Kalitede Yeni Bir Sayfa mı Yoksa Eskilerin Tekrarı mı? Bazı Devlet Üniversitelerinin Kurumsal İç Değerlendirme Raporlarının Eğitim Perspektifi

Yükseköğretim alanında kalite ile ilgili çalışmalar 1990’lardan sonra hız kazanmıştır. Mevzuat düzenlemeleri ile önce Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Değerlendirme Komisyonu sonra Akademik Değerlendirme Komisyonu kurulmuş olsa da bu alandaki radikal düzenleme, 2015 yılındaki kalite yönetmeliği ile üniversitelerin kendi iç değerlendirmelerini yapmalarının ve dış değerlendirmeye tabii olmalarının zorunlu bir süreç haline gelmesidir. Kaldı ki yönetmelik hükümleri diğer bir ifade ile Yükseköğretim Kalite Güvencesi Sistemi ve Yükseköğretim Kalite Kurulu, 2017 yılında Resmi Gazete’de yayımlanan 30111 sayılı kanun ile yasalaşmıştır. Bu çalışma, Türkiye’de 1992 yılında kurulan beş devlet üniversitesinin kurumsal iç değerlendirme raporlarını eğitim boyutunda karşılaştırmalı olarak içerik analizi ile değerlendirmektedir. Bu kapsamda; iç ve dış paydaşların sürece katılımı, öğretim elemanlarının performansı, özel yaklaşım gerektiren öğrencilere yönelik hizmetler, öğrenci oryantasyon programları, öğrenme kaynaklarının zenginliği, öğrencilere yönelik kariyer geliştirme hizmetleri, öğrenci memnuniyeti ve mezun izleme sistemleri açısından karşılaştırma yapılmış ve sonuçlar paylaşılmıştır.

A New Chapter or a Repetition of the Past in Quality? The Education Perspective of the Internal Institutional Evaluation Reports of the Selected State Universities

The studies about quality in the field of higher education has started to accelerate since the 1990s. Even though initially Academic and Quality Evaluation Commissions at Higher Education Institutions and afterwards Academic Evaluation Commissions have been founded with legislative arrangements, the most radical arrangement has been introduced with the quality regulation in 2015, making the internal evaluations at universities, as well as subjection of external evaluations obligatory procedures. Moreover, the legislative regulations, in other words Higher Education Quality Assurance System and Higher Education Quality Council have been passed into law in 2017, and they have been published at the official gazette with law number 30111. This work, evaluates the internal institutional evaluation reports of five Turkish state universities founded in 1992 comparatively, from the standpoint of educational format with content analysis. In this context, the contribution of internal and external partners to the procedure, the performance of the faculty members, the services addressed to the students requiring special treatment, the student orientation programs, redundance of learning sources, career development services aimed for students, satisfaction of the students, and alumni surveillance systems have been taken into consideration for comparison, and the results have been revealed. 

___

  • Aktan, C. C. ve U. Gencel (2007). Yükseköğretimde Akreditasyon. İzmir: Yaşar Üniversitesi Yayını, s. 1-14.
  • Aktan, C. C. (2007). Yükseköğretimde Değişim: Global Trendler ve Yeni Paradigmalar, İzmir: Yaşar Üniversitesi Yayını, s. 1-43.
  • Aktan, C.C. ve M. Tunç (1999). Bilgi Toplumu ve Türkiye, Yeni Türkiye Dergisi, s. 118-134.
  • Aydınalp, D. (2011). Almanya, Danimarka, Birleşik Krallık, Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’de Yükseköğretim Programlarında Kalite Güvencesi ve Akreditasyon Süreci, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Ayvaz, B., Kuşakçı, A. ve O., Borat (2016). Kalite Güvencesi ve Akreditasyon Süreçleri, Yeni Türkiye Dergisi, 88, s. 1-8.
  • Bakioğlu, A. ve R. Baltacı (2010). Akreditasyon Eğitimde Kalite. (1. Baskı). Ankara: Nobel.
  • Borat, O. (2011). Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi Hazırlama Çalışmaları, 15 Haziran 2011. İstanbul: MYK.
  • CEDEFOP-European Centre For The Development of Vocational Training (2011). Assuring quality in vocational education and training: The role of accrediting VET providers, Cedefop Reference series; 90. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
  • Coşkun, İ. (2011). 5018 Sayılı Yasanın Genel Değerlendirmesi ve AB Sürecinde Mali Kontrol Faslı, Kamu Mali Yönetimi ve Denetimi Sempozyumu, 25-27 Mart 2011. Çelik, Z. (2012). Bologna Süreci'nin Avrupa Yükseköğretim Sistemi Üzerine Etkileri, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), s. 100-105.
  • Dickey, F. G. ve J. W. Miller (1972). A Current Perspective On Accreditation, The American Association For Higher Education, Washington DC: The American Association for Higher Education.
  • Durman, M. (2007). Açılış Konuşması, Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Eğitim Fakülteleri ve Akreditasyon Çalıştayı 1-3 Mart 2007. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
  • Edinsel, K. (2008). Bologna Süreci’nin Türkiye’de Uygulanması “Bologna Uzmanları Ulusal Takımı Projesi, 2007-2008 Sonuç Raporu.
  • Eriş, A. ve M. Durman (2011). Quality Assurance Activities in Turkish Universities, 22nd International Conference on Higher Education, 17-19 Haziran 2015.
  • EUA-European University Association (2015). Trends 2015: Learning and Teaching in European Universities, by Andrée Sursock. Belgium: EUA
  • EUA-European University Association (2010). Trends 2010: A Decade of Change in European Higher Education, by Andrée Sursock & Hanne Smidt, Belgium: EUA
  • EUA- European University Association (2005). Ankara Üniversitesi EUA Değerlendirme Raporu, Ankara.
  • Fang, H. Q. (2010). A Comparison of Learning and Teaching Quality Assurance in Chinese and British Undergraduate Education, The Journal of Doctoral Research in Education, Educate, 10 (1), p. 19-35.
  • Gümrükçü, H. (2011). Bologna Süreci ve Türkiye, Avrupa Yükseköğretim Alanı’nın Gerçekleştirilmesi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi İİBF Yayınları, Yayın No: 6.
  • Günay D. (2012). Yükseköğretimde Öğrenme Kazanımlarına Dayanan Kalite Güvence Sistemi, İçinde B.S. Gür ve M. Özer (Ed.), Türkiye’de Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması ve Kalite Güvence Sistemi Çalıştayı 20 Şubat 2012. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA).
  • Gürer, H. (2006). Stratejik Planlamanın Temelleri ve Türk Kamu Yönetiminde Uygulanmasına Yönelik Öneriler, Sayıştay Dergisi, 63, s. 91-105.
  • Kavak, Y. (2007). Öğretmen Eğitiminde Akreditasyon Denemesi, İçinde T. Kargın ve F.H. Bıkmaz (Yay. Haz), Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Eğitim Fakülteleri ve Akreditasyon Çalıştayı 1-3 Mart 2007. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
  • Kesik, A. ve G. Kıral (2012). Yeni Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik, “Yeni” Maliye Değişim Çağında Kamu Maliyesi: Yeni Trendler, Yeni Paradigmalar, Yeni Öğretiler, Yeni Perspektifler, (Ed. Coşkun Can Aktan, Ahmet Kesik ve Dilek Dileyici), Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2012/420.
  • Kısakürek, M.A. (2007). Çeşitli Ülkelerde Akreditasyon. , İçinde T. Kargın ve F.H. Bıkmaz (Yay. Haz), Eğitim Bilimleri Bakış Açısıyla Eğitim Fakülteleri ve Akreditasyon Çalıştayı 1-3 Mart 2007. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
  • Koenig, A. M., R. Lofstad and Staab, E. (2004). Higher Education Accreditation in the United States, What International Education Proffessionals Need To Know, EAIE Conference, 18 September 2004.
  • Özer, M., B. S. Gür ve T. Küçükcan (2010). Yükseköğretimde Kalite Güvencesi. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA).Platin, B. E. (2003). Ülkemizdeki Mühendislik Eğitiminde Akreditasyon, 12. Ulusal Kalite Kongresi, 14 Ekim 2003.
  • Rehber, E. (2007). Dünyada Değişen Yüksek Öğretim ve Kalite Anlayışı, Değişim Çağında Yüksek Öğretim, İzmir: Yaşar Üniversitesi Yayınları.
  • Sakınç, S. ve A. S. Bursalıoğlu (2012). Yükseköğretimde Küresel Bir Değişim: Girişimci Üniversite Modeli, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2 (2), s. 92-99.
  • Sebkova, H. (2002). Accreditation and Quality Assurance in Europe, Higher Education in Europe, 27(3), p.239-247.
  • Serbest, H. A. (2009). Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği, 19. Mühendislik Dekanları Konseyi Toplantısı, 6-8 Kasım 2009.
  • Süngü, H. ve M. Bayrakcı (2010). Bologna Süreci Sonrası Yükseköğretimde Akreditasyon Çalışmaları, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), s. 895-912.
  • Şenol, E., (t.y.), Avrupa Üniversiteler Birliği (European University Associations-EUA), PP sunumu, Ankara: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi.
  • Vught, F.A.V. ve D.F. Westerheıjden (1994). Towards a General Model Of Quality Assesment in Higher Education, Kluwer Academic Publishers, Higher Education 28, Netherlands, p. 355-371.
  • Yelken, Y.T., Ö. Çelikkaleli ve Çapri, B. (2007). Eğitim Fakültesi Kalite Standartlarının Belirlenmesine Yönelik Öğretmen Adayı Görüşleri, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), s. 191-215.
  • YÖDEK- Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Komisyonu (2007). Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Rehberi, http://adkg.ankara.edu.tr/dosyalar/yodek_rehberi_1_1.pdf, (23.10.2016).
  • YÖK-Yükseköğretim Kurulu (2014). Yükseköğretimde Kalite İçin, Ankara Üniversitesi Basımevi Müdürlüğü.
  • YÖK-Yükseköğretim Kurulu (2007). Türkiye'nin Yükseköğretim Stratejisi, Yükseköğretim Kurulu, Ankara.
  • YKK- Yükseköğretim Kalite Kurulu (2016). KİDR Hazırlama Kılavuzu, http://www.yok.gov.tr/documents/23233405/23540205/kurum+i%C3%A7%20de%C4%9Ferlendirme+rapor+haz%C4%B1rlama+k%C4%B1lavuzu.pdf/133cab6f-f0aa-4ee0-ad48-0b0868a883ae (03.12.2016).
  • http://www.yok.gov.tr/web/uluslararasi-iliskiler/kalite-guvencesi1(07.07.2016).
  • http://www.yok.gov.tr/web/uluslararasi-iliskiler/sss(22.10.2016).
  • www.yodek.org.tr (24.10.2016).
  • http://www.yok.gov.tr/web/uluslararasi-iliskiler/tyyc-genel (11.10.2016).
  • http://www.yok.gov.tr/documents/23233405/23540205/USUL+VE+ESASLAR_tarih.pdf/884573de-9f3a-4989-9847-e6ce31776e80 (12.12.2016).
  • http://www.yok.gov.tr/documents/23233405/23540205/yok+kitapcik+baski.pdf/ce3d7253-affc-487f-a2ee-54e13997fc6b (04.12.2016).
  • 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu, 24.12.2013 tarih ve 25326 Sayılı Resmi Gazete.
  • Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 19.11.2015 tarih ve 29537 Sayılı Resmi Gazete.
  • Yükseköğretim Kalite Güvencesi Yönetmeliği, 23.07.2015 tarih ve 29423 Sayılı Resmi Gazete.
  • Yükseköğretim Kalite Güvencesi Sistemi ve Yükseköğretim Kalite Kurulu, 01.07. 2017 tarih ve 30111 Sayılı Resmi Gazete.