Mesut Şöhret

5319

Avrupa Birliği’nin Güvenlik Yapılanmasının Tarihsel Gelişim Süreci ve Mevcut Durumu

İkinci Dünya savaşında adeta yıkıma uğramış olan Avrupa, savaş sonrasında barış içinde birlikte yaşama prensipleri ile kendi küllerinden yeniden doğmuştur. Günümüzde uluslararası sistemde kendisine özgü ulus üstü (supranational) yapısıyla küresel bir aktör olarak yer almaya çalışan ve bir medeniyet projesi olarak adlandırılan Avrupa Birliği bazılarına göre dünyadaki en post – modern oluşum olarak adlandırılmakta ve ulus devletler arasında birlik kurma düşüncesinin en ileri yapısı olarak görülmektedir. Bir süreç olarak ilerleyen bu model şu aşamada dünyada ekonomik bir dev haline gelirken siyasi anlamda bir cüce olarak anılmaktadır. Bu durumun en önemli nedeni ise AB’yi oluşturan üye devletler arasındaki özellikle güvenlik ve savunma konularındaki görüş ayrılığıdır. Soğuk Savaş döneminde güvenlik yapılanmasını NATO üzerinden gerçekleştiren Avrupa Birliği Soğuk Savaş sonrası dönemde yeni arayışlara girerek yeni bir güvenlik yapılanması oluşturmaya çalışmaktadır. Avrupa’nın Güvenlik yapılanmasının oluşumu ve mevcut durumunu incelemeyi amaçlayan bu çalışma giriş ve sonuç bölümleri hariç iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde tarihsel süreç içinde Avrupa güvenlik yapılanmasının İkinci dünya savaşından sonra oluşum süreci kısaca incelenerek güvenlik yapılanmasında önemli kabul edilen gelişmeler açıklanmıştır. İkinci bölümde ise öncelikle anayasa tartışmaları altında Lizbon antlaşmasına giden süreç incelenmiş, ardından Lizbon Antlaşmasında güvenlik yapılanması ile ilgili kararlar analiz edilmiştir. Son olarak ise AB’nin mevcut durumda güvenlik konularında karar alma mekanizması ve bu mekanizmayı oluşturan birimleri detaylı olarak incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler:

Avrupa Birliği, Avrupa Güvenlik Yapılanması, AGSP, ODGP, OGSP, Lizbon Antlaşması, AB Güvenlik Karar Alma

Historical Development and Existing Status of European Union Security Structure

The Europe was nearly destroyed during WWII, after the war the old continent has been born again from her ashes with the principles of co-existence. the Europe tries to take a place as a global actor with its own unique supranational structure in today’s international system. However, the European Union called as a civiliazation project and also accepted by some people as the best post-modern formation of unification among nation states in the world. This model continues in a progress and in recent stage, it becomes an economic giant and political dwarf in world politics. The most important reason for that situation is divergences between member states of European Union about especially security and defense issues. This study aims to examine formation process of European security structure and today’s existing situation. The study is consisting from two parts excluding introduction and conclusion parts. In the first part, the formation process of European security structure after World War II was briefly examined in historical context and the important cornerstone events about the security structure were explained. In the second part, firstly in the light of constitutional discussion, the Lisbon Treaty process was examined and than the taken decisions from Treaty of Lisbon about European security structure was analyzed. Finally, the recent decision-making mechanism of the EU about security and defense issues and than organs and units which forming such mechanism.
Keywords:

European Union, European security structure, ESDP, CFSP, CSDP, Lisbon Treaty, EU Security decision m,

PDF

___

  • Açıkmeşe, S. A. (2002), ‚Has The Period of ‚Civilian Power Europe‛ Come To An And?‛ Review of European Studies, Volume: 2, No: 3 Ankara
  • Akçadağ, E. (2010), Lizbon Antlaşması Işığında Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikasının İşleyişi (31.03.2010), http://www.bilgesam.org/tr/images/documents/emine.pdf (02013)
  • Anderson, S. ve Seitz, T. R. (2006), ‚European Security and Defense Policy Demystified Nation-Building and Identity in the European Union‛, Armed Forces and Society, Volume: 33, No:1
  • An initial long-term vision for European defence capability and capacity needs, EDA Steering Board, http://europa.eu/legislation_summaries/foreign_and_security_policy /cfsp_and_esdp_implementation/l33238_en.htm (20.01.2013)
  • Arslan, R. (2005), ‚Avrupa Birliği Savunma Politikası: Dünya Sahnesine Geri Dönüş mü?‛, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 7, No:1, ss. 229–248
  • Baykal, S. (2004), ‚Avrupa Birliği’nin Geleceği: Meşruiyet Sorunu, Anayasalaşma Süreci ve Bütünleşmenin Nihai Hedefi Üzerine‛, Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt 1, Sayı 1
  • BAB Asamblesi 15 Haziran 2006 gün, A/1898 sayılı raporu, http://www.assemblyweu.org/en/documents/sessions_ordinaires/rpt/2005/1898.html (02013)
  • Dedeoğlu, B. (2003), Avrupa Birliği Bütünleşme Süreci 1: Tarihsel Birikimler. Dünden Bugüne Avrupa Birliği, Boyut Yayınları, İstanbul, Dinan, D. (2008), Avrupa Birliği Tarihi, (Çev: Hâle Akay), Kitap Yayınevi, İstanbul
  • Drent, M. ve Zandee, D. (2010), ‚Breaking Pillars: Towards a Civil-Military Security Approach for the European Union‛, Netherlands Institute of International Relations, Clingendael Security Paper No: 13
  • Efe, H. (2007), ‚AB’nin Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası Oluşturma Çabaları‛, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:3, Sayı:2, pp. 1–31Efe, H. (2008), ‚Avrupa Birliği’nin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası‛, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 7, Sayı:1, pp. 66–78
  • EU in the world, Treaty of Lisbon, http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/external_relations/index_en.ht m(02013)
  • EU Operations Centre, http://www.consilium.europa.eu/showPage.aspx?id=1211&lang=en (02011)
  • European Security Strategy 2003, http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cmsUpload/78367.pdf (02011)
  • European Defence, (2004), A proposal for White Paper, Report of an Independent Task Force, EU ISS, Paris
  • European Defense Agency, http://www.eda.europa.eu/genericitem.aspx?area=Background&id= 122 (002.2013)
  • Gnesotto, N. (2004), ESDP: First Five Years (1999 – 2004), Institute for Security Studies European Union, Paris
  • Gnesotto, N. (2005), AB Güvenlik ve Savunma Politikası- İlk Beş Yıl, TASAM Yayınları, İstanbul
  • Kavun, A. (2006), Avrupa Birliğinde Esnek Bütünleşme Modeli ve Türkiye Açısından Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası Boyutundan İncelenmesi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
  • Kocamaz, S. (2010), ‚Lizbon Antlaşması Çerçevesinde Avrupa Birliği Ortak Güvenlik ve Savunma Politikasının Geleceği‛ Ege Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 10, No: 3, pp. 951–980
  • Lindley, J. (2003), ‚AB–NATO Arasında Güçlü Bağlar‛, http://www.nato.int/docu/review/2003/issue3/turkish/art2.html (02013)
  • Lindstrom, G. (2007), ‚Enter the EU Battlegroups‛, Chaillot Papers, No 97, Paris
  • Lynch, D. (2003), ‚Russia Faces Europe‛, Chaillot Papers, No: 60, Paris, EU ISS
  • Lisbon Treaty (2007), Amending the Treaty on European Union and the Treaty establishing the European Community‛, 2007/C 306/01, Brussels, Official Journal of European Union, 17.12.2007 http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cmsUpload/cg00014.en07.p df (02013)
  • MacShane, D. (2004), ‚Don’t Divide. Europe and America‛, The World Today, Chatham House, Manners, I. (2002), ‚Normative Power Europe: A Contradiction in Terms?‛, Journal of Common Market Studies, Volume: 40, No: 2, 2002, pp. 235– 258
  • Martinsen, P.M. (2003), ‚The ESDP- a Strategic Culture in the Making?‛ Paper prepared for the ECPR Conference Section 17 Europe and Global Security, Marburg
  • Maull, H. (2005), ‚Europe and the New Balance of Global Order‛, International Affairs, Volume: 81, No: 4, pp. 775 – 799
  • Military Staff of the European Union, http://europa.eu/scadplus/leg/en/lvb/r00006.htm (02013)
  • Military Staff of the European Union‛ Activites of EU, Implementation of the CFSP and ESDP, http://europa.eu/legislation_summaries/foreign_and_security_policy /cfsp_and_esdp_implementation/r00006_en.htm (26.01.2013)
  • Missiroli, A.(2005), “AGSP Nasıl İşler”, AB Güvenlik ve Savunma Politikası: İlk Beş Yıl, (Ed: Nicole Gnesotto, TASAM Yayınları, İstanbul
  • Note to Delegations on IGC 2007 Mandate‛ (2007), Brussels, General Secretariat of the Council, 11218/07, POLGEN 74 Brussels, 26 June 2007, s.1–2
  • Nowak, A. (2006), ‚Introduction‛, Civilian Crisis Management: The EU Way, (Ed: Nowak, Agnieszka) Chaillot Papers No: 90
  • Özdal, B. (2005), ‚Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerinde Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikasının Rolü‛, Stratejik Araştırmalar Dergisi, Sayı:5, Temmuz 2005
  • Özdal, B. (2008), ‚Lizbon Reform Antlaşması’nın Ortak Güvenlik ve Savunma Politikasına İlişkin Düzenlemelerinin Analizi‛, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Yıl:4, Sayı:7, pp. 125–162
  • Pernille, R. (2006), ‚From Common Defence to Comprehensive Security: Towards the Europeanization of French Foreign and Security Policy?‛, Security Dialogue,Volume: 37, No: 4
  • Political and Security Committee, Activites of EU, Implementation of the CFSP and ESDP, http://europa.eu/legislation_summaries/foreign_and_security_policy /cfsp_and_esdp_implementation/r00005_en.htm (02013)
  • Rosecrance, R. (1998), ‚The New Type of International Actor‛, Paradoxes of European Foreign Policy, (Ed: Jan Zielonka), Kluwer Law International, 1998, The Hague
  • Rupp, M. (2002), Avrupa Birliği’nin Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası ve Türkiye’nin Uyumu, İktisadi Kalkınma Vakfı, İstanbul
  • Shepherd, A. (2003), ‚The EU’s Security and Defence Policy: A Policy without Substance?‛, European Security, Volume: 12, No: 1
  • Söylemiş, T. (2007), ‚Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası ve Üç Kritik Sınavı: Makedonya, Kongo ve Bosna Hersek Misyonları‛, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt 3, Sayı 12, pp. 41–53
  • Tangör, B. (2008), Avrupa Güvenlik Yönetisimi, Seçkin Yayınları, Ankara
  • Taylor, C. (2006), ‚European Security and Defence Policy: Developments Since 2003‛, International Affairs and Defence Section House of Commons Library, Research Paper 06/32, 8 June 2006
  • Turan, A.P. (2010), ‚Avrupa Birliği Güvenlik Aktörü Olmaya Ne Kadar Yakın?‛, Bilge Strateji Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 3, pp. 28–51
  • The European Union Satellite Centre, http://europa.eu/agencies/regulatory_agencies_bodies/security_agen cies/eusc/index_en.htm (02013)
  • Urwin, D. W. (1997), A Political History of Western Europe since 1945, Longman, London
  • Ülger, İ. K. (2008), Avrupa Birliği Rehberi, Umuttepe Yayınları, Kocaeli
  • Witte, P. D. (2003), ‚AB İlişkilerini İleriye Taşımak‛, NATO Review Dergisi, http://www.nato.int/docu/review/2003/issue3/turkish/art2.html (02013)
Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1308-738X
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: Uşak Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Öğrencilerinin Stajlarında İşletmelerden Beklentileri: Mengen Aşçılar Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Örneği

Adem Arman, Tuba Şahin

Avrupa Birliği’nin Güvenlik Yapılanmasının Tarihsel Gelişim Süreci ve Mevcut Durumu

Mesut Şöhret

Sistem Analizinde Modern Kontrol Mekanizmaları

Bahman Alp Rençber

II. Meşrutiyet Döneminde İktidar – Muhalefet Çekişmeleri Üzerine Genel Bir Bakış

Suat Zeyrek