Nilay KORKMAZ, Zeynep NALE, Ramazan Ülkü ÇETİN, Merve Begüm NARLI

Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Temel Gıda Analizlerini Anlama Düzeylerinin Belirlenmesi

Dünyada insanlar için mevcut olan ve her biri çeşitli maddeler içeren birçok gıda ile her gıdaya özgü birçok farklı gıda analiz tekniği bulunmaktadır. Bu nedenle gıda analizlerindeki temel kavramlar ve öğrencilerin bu kavramları nasıl anladıkları büyük önem taşımaktadır. Özellikle meslek yüksek okullarında gıda eğitimi gören öğrencilerin meslek yaşantıları süresince temel gıda analizlerini oluşturan temel uygulama ve kavramlarla çalışacak olmaları, bu kavramların öğrenimini önemli hale getirmektedir. Bu nedenle bu araştırmada, gıda işleme bölümünde öğrenim gören öğrencilerin temel gıda analizlerini anlama düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, iki farklı meslek yüksekokulunun gıda işleme bölümünde öğrenim gören 164 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, nicel araştırma tekniklerinden biri olan tarama yöntemi kullanılmıştır. Ön lisans öğrencilerinin temel gıda analizlerini kavrama düzeylerini belirlemek için veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından Temel Gıda Analiz Testi oluşturulmuş ve veriler bu test üzerinden elde edilmiştir. Sonuç olarak, meslek yüksekokulu öğrencilerinin büyük bir bölümünün, araştırmanın kapsadığı kavramlara yönelik bilgi düzeylerinin değişkenlik gösterdiği, genel olarak yetersiz olduğu ve çoğu öğrencinin bu kavramlar hakkında yanılgılara sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Gıda, gıda analizleri, kavram, anlama düzeyi, meslek yüksekokulu

Determination of Vocational School Students’ Level of Understanding of Basic Food Analysis

There are many different food analysis techniques specific to each food, with many foods available to humans around the world, each containing a variety of substances. For this reason, the basic concepts in food analysis and how students understand these concepts are of great importance. The fact that especially students studying food in vocational schools will work with basic applications and concepts that make up basic food analysis during their professional life makes learning these concepts important. Therefore, in this study, it was aimed to determine the level of understanding of basic food analysis of students studying in the food processing department. The sample of the research consists of 164 students studying in the food processing department of two different vocational schools. The case study design, which is one of the qualitative research techniques, was used in the research. The Basic Food Analysis Test was created by the researchers as a data collection tool to determine the level of understanding of basic food analysis of associate degree students and the data were obtained through this test. As a result, it was concluded that the knowledge levels of most of the vocational school students about the concepts covered by the research varied, were generally insufficient and most of the students had misconceptions about these concepts.

Keywords:

Food, food analysis, concept, level of understanding, vocational school,

PDF

___

Açıkalın, B. (2019). Üniversite öğrencilerinin gıda güvenliğine yönelik bilgi, tutum ve davranışları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Biruni Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Adıgüzel, M., ve Yılmaz, M. (2020). Biyoloji öğretmen adaylarının kavram yanılgılarının belirlenmesi ve giderilmesi üzerine bir eylem araştırması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(1), 69-82.
Akhan, O. (2022). Tarih Öğretmenlerinin Derslerinde Aktif Öğrenme Yöntem Ve Tekniklerini Kullanmalarına Yönelik Deneyimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26(2), 431-444.
Altıntaş, S., ve Yorulmaz, A. (2018). Hayat Bilgisi Dersinde Kavram Öğretimi. (ss 189-241) Ankara: Eğiten Kitap
Baki, A., ve Kartal, T. (2004). Kavramsal ve işlemsel bilgi bağlamında lise öğrencilerinin cebir bilgilerinin karakterizasyonu. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 27-46.
Başer, U., Kılıç, O., ve Eryılmaz, G. A. (2022). Tüketicilerin gıda güvenliği bilinç düzeylerini etkileyen faktörler: Samsun ili örneği, Türkiye. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 239-244.
Bilir, V., Karaçam, S., ve Danışman, Ş., (2021). Lise öğrencilerinin kimya dersine yönelik tutumları ve kimya bilgilerini günlük yaşam ile ilişkilendirme dereceleri üzerine “bilimden doğaya, doğadan bilime: problemlere çözümler” projesinin etkisi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 520-533.
Cemeroğlu, B. (Ed.). (2007). Gıda analizleri. Ankara: Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları
Cevahir, H., ve Özdemir, M. (2017). Programlama öğretiminde karşılaşılan zorluklara yönelik öğretmen görüşleri ve çözüm önerileri. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu içinde, 24, 26.
Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). Parameters of content analysis. Education and Science, 39(174), 33-38.
Çenberci, S., ve Özgen, K. (2021). Matematik Öğretmen Adaylarının Etkinlik Tasarımında Günlük Yaşamla İlişkilendirmeyi Yansıtma Becerileri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 70-95.
Çepni, S. (Ed.). (2007). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (A. A. Ayas, A. R. Akdeniz, H. Özmen, N. Yiğit ve H. Ş. Ayvacı, Çev.) Ankara: PegemA Yayıncılık
Elmas, C., Aslan, O., ve CAN, M. H. (2021). Fen bilgisi öğretmen adaylarının informal öğrenme ortamları hakkındaki görüşleri: MTA gezi örneği. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 6(1), 24-42.
Elmas, R., ve Pamuk, S. (2021). Öğretmen Adaylarının Kavram Yanılgılarının Üç Aşamalı Kavram Yanılgısı Testi ile Belirlenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1386-1403.
Eryılmaz, G. A., Kılıç, O., ve Başer, U. (2018). Gıda güvenliği konusunda tüketici davranışlarının belirlenmesi: Samsun ili kentsel alan örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(2), 237-245.
Evans, E. W., Redmond, E. C., Alwan, N., and Ilic, S. (2021). Awareness and attitudes of student dietitians in Lebanon, UK and USA towards food safety. Foods, 10(8), 1875.
Girmen, P. (2017). Hayat bilgisi dersi ve kavram öğretimi. Pegem Atıf İndeksi, 257-281.
Gözener, B., Büyükbay, E. O., ve Sayılı, M. (2009). Gıda güvenliği konusunda öğrencilerin bilgi düzeylerinin incelenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2009(2), 45-53.
Gülse Bal, H. S., Göktolga , Z. G., ve Karkacıer, O. (2006). Gıda güvenliği konusunda tüketici bilincinin incelenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 12(1), 9–18.
Gündüz, O., ve Aydoğan, C. (2015). Ön lisans öğrencilerinin gıda güvenliği bilinç düzeyleri üzerine bir araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 6(1), 34-44.
Hancock, R. D., & Algozzine, B. (2006). Doing case study research. New York: Teachers College Press.
Hançer, F. B., ve Dilidüzgün, Ş. (2021). Türkçe derslerinde dil bilgisi öğretimi ve sorunları üzerine öğretmen görüşleri. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 10(4), 977-989.
Kırmacı, H. A., ve Özçelik, H. (2021). Tüketicilerin gıda güvenliği ile ilgili bilgi düzeyleri ve tutumları (Ankara ili örneği). Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 258-273.
Kızılaslan, N., ve Kızılaslan, H. (2008). Tüketicilerin satın aldıkları gıda maddeleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve tutumları (Tokat ili örneği). Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2), 67-74.
Korkmaz, İ. (2006). Ögrenci Merkezli Ders Uygulamalarına İlişkin Öğrenci Görüşleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 393-402.
Kurnaz, E. (2019). Muhasebe Eğitimi Alan Lisans Öğrencilerinin Öğrenme Yaklaşımları Üzerine Bir Araştırma. Journal of Accounting and Taxation Studies, 12(2), 237-254.
McArthur, L. H., Holbert, D., and Forsythe III, W. A. (2007). College students and awareness of food safety. Journal of Family and Consumer Sciences, 99(1), 60.
Megep, (2011). Gıdalarda volümetrik analizler modülü-541GI0056. Ankara
Megep, (2011). Gıdalarda yağ tayini modülü- 541GI0069. Ankara
Megep, (2011). Gıdalarda tuz tayini modülü-541GI0085. Ankara
Mete, H., Uzal, G., Erdem, A., ve Hüyük, D. (2018). Öğretim elemanlarının bakış açısından gıda teknikerliği öğretiminin durumu: Nitel bir analiz. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(66), 471-481. DOI: 10.17755/esosder.332709
Namlı, Z. B., Meral, E., ve Kayaalp, F. (2022). Kavram Öğretimi Sürecine Öğrenme Amaçlı Yazmayı Eklemlemek: Bir Müdahaleli Karma Desen Araştırması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 499-518.
Nursoy, H., ve Şahin, E. (2017). Son metodlara göre yemlerin kuru madde analizleri. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 6(1), 61-66.
Oğur, S. (2020). Bitlis’ teki tüketicilerin gıda güvenliği ve gıda hijyeni konusundaki bilgi ve tutumları. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9(2), 780-796. doi:10.17798/bitlisfen.582935
Onurlubaş, E., ve Gürler, A. Z. (2016). Gıda güvenliği konusunda tüketicilerin bilinç düzeyini etkileyen faktörler. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(1), 132-141. DOI: 10.13002/jafag925
Özay Köse, E. ve Gül, Ş. (2016). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Biyoloji Bilgilerini Günlük Yaşamla İlişkilendirme Düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 84-103.
Özmen, H. (2005). Kimya öğretiminde yanlış kavramlar: Bir literatür araştırması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 23-43.
Palamutoğlu, M. İ., Palamutoğlu, R., ve Kasnak, C. (2021). Gıda okuryazarlığı ve gıda güvenliği konusunda sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. International Congress on Scientific Advances (ICONSAD’21), 43-53.
Şallı, G. (2016). Devrek meslek yüksekokulu öğrencilerinin gıda güvenliği konusundaki bilgi ve uygulamaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Topuzoğlu, A., Hıdıroğlu, S., Ay, P., Önsüz, F., ve İkiışık, H. (2007). Tüketicilerin gıda ürünleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve sağlık risklerine karşı tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4), 253-258.
Uylaşer, V., ve Başoğlu, F. (2016). Temel gıda analizleri. Bursa: Dora Yayıncılık
Yeşilyurt, E. (2020). Öğretmenin Pusulası: Genel Öğretim İlkeleri. Ekev akademi dergisi, (83), 263-288.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Yıldız, A. (2022). Fen bilimlerinde kavram yanılgılarına sebep olan etkenlerin tartışılması. Kesit Akademi Dergisi, 8(31), 209-219.
Yin, R. K. (2014). Case study research: Design and methods(5thed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Yüksel, H. S., ve Canlı, S. (2019). Oyunlaştırma Ve Öğrenci Katılımı: Lisans Eğitiminde Bir Durum Çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 92-109.
Yüksel, Ç. Y., ve Karagözlü, N. (2022). Tüketicilerin gıda güvenliği bilgi ve bilinçlerinin belirlenmesi: Ankara, Etimesgut örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 59(4), 645-659.