TÜRKİYE’DE YAĞ GÜLÜNÜN SON ON YILDAKİ EKONOMİK GELİŞİMİ VE SEKTÖRE İLİŞKİN MEVCUT SORUNLARIN ANALİZİ

Türkiye gül yağı ihracatında dünya lideri konumundadır. Her sektörde olduğu gibi yağ gülü sektöründe de çeşitli problemler mevcuttur. Bu çalışmada, Isparta yöresindeki yağ gülü yetiştiriciliğin son on yıllık dönemi üretim, dış ticaret ve değer zinciri analizi başlıklarında ele alınmıştır. Çalışmada yayınlanmış çeşitli sektör raporları, çalıştay raporları, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) dış ticaret istatistikleri ve diğer yayınlardan faydalanılmıştır. Sektör sorunları ile ilgili bölümde ilaveten sektör paydaşlarından üretici ve gül yağı tesisi işletmecileri ile yapılan yapılandırılmamış görüşmelerden yararlanılmıştır. 2018 yılında; Türkiye’den 10.546 kg gül yağı ihraç edilmiş, 14.597.639 $ gelir elde edilmiş ve ihracat fiyatı 7.500 €/kg, olmuştur. En büyük ihracat Fransa’ya (%60) ve İngiltere’ye (%13) yapılmıştır. Sektöre ilişkin daha önceki çalışmalarda tespit edilen sorunların birçoğunda gül turizmi dışında yeterli bir aksiyon gösterilmediği tespit edilmiştir. Sorunların çözülebilmesi için politika yapıcılar ve sivil toplum kuruluşları başta olmak üzere sektörün tüm paydaşlarına önemli görevler düşmektedir. Bu çalışmada: yağ gülü sektörünün son 10 yılının ekonomik açıdan gelişiminin ortaya konulması hedeflenmiş ve sektör sorunlarına yer verilerek sektörün gelişiminin ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için kritik hususlar ortaya konulmuştur. Bu şekilde gülün ekonomik açıdan ele alındığı az sayıda çalışmaya güncel bir ilave ile literatüre katkı sunulması ve sektörün güncel sorunlarının ortaya konulması amaçlanmıştır.  

___

  • BAKA, (2016), Isparta Aromatik Bitkiler Çalıştayı, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, 2-3 Mart 2016.
  • BAKA, (2018), 2018-2023 Yılı Isparta İli Yatırım Destek ve Tanıtım Stratejisi, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı.
  • Baydar, H. ve Baydar N., G., (2010), “Organik ve Konvansiyonel Gül (Rosa damascena Mill.) Yağlarının Koku Kalitesinin Karşılaştırılması”, SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (2), 9-14.
  • Giray, F., H. ve Örmeci Kart M., C., (2012), “Economics of Rosa Damascena in Isparta, Turkey”, 18 (5), 658-667.
  • Gökdoğan, O. ve Demir F., (2011), “Isparta Yöresindeki Gül İşletmelerinin Yapısı”, ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8 (2), 29-34.
  • Gökdoğan, O., (2013), “Isparta Yöresinde Yağ Gülü Yetiştiriciliğinin Türkiye Ekonomisindeki Yeri”, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Gül Özel Sayısı, 51-58.
  • Gül, M., (2000), “Isparta’da Yağ Gülü Yetiştiriciliğinin Bugünkü Durumu ve Sorunları”, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4 (1), 91-102.
  • Gül, M., Kazaz S., Baydar H. Ve Sirikci, B., S., (2015), “A Study About Technical, Economical Situation, Problems and Improvement of Oil Rose (Rosa damascena Mill.) in Turkey”, TEOP, 18 (3), 613-626.
  • ITSO, (2013), Isparta Ekonomisi Genel Bilgilendirme Raporu, Isparta Ticaret ve Sanayi Odası.
  • Kuşat, N., (2017), “Isparta İli Dış Ticaretinin Yerel Ticari Aktörler Gözüyle Betimsel Ve Sistematik Analizi”, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (27), 165-189.
  • Oğuztürk, B., S., (2007), “Firmalarda Ürün Yeniliği: Gülbirlik Üzerine Bir Araştırma”, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (6), 41-48.
  • Örmeci Kart, M., Ç., İkiz M. ve Demircan V., (2012), “Türkiye’de Yağ Gülü (Rosa damascena) Üretimi ve Ticaretinin Gelişimi”, SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (1), 124-134.
  • Özçelik, H., (2014), “Türkiye’de Gülcülük: Tespitler/Tahliller”, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17 (2), 44-51.
  • Öztürk, M. ve Temel M., (2016), “Türkiye’nin Uçucu Yağ Sektörü Dış Ticareti”, XII.Tarım Ekonomisi Kongresi, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi,25-27 Mayıs 2016, Isparta, 2155-2162.
  • Ticaret Bakanlığı, (2019), 2018 Yılı Gül Çiçeği Raporu, Esnaf, Sanatkârlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü, Nisan 2019.
  • TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi:4.8.2019.
  • Yalçın-Heckmann, L., (2016), Pecunia non olet but Does Rose Money Smell? On Rose and Rose Oil Prices and Moral Economy in Isparta, Max Planck Institute for Social Anthropology Working Papers, Working Paper No:178.