe sahip olması (özel hukukla olan bağlantısı) veyargısal denetim görevinin ihtisas mahkemelerine verilmiş olması dikkatealındığında denetim görevinin adli yargıya verilmesinde kamu yararıbulunduğu sonucuna ulaşılabilir. Sonuç olarak regülasyon faaliyetininözellikleri kurumun görev alanı ile örtüşmektedir. Kurum ilgili kanundabir BİO olarak belirtilmemiştir. Buna rağmen Kurumun gerçekleştirdiğifaaliyetin idare hukuku açısından hukuki niteliğinin regülasyon faaliyetiolduğu kabul edilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

TÜRKPATENT, İdarenin Regülasyon Faaliyeti, Ekonomik Kamu Düzeni, Ekonomik Kamu Yararı, Global İdare Hukuku

PDF

___

AKGÜNER Tayfun, Meslek Kuruluşları ve Ekonomik Kamu Düzeni, Legal Hukuk Dergisi, Özel Sayı Aralık 2014, 1. Cilt , 265-281.
AKILLIOĞLU Tekin, “Kamu Yararı Kavramı Üzerine Düşünceler”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi (İHİD), 9(1-3), 2011, 11-22.
AKYILMAZ Bahtiyar, SEZGİNER Murat, KAYA Cemil, Türk İdare Hukuku, Seçkin, Ankara, 2016.
AYITER Nuşin, İhtira hukuku, Sevinç Matbaası, Ankara, 1968.
BERKARDA Kemal,” Amerika’da İdare Hukuku Var Mı?”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi (İHİD) (Prof. Dr. Pertev Bilgen’e Armağan), Cilt 13, Sayı: 1-3, İstanbul, 2000.
CANDAN Turgut, Açıklama İdari Yargılama Usulü Kanunu, PwC Türkiye, İstanbul, 2015.
CASSESE Sabino, et al., Global Administrative Law: The Casebook, IRPA–IILJ, 2012.
CHITI, Edoardo; MATTARELLA, Bernardo Giorgio (ed.), Global Administrative Law and EU Administrative Law: Relationships, Legal Issues and Comparison, Springer Science & Business Media, 2011.
CHİTİ Edoardo; “Where does GAL find its legal grounding?”, International Journal of Constitutional Law, Volume 13, Issue 2, 1 April 2015, Pages 486–491.
ÇAĞLAYAN Ramazan, İdare Hukuku Dersleri, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016.
ÇAKMAK Münci, “Global İdare Hukuku Tartışmaları”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XVI, Yıl 2012, Sayı. 3.
ÇAKMAK, Zeynep, Bağımsız idari otorite olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı İdare Hukuku Bilim Dalı Doktora Tezi.
DUKES, Maurice Nelson Graham, The Law and Ethics of the Pharmaceutical İndustry, Elsevier, 2005.
DURAN Lütfi, İdare Hukuku Ders Notları, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1982.
DÜĞER Sırrı, Non-patent Protection of Pharmaceuticals in Turkey, Shaker Verlag, 2012.
ERKUT Celal, İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kimliği, Danıştay Matbaası, Ankara, 1990.
GOLDSTEIN Paul, International Intellectual Property Law: Cases and Materials, Foundation Press, New York, 2001.
GÖZLER Kemal, KAPLAN Gürsel, İdare Hukuku Dersleri, Ekin, Bursa, 2016.
GÖZÜBÜYÜK A. Şeref – TAN Turgut, İdare Hukuku Cilt 2 İdari Yargılama Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2012.
GÖZÜBÜYÜK A. Şeref, Yönetsel Yargı, Turhan Kitabevi, Ankara, 1998.
GÜLAN, Aydın, “Kamu Hizmeti Kavramı”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi (İHİD), 9.1-3 (1988): 147-159.
GÜNDAY Metin, İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara, 2011, s. 535- 537.
GÜNEŞ İlhami, “Sınai Mülkiyet Kanununda Zorunlu Lisans”, FMR, Yıl: 18 Cilt: 19 Sayı: 2017/1 2016/2, 47-57.
HİRŞ Ernst, Fikrî ve Sınai Haklar, Ar Basımevi, Ankara, 1948.
KAPLAN Gürsel, İdari Yargılama Hukuku, Ekin, Bursa, 2016, s. 190- 191.
ORTAN Ali Necip, Avrupa Patent Sistemi: Avrupa Patenti Antlaşması (Münih Antlaşması), Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1991.
ÖZAY İl Han, Günışığında Yönetim (Günışığında), Filiz Kitabevi, İstanbul, 2004.
ÖZAY, İl Han, Günışığında Yönetim II Yargısal Korunma (Yargısal Korunma), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2010.
ÖZKAN Ahmet Fatih, “Ekonomik Kamu Düzeni ve Ekonomik Kolluk Faaliyeti”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl, 67: 75-84.
ÖZTÜRK Burak, Hak Arama Özgürlüğü Çerçevesinde Zorunlu İdari İtiraz, Yetkin Yayınları, Ankara, 2015.
SANCAKDAR Oğuz, İdare Hukuku: Teorik Çalışma Kitabı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
SARICA, Ragıp, İdari Kaza Cilt I İdari Davalar, Kenan Matbaası, İstanbul, 1949.
STRAUSS Peter L., Administrative Justice in the United States, Carolina Academic Press, Durham, North Carolina, 2002.
ŞAHİN Cenk, Amerikan Federal İdare Hukukunda “Regülasyon” (ve Türk İdare Hukukuna Yansımaları), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2010.
TAN Turgut, Ekonomik Kamu Hukuku Dersleri (Ekonomik Kamu), Turhan Kitabevi, Ankara, 2010.
TAN Turgut, İdare Hukuku: İdarenin Kuruluşu, Faaliyet Türleri, İşlemleri, Sorumluluğu, Kamu Görevlileri, Kamu Malları, Yargısal Denetim (İdare Hukuku), Turhan Kitabevi, 2014.
TEKİNALP Ünal, Fikrî Mülkiyet Hukuku, Beta, İstanbul, 2012.
ULUSOY Ali D., T.C. İdari Teşkilatı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Ders Notu (2/B) [Ders Notu], http://www.law. ankara.edu.tr/e-pano/ (E.T. 30.10.2017).
ULUSOY Ali D., Türk İdare Hukuku Cilt I (İdare Hukuku), Yetkin Yayınları, Ankara 2017.
ULUSOY Ali, Bağımsız İdari Otoriteler (BİO’lar), Ankara, Turhan Kitabevi, 2003.
UYANIK Halit, Ekonomik Kamu Yararı Kavramının Türk İdare Hukukundaki Anlam ve İşlevi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Doktora Tezi, 2013.
YAYLA Yıldızhan, İdare Hukuku, Beta, İstanbul, 2010.
YILDIRIM Turan et al, İdare Hukuku, On İki Levha Yayınclık, İstanbul, 2016.
YÜKSEL Ali Sait, Patent ve Lisans (Patent, Marka, Know-How) Sözleşmesi Hukuku, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1989.