Okul Yöneticilerinin Öğretimsel Liderlik Davranışı İle Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Analizi

Bu araştırmanın amacı, öğretmen görüşlerine göre, okul müdürlerinin sergilediği öğretim liderliği davranışı ile öğretmenlerde gözlenen örgütsel vatandaşlık davranışlarının analizini yapmaktır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın örneklemini Konya İl merkezindeki 365 ilköğretim ve 346 ortaöğretim öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler, Tanrıöğen’in (2000) geliştirdiği “Öğretimsel Liderlik Envanteri ve Polat’ın (2007) Türkçeye ve eğitim örgütlerine uyarladığı Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği ile toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, okul müdürleri yüksek derecede öğretim liderliği ve öğretmenler yüksek derecede örgütsel vatandaşlık davranışı sergilemektedir. İlköğretim okulu müdürlerinin öğretim liderliği davranışı sergileme düzeyleri ve ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık sergileme düzeyleri ortaöğretimde görev yapanlara göre daha yüksektir. Okul müdürlerinin sergiledikleri öğretim liderliği davranışı, öğretmenlerin sergilediği örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde pozitif yönde etkilidir. Öğretim liderliği boyutlarından sadece öğretimi ve öğretmeni geliştirme boyutunun örgütsel vatandaşlık üzerinde etkisi olup, diğer boyutların etkisi yoktur. Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışını artırmak isteyen okul müdürlerinin, öğretmenlere nitelikli öğretim için ihtiyaç duyduğu alanda yardımcı olmak için uzman olması ve mesleki gelişimi sağlayacak dönütler vermesi gerekmektedir.

The Analysis of the Instructional Leadership Behaviour of the Principals with the Organizational Citizenship Behaviours of the Teachers

The aim of this research is to analyse the instructional leadership behaviour of the principles with the organizational citizenship behaviours of the teachers according to the teachers’ point of view. The research was conducted using relational screening model. Sample of the research includes 365 primary school teachers and 346 secondary school teachers in Konya city centre. The data were collected by “Organizational Leadership Inventory” developed by Tanrıöğen (2000) and Organizational Citizenship Behaviour Scale adapted to educational organizations by Polat (2007). According to the findings, school principals show a high degree of instructional leadership behaviour and teachers show a high degree of organizational citizenship behaviour. The level of primary school principals’ showing instructional leadership and the level of primary school teachers’ showing organizational citizenship are higher than the ones working in the secondary schools. Instructional leadership behaviour by the school principals positively affect the organizational citizenship behaviour of the teachers. Among the instructional leadership dimensions, only the dimension of developing education and teacher affects organizational citizenship and the other dimensions have no effect. School principals who wish to improve the organizational behaviour of the teachers must be an expert and provide feedback that would ensure occupational development for quality education.

___

  • Açıkalın, A. (1998). Toplumsal, kurumsal ve teknik yönleriyle okul yöneticiliği (4. b.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Altun, S.A. & Çakan, M. (2008). Öğrencilerin sınav başarılarına etki eden faktörler: LGS/ÖSS Sınavlarındaki başarılı iller örneği. İlköğretim Online, 7(1), 157-173.
  • Balcı, A. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (7.b.) Ankara: Pegem A Akademi.
  • Bateman, T. S., & Organ, D. W. (1983). Job satisfaction and good soldier: the relationship between affect and employee citizenship. Academy of Management Journal, 26(4), 587-595. Berdebek, H. (2008). İlköğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik özelliklerinin öğretmenlerin