Yükseköğretime Geçişte Bölgeler ve İller Arası Öğrenci Hareketliliği

Bu nicel araştırmanın amacı, 2021 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) başvuruları sonucunda adayların yerleştirme durumlarını inceleyerek, yerleşenlerin iller ve bölgeler arası hareketliliğini ortaya koymaktır. Mevcut çalışma, 2021 YKS yerleştirme sonucunda ortaya çıkan durumu, tüm yerleşenlerin verilerini kullanarak analiz etmesi açısından önemlidir. İller ve bölgeler arası hareketliliği net bir şekilde ortaya koyabilmek için, il ve bölge bazlı çeşitli analizler yapılmış ve veri görselleştirme araçları kullanılmıştır. İkametgâh ilinin yerleşmede önemli bir belirleyici olduğu görülmektedir. Yerleşenlerin hareketliliğinde kendi ikametgâh illerinin yanında üç büyükşehir veya kendilerine coğrafi olarak daha yakın olan büyükşehirler veya iller öne çıkmaktadır. Ancak, nüfus avantajına sahip büyükşehirlerin sadece çekim merkezi olarak kalmadıkları başta kendi komşuları olmak üzere neredeyse tüm illeri besledikleri görülmektedir.

Transition to Higher Education: Student Mobility Between Regions and Cities

The purpose of this quantitative research is to investigate the mobility patterns of Turkish students between provinces and regions by examining their placements according to the results of the 2021 Higher Education Institutions Exam (YKS) in Turkey. This study is significant as it provides the latest situation of student mobility after the placement of 2021 YKS by analyzing data from all admitted students. In order to demonstrate the student mobility between provinces and regions, various regional and provincial analyzes have been made, and data visualization tools have been used, such as chord diagram and quadrant charts. The results show that students’ provinces of residence are a significant determinant of the placement of the students. Students tend to prefer big cities, especially the three metropolitan cities (i.e., Istanbul, Ankara, and İzmir) and the cities which are close to their residences. Nonetheless, the results show that the metropolitan cities with population advantage are not only centers of attraction but also source for other provinces, especially for their neighbors, by sending students.

PDF

___

Akar, C. (2012). Üniversite seçimini etkileyen faktörler: İktisadi ve idari bilimler öğrencileri üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(1), 97-120.
Arlı, A. (2016). Yükseköğretimde büyüme, farklılaşma ve reor- ganizasyon: İstanbul örneği (1980-2015). Sosyoloji Konfer- ansları, 54, 199-243.
Bardakçı, S. (2019). Öğrencilerin üniversite ve bölüm tercihler- ini etkileyen faktörlerin incelenmesi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri MYO örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 356-373.
Caliskan, O., & Buyukgoze, H. (2022). The representation of in- ternational students: Student mobility from the Middle East to Turkey. İçinde A. Hayes & S. Findlow (Ed.), Inter- national Student Mobility to and from the Middle East (ss. 74-95). Routledge.
Cin, F. M., Gümüs, S., & Weiss, F. (2021). Women’s empower- ment in the period of the rapid expansion of higher edu- cation in turkey: Developments and paradoxes of gender equality in the labour market. Higher Education, 81(1), 31- 50. https://doi.org/10.1007/s10734-020-00587-2
Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches (4th edition). SAGE Pub- lications.
Çepni, O., Aydın, F., & Kılınç, A. Ç. (2018). Erasmus programına katılan öğrencilerin yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri: Fenomenolojik bir araştırma. Yükseköğretim ve Bilim Der- gisi, 3, 436-450.
Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Yükseköğretim Kurulu.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu. (2013). Uluslararası yüksek öğre- tim ve Türkiye’nin konumu: Eğitim ekonomisi iş konseyi raporu. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu.
Gavcar, E., Bulut, Z. A., & Karabulut, A. N. (2005). Öğrencile- rin iktisadi ve idari bilimler fakültesini tercih nedenleri ve beklentileri (Muğla Üniversitesi örneği). İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 21-39.
Gök, E. (2016). The Turkish higher education system from the kaleidoscope of Martin Trow. Eğitim ve Bilim, 41(184), 147- 168. https://doi.org/10.15390/EB.2016.3193
Gök, E., Aydın, B., & Weidman, J. C. (2019). The impact of high- er education on unemployed Turkish people’s attitudes toward gender: A multilevel analysis. International Jour- nal of Educational Development, 66, 155-163. https://doi. org/10.1016/j.ijedudev.2018.10.004
Gür, B. S. (2016). Egemen üniversite: Amerika’da yükseköğretim sistemi ve Türkiye için reform önerileri. EDAM.
Gür, B. S., & Ayaz, N. (2022). Yükseköğretime geçişte öğrenci hareketliliği. Yükseköğretim Kurulu.
Gür, B. S., & Yurdakul, S. (2020). Yükseköğretime bakış 2020: İzleme ve değerlendirme raporu. EBSAM.
Kalkınma Araştırmaları Merkezi. (2015). Yükseköğretimin uluslararasılaşması çerçevesinde Türk üniversitelerinin uluslararası öğrenciler için çekim merkezi haline getirilmesi. Kalkınma Bakanlığı.
Kasalak, G. (2013). Öğretim elemanlarının Erasmus personel ders verme hareketliliğine ilişkin görüşleri: Akdeniz Üniver- sitesi örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2, 133-141.
MEB. (2022). Milli eğitim istatistikleri: Örgün eğitim 2020-2021. Milli Eğitim Bakanlığı.
OECD. (2021). Education at a glance 2021: OECD indicators. Or- ganisation for Economic Co-operation and Development.
ÖSYM. (2021). 2021 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) kılavuzu. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi. https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2021/YKS/ kilavuz040220211.pdf
Özer, M. (2012). Türkiye’de uluslararası öğrenciler. Yükseköğre- tim ve Bilim Dergisi, 1, 10-13.
Özer, M. (2021). Türkiye’de eğitimin evrenselleşmesi. Maltepe Üniversitesi.
Özoğlu, M., Gür, B. S., & Coşkun, İ. (2015). Factors influencing international students’ choice to study in Turkey and challenges they experience in Turkey. Research in Compar- ative and International Education, 10(2), 223-237. https:// doi.org/10.1177/1745499915571718
Özoğlu, M., Gür, B. S., & Gümüş, S. (2016). Rapid expansion of higher education in Turkey: The challenges of recently established public universities (2006–2013). Higher Educa- tion Policy, 29(1), 21-39. https://doi.org/10.1057/hep.2015.7
Şenol, E. (2020). Türkiye’de coğrafya bölümlerine yönelik öğrenci hareketliliğinin sebepleri ve yönü üzerine genel değerlendirme. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 145-184.
Trow, M. (2010). Twentieth-century higher education: Elite to mass to universal (M. Burrage, Ed.). Johns Hopkins Univer- sity Press.
Yakar, M., Yılmaz, B., & Eteman, F. S. (2020). Türkiye’de yüksek öğrenim öğrenci hareketliliği coğrafyaları: Yüksek öğren- ime geciş üzerine ampirik bir analiz. The Migration Confer- ence 2020 Book of Abstracts and Programme, 207-208.
YÖK. (2019). 2018-YKS yükseköğretime geçişte il-bölge başarıları ve nüfus hareketliliği raporu. Yükseköğretim Kurulu. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarim- iz/2018_YKS_il_karnesi.pdf